بعد از اظهارات «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا در 18 اردیبهشت ماه درخصوص خروج از برجام و مهلت 90 و 180 روزه برای بازگشت احتمالی تحریم‌ها، برخی این روزها در فضای مجازی، شایعات کمبود کالا و مواد غذایی رامطرح کردند که سبب شده شماری از شهروندان در فروشگاه‌ها بیش از نیاز معمول خود، اقدام به خرید کنند. «امیر» که برای تهیه مواد غذایی به یکی از فروشگاه‌های بزرگ شهر مراجعه کرده بود، می‌گوید: فروشگاه شلوغ بود و بیشتر مردم روغن، برنج و ماکارونی می‌خریدند. وی ادامه می‌دهد: 90 درصد قفسه روغن خالی شده بود و مسوولان فروشگاه به هر نفر سه روغن می‌دادند.

این صحبت‌ها در اتوبوس، مترو و مکان‌های عمومی نیز شنیده می‌شود و نشان می‌دهد با وجود تاکید و اطمینان مسئولان مبنی بر وجود کالاهای مورد نیاز به میزان کافی، برخی از شهروندان براساس این شایعات، اقدام به خرید بیش از اندازه می‌کنند. در این زمینه، نایب رییس اول اتحادیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای تاکید کرد: در تامین کالاهای اساسی فروشگاه‌ها مشکلی نداریم و فقط درمورد برخی لوازم خانگی مشکلاتی رخ داده است. «منصور عالی پور» افزود: احتکار مواد غذایی از سوی خود مردم رخ می‌دهد؛ زیرا در این روزها شاهدیم برخی سودجویان با مراجعه به فروشگاه‌ها بیش از حد معمول کالا می‌خرند.

وی ادامه داد: فروشگاه‌ها برای مقابله با این افراد به محدودسازی فروش برخی اقلام دست زده‌اند تا از سودجویی این افراد جلوگیری شود. وی سخنان و شایعات بی‌اساس را عامل افزایش اشتهای خرید مردم دانست و گفت: اینکه کالایی در فروشگاه بماند و عرضه نشود به صورت سیستمی امکانپذیر نیست؛ وقتی کالایی تولید می‌شود باید وارد چرخه فروش شود.

تغییرات روزانه قیمت، تخلف است

نایب رییس اتحادیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای، تغییر لحظه‌ای قیمت اقلام در فروشگاه‌ها را رد کرد و آن را یک تخلف دانست. عالی پور توضیح داد: فروشگاه‌های زنجیره‌ای نمی‌توانند مدام قیمت خود را تغییر دهند؛ چون اقلام آنها به طور سیستمی تهیه میءشود و دخل و تصرفی در قیمت‌ها ندارند. چندی پیش نیز رییس اتاق اصناف ایران ادعای کمبود کالا در بازار را غیرواقعی و مصنوعی دانست و گفت: کمبود کالا در بازار محدود به برخی رسته‌ها است و در بخش کالاهای راهبردی و اساسی کمبودی نداریم.

ستاد تشدید مبارزه با احتکار و اختفای وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز پیش از این در اطلاعیه‌ای با اعلام فهرست کالاهای مشمول طرح مبارزه با احتکار تاکید کرد «همه کالاهای مشمول باید پس از تولید یا ترخیص از گمرک‌های کشور، در انبارها ثبت و در سامانه انبارها و مراکز نگهداری کالا نگهداری شود». برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای در روزهای گذشته محدودیت‌های فروش تعیین کرده‌اند که اعتراض خریداران را به دنبال داشته است. آنها به سبب ارایه تخفیف روی قیمت کالاها همیشه با استقبال مردم و البته انتقاد برخی صاحبنظران روبرو بودند.

مهمترین دلیل مخالفت این دسته از کارشناسان، آسیب فروشندگان خُرد اطراف این فروشگاه‌ها، امکان تبانی با شبکه توزیع و اثرگذاری بر قیمت بازار است. در شرایطی که برخی شرکت‌های تولیدی و عرضه کنندگان به دلیل نوسان‌های ارزی، قیمت کالاهای خود را بدون توجه به نهادهای نظارتی افزایش داده‌اند، انتظارات تورمی خریداران نیز زیاد می‌شود و در آن صورت برخی شهروندان برای حفظ قدرت خرید خود و تامین کالای مورد نیاز به سوی فروشگاه‌های تخفیف دار می‌روند تا نیازهای خود را با قیمت کمتری بخرند.