مینو کیانی راد با تشریح طرح جدید بانک مرکزی با عنوان طرح تبادل عرضه و تقاضای ارز به نرخ قیمت مرجع در بازار بین بانکی گفت: از دی ماه سال گذشته و پس از نوسانات نرخ ارز در بازار ارز کارگروهی برای ساماندهی آن تشکیل شد که طی ماه‌های گذشته به بررسی و نظارت بازار پرداخته است.

به گفته‌ وی تعیین 1226 به عنوان نرخ مرجع برای دلار که متوسط قیمت بازار اصلی و فرعی است، نشات گرفته از تصمیمات همین کارگروه بود.

وی با بیان این‌که متاسفانه طی ماه‌های گذشته اظهار نظرهای غیرکارشناسی و فضای رسانه‌ای شکل گرفته باعث تغییر و نوسان در نرخ ارز شد، خاطر نشان کرد: علی‌رغم میل باطنی ما نرخ ارز بیش از اندازه بالا رفت.

وی گفت: بر همین اساس تصمیم گرفته شد که بار دیگر سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز دوباره مطرح شود چرا که زمینه معاملات مربوط به عرضه و تقاضای ارز در بازار بین بانکی و ظرفیت آن در بانک‌ها وجود داشت به همین منظور طرح جدید تبادل عرضه و تقاضای ارز به نرخ جدید در بازار بین بانکی کلید خورد.

کیانی‌راد با اشاره به این‌که با همکاری وزارت نفت، وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی مقرر شد اتاقی در محل وزارت صنعت، معدن و تجارت به این منظور شکل بگیرد، ادامه داد: این طرح نقطه شروع در بازار بین‌بانکی ارز است که با استفاده از ارز‌های بخش‌هایی مانند شرکت ملی نفت و صندوق توسعه‌ی ملی فاز نخست آن اجرایی شد.

به گفته‌ وی ارز‌های عرضه شده که در سمت تقاضای این بازار قرار می‌گیرد، شامل 14.5 درصد از سهم شرکت ملی نفت، 20 درصد صندوق توسعه ملی و ارز حاصل از صادرات غیرنفتی خواهد بود که براساس قانون باید به ریال تبدیل شود.

معاون ارزی بانک مرکزی با تشریح الزامات اجرایی طرح و نحوه‌ عملیات اجرایی آن گفت: بر اساس دستور‌العمل‌های اجرایی به وارد‌کنندگان و بانک‌های عامل اجازه داده شده است تا با رعایت بخشنامه‌ بانک مرکزی به عرضه و دریافت ارز در این اتاق مبادرت ورزند.

وی با تاکید بر این‌که مقرر شده است تمامی فعالیت‌های ارزی از جمله عرضه‌ها و فروش‌های ارز در سامانه‌های بانک مرکزی ثبت شود، گفت: در این بازار هر نوع فعالیت ارزی به وسیله سامانه‌های بانک مرکزی از جمله ساعت (سامانه الکترونیکی عرضه و تقاضا)، سامانه سنا و پورتال ارزی ثبت شود. در واقع این طرح تمام اطلاعات مربوط به نقل و انتقال ارزی را ثبت می‌کند.

کیانی‌راد ادامه داد: طبق مصوبه‌ کارگروه، نرخ ارز در این طرح با قیمت دو درصد پایین‌تر از بازار برای تشویق وارد‌کنندگان و جلوگیری از رانت و سفته‌بازی در این بازار خرید و فروش می‌شود.

وی اظهار امیدواری کرد که در طول هفته‌ها و ماه‌های آینده قیمت ارز به نرخ واقعی نزدیک‌تر شود. در عین حال نیز تاکید کرد که نوسان نرخ ارز در اولویت بانک مرکزی قرار ندارد.

کیانی‌‌راد ادامه داد: در این طرح سفارش وارد‌کنندگان پس از اقدام به ثبت سفارش کالا، در کارگروهی مورد بررسی قرار گرفته و وزارت صنعت، معدن و تجارت بر اساس اولویت‌های کالایی آنها را برای دریافت ارز به بانک‌های عامل هدایت می‌کند.

معاون ارزی بانک مرکزی گفت: در مرحله‌ اول و در فاز نخست بانک ملت به عنوان بانک عامل در این طرح انتخاب شده است و قرار است بانک کشاورزی نیز از هفته‌ آینده به این طرح وارد شود. البته بانک‌های دیگر نیز در آینده به طرح وارد خواهند شد.

وی با تشریح روند خرید و عرضه ارز گفت: پس از این‌که خریدار درخواست ارزی خود را ارائه کرد، بانک عامل معادل ریالی آن را از خریدار دریافت کرده و پس از کسر معادل ارزی آن از حساب‌ شرکت نفت و یا صندوق توسعه‌ ملی ارز درخواست شده برداشت شده و معادل ارزی درخواست شده از سوی خریدار را به حساب بانک خارجی کارگزار او واریز می‌کند.

کیانی‌راد ادامه داد: در این طرح نرخ مرجع برای کالاهای با اولویت 1 و 2 عرضه می‌شود و برای اولویت‌های 3 تا 5 نیز قیمت با نرخ دو درصد پایینتر از بازار عرضه خواهد شد.

به گفته‌ وی اولویت‌های شش تا 10 نیز از طریق همین بازار می‌توانند در آینده نزدیک به تامین ارز مورد نیاز خود اقدام کنند.

معاون ارزی بانک مرکزی بخش خصوصی را یکی از بخش‌های اصلی این طرح دانست و گفت: بخش خصوصی با محوریت اتاق بازرگانی برای عرضه و تقاضای ارز وارد این بازار خواهد شد و امیدواریم در آینده‌ای نزدیک بتواند پاسخگوی نیاز‌های غیراولویت‌دار از جمله ارز مسافرتی و دانشجویی نیز باشد.

کیانی راد وظیفه بانک مرکزی را مدیریت و نظارت بر عملکرد این طرح دانست و گفت: عملیاتی‌کردن و نظارت بر طرح بین بانکی ارز وظیفه بانک مرکزی است.

او کنترل تورم وارداتی، حذف افراد واسطه، سفته‌بازی و عدم اتکا به درآمد‌های جاری نفت را از جمله ویژگی‌های این طرح دانست.

وی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره بورس ارز گفت: این طرح منافاتی با بورس ارز ندارد. مقرر شده است فعلا برای ساماندهی بازار ارز از این طرح پیروی کنیم و در آینده از سازمان بورس برای این کار استفاده شود.

وی در پایان با بیان این‌که حتی یک ریال از درآمد این ارز به جیب دولت نمی‌رود، از رسانه‌ها خواست با پرهیز از گمانه‌زنی‌ها و انتشار اطلاعات غیرموثق درباره ارز شرایط کشور را درک کرده و با کمک به بانک مرکزی و دیگر نهادهای اقتصادی کشور آنها را در ساماندهی بازار ارز یاری کنند.