در اوایل دهه‌ی ۱۹۷۰، آینده‌ی انسان از همیشه روشن‌تر به نظر می‌رسید؛ اما فقط یک مشکل وجود داشت.

یک مدل‌ ریاضی که توسط مهندس خلاقی از MIT طرح‌ریزی شده بود، اتفاقی وحشتناک را پیش‌بینی کرد. این اتفاق آن‌قدر وحشتناک بود که در واقع، پایان تمدن انسان بر روی زمین را نشان می‌داد.

چهار دانشجوی جِی رایت فورِستر، پدر دینامیک سیستم‌ها، از مدل او استفاده کردند؛ زیرا سازمانی تراز اول به نام کلاب رم، از این پژوهشگران خواسته بود تا آینده‌ی پیشرفت جهانی را با توجه به منابع محدود زمین پیش‌بینی کنند.

این ماجرا شبیه به ابتدای فیلمی درباره‌ی یک فاجعه است و متأسفانه حقیقت هم همین است.

پژوهش انجام‌شده، «محدودیت‌های پیشرفت» نام گرفت و تبدیل به پرفروش‌ترین کتاب زیست‌محیطی تاریخ شد. به این پژوهش، لقب بزرگترین کار تحقیقاتی دهه‌ی ۱۹۷۰ را دادند اما به‌هیچ‌وجه نگاه مثبتی به آینده‌ی جهان نداشت.

این مدل به بررسی پنج عامل پرداخت که به‌نظرمی‌رسید بیشترین تأثیر را بر پیشرفت انسان در زمین می‌گذارند: افزایش جمعیت، تولیدات کشاورزی، اتمام منابع غیرقابل‌تجدید، خروجی‌های صنعتی و تولید زباله.

پژوهش‌گران با استفاده از مدلی بهبودیافته به نام World3 که بر اساس مدل اصلی فورستر به نام سیستمِ World1 ساخته شده بود؛ به این نتیجه رسیدند که جامعه‌ی انسانی در صورت ادامه‌ی همین روند، مطمئناً در قرن بعدی سقوط خواهد کرد.

جهان در حال تغییر

یکی از دلایل بازگشت دوباره‌ی این مدل کامپیوتری به خبرها این است که شرکت پخش استرالیا (ABC)، قسمتی از برنامه‌ی تلویزیونی خود درباره‌ی این پژوهش را به‌صورت کلیپی ویدیویی در یوتیوب منتشر کرده است. این کلیپ به‌طرزی سرد و پیشگویانه، از قرن بیست‌ویکم که در آن زمان یعنی سال ۱۹۷۳ برای انسان‌ها دور به نظر می‌آمده، سخن می‌گوید.

این برنامه‌ی تلویزیونی که اولین‌بار در نهم نوامبر سال ۱۹۷۳ پخش شد، به معرفی برنامه‌ی World1 می‌پردازد که بر روی بزرگ‌ترین کامپیوتر آن زمانِ استرالیا اجرا شده بود؛ و به بررسی نحوه‌ی پیش‌بینی‌کردنِ مدل و مصاحبه با حامیان پژوهش می‌پردازد.

مجری می‌گوید:

World1 ادعای پیش‌بینی‌های دقیق را ندارد.

این برنامه برای اولین بار در تاریخ بشر، به دنیا به عنوان یک سیستم واحد نگاه می‌کند؛ و نشان می‌دهد که زمین نمی‌تواند جمعیت کنونی انسان و رشد صنعت را بیش از چند دهه‌ی دیگر تحمل کند.

این محاسبات هنوز نمی‌توانستند تغییرات آب‌وهواییِ ناشی از دخالت‌های انسان را به عنوان یک متغیر اعمال کنند؛ اما به‌راحتی پیش‌بینی کردند که کیفیت زندگی انسان پس از افزایش جمعیت و آلودگی، پایین می‌آید و سپس منابع طبیعی به طور وسیعی کاهش می‌یابند.

کتاب «محدودیت‌های پیشرفت»، با وجود فروش بالای خود، در زمان انتشار، سریعاً در مجامع گوناگون مورد نکوهش قرار گرفت. اما بسیاری، آن را به‌ علت آگاهی‌بخشیدن به مردم در مورد مفهوم پایداری محیط ‌زیست ستایش کردند.
بسیاری از پیش‌بینی‌های این مدلِ پیشتاز  در طول دهه‌های اخیر، به‌طرز دقیقی درست از آب در آمده‌اند

به نقل از نیویرک‌تایمز: «از نظر ما، محدودیت‌های پیشرفت، اثری پوچ و گمراه‌کننده است و با تحمیل مهملاتی درباره‌ی تکنولوژی‌های کامپیوتری و سیستمی، به فرضیه‌هایی دلبخواهی می‌رسد؛ سپس این فرضیه‌ها را با هم درمی‌آمیزد و نتایجی خودسرانه از آن‌ها می‌گیرد که تنها به‌نظر علمی می‌رسند».

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که در طول دهه‌های اخیر، بسیاری از پیش‌بینی‌های این مدلِ پیشتاز به‌طرز ترسناک و دقیقی، درست از آب در آمده‌اند؛ و بعضی افراد معتقدند که در حال حاضر می‌توان انتظار داشت که مراحل اولیه‌ی سقوط جهانی به‌زودی ظاهر شوند.

شما می‌توانید صحبت‌های ارائه‌شده در ویدیو را در اینجا ببینید و به‌خاطر داشته باشید که هیچ‌وقت برای تغییر دیر نیست.