وزیر صنعت بررسی طرح را تایید کرد، مخالفت نمایندگان مجلس بالا گرفت
طرح یارانه ارزی جدی می‌شود؟
دنیای اقتصاد- ملیحه ابراهیمی: یک روز پس از انتشار گزارش‌های غیررسمی درباره «ایده دولتی پرداخت یارانه ارزی» صدای «مخالف» نمایندگان سرشناس مجلس به این ایده بلندتر شد. محمدرضا باهنر نایب رییس مجلس گفت که «به شدت مخالف طرح یارانه ارزی هستیم» و اضافه کرد که «مجلس باید مواظبت کند تا جلوی اعمال غیرمعمول و خلاف قانون دولت را بگیرد.»
الیاس نادران نماینده تهران نیز توزیع یارانه ارزی را «خیانت» خواند. این در حالی است که دو روز قبل هم برخی نمایندگان مجلس همچون احمد توکلی نماینده تهران به انتقاد شدید از طرح دولت پرداخته و آن را «خیانت به مردم» و «سیاسی کاری انتخاباتی» خوانده بودند.
دولتمردان اما هنوز واکنشی به انتقادات نشان نداده‌اند و تنها مهدی غضنفری وزیر صنعت، معدن و تجارت روز گذشته در جمع خبرنگاران به صورت تلویحی وجود سناریوی توزیع یارانه ارزی دولت را تایید کرد و گفت: طرح‌ها و سناریوهای مختلفی در دولت برای افزایش مبلغ یارانه نقدی مطرح است که این موضوع هم یکی از سناریوها است؛ ولی هنوز به جمع‌بندی نهایی نرسیده است.
او در عین حال تاکید کرد که «تاکنون منابع یارانه‌ای که به مردم داده شده است بر اساس گزارش سازمان هدفمندی، ناشی از همان درآمدهای انرژی است که طبق قانون سازمان هدفمندی می‌تواند در اختیار داشته باشد و از طریق فروش ارز یا منابع ارزی، موضوعی در سازمان هدفمندی مطرح نشده است.»
خبرگزاری مهر، شنبه این هفته در گزارشی از ایده جدید دولت برای افزایش یارانه‌های نقدی از محل مابه‌التفاوت نرخ مرجع با بازار آزاد خبر داده و پیش‌بینی کرده بود مجموع رقم به دست آمده از این محل (اختلاف فروش دلار آزاد حدودا 2400 تومانی با نرخ مرجع 1226 تومانی) برای هر ایرانی به 90 هزار تومان در ماه برسد. موضوعی که موجی از انتقادات نمایندگان مجلس را به دنبال داشت. با این حال، برخی صاحب‌نظران اقتصادی معتقدند که ایده جدید دولت برای پرداخت یارانه ارزی (به طور جداگانه از یارانه اصلاح قیمت‌های انرژی) موضوعی قابل تامل و بررسی است؛ چرا که بر این اساس، دولت قرار است سهمی از درآمد نفتی را میان مردم توزیع کند و آنان را از انفال بهره‌مند کند. منابعی که در هر صورت متعلق به عموم مردم است. هرچند دولت می‌تواند بر این درآمد بالسویه مردم، مالیات وضع کند و درآمدهای حاصله را به اموری که تشخیص می‌دهد، هدایت کند. به اعتقاد این افراد - و برخلاف عقیده منتقدان مجلسی- پراخت یارانه ارزی موجب تولید نقدینگی جدید نمی‌شود، بلکه تنها نقدینگی موجود در کشور را جابه جا می‌کند و حداکثر ممکن است جهت تقاضا را تغییر دهد. چون به هر حال فروش دلارهای نفتی به قیمتی بالاتر قرار است وارد بازار شود و چه دولت این کار را انجام دهد و چه مردم، حجم کل نقدینگی ایجاد شده تغییری نمی‌کند.
مخالفت شدید باهنر با طرح یارانه ارزی
محمدرضا باهنر، نایب رییس مجلس اما با بیان اینکه به شدت مخالف طرح یارانه ارزی هستیم، گفت: مجلس باید مواظبت کند تا جلوی اعمال غیرمعمول و خلاف قانون دولت را بگیرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، وی در نشست ماهانه جامعه اسلامی مهندسین در واکنش طرح جدید دولت در پرداخت یارانه ارزی به مردم گفت: ما نسبت به این موضوع موضع داریم و به شدت مخالف هستیم.
دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین تاکید کرد: این طرح اگر عملی شود به شدت برای جامعه مشکل ایجاد می‌کند؛ مرحله دوم هدفمندی متوقف شد؛ چراکه بسیاری از مشکلات گردش سریع پول و افزایش نقدینگی ناشی از این بود و حالا با یارانه ارزی مشکلات جدید به وجود خواهد آمد.
باهنر خاطرنشان کرد: دولت باید رعایت کند تا مشکل جدیدی به وجود نیاورد و مجلس نیز باید جلوی تخلف دولت را بگیرد و مواظبت بکند که این اتفاق نیفتد.
نادران: خیانت است
الیاس نادران، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز روز گذشته در نطق میان دستورش در صحن علنی مجلس، گفت: مجلس قانون بودجه 91 تکلیف دخل و خرج یارانه‌ها را مشخص کرده است. براساس بند 48 بودجه 91 اختصاص و پرداخت هرگونه وجهی برای اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها غیر از وجوه حاصله از محل اصلاح قانون هدفمندی یارانه‌ها و سایر کالاها و خدمات موضوع این قانون ممنوع است.
وی خطاب به نمایندگان گفت: در قانون برنامه پنجم و بودجه 91 تکلیف درآمدهای ارزی و درآمدهای ریالی حاصل از فروش ارز کاملا مشخص است و تکلیف دخل و خرج یارانه‌ها براساس قانون هدفمند کردن یارانه‌ها کاملا مشخص است، اما متاسفانه شنیده می‌شود که دولت عامدا در شهریورماه از عرضه ارز در بازار آزاد خودداری کرده و از مقامات کشور خواسته است که مابه‌التفاوت نرخ ارز مرجع و نرخ ارز آزاد را بین مردم به صورت یارانه نقدی توزیع کند.
نادران تاکید کرد: این کار با هر قصدی که صورت گرفته باشد آثار خیانت‌باری را بر اقتصاد ملی ما تحمیل خواهد کرد.
نقدینگی در دولت احمدی‌نژاد 4 برابر شد
وی ادامه داد: این اقدام نقدینگی کشور را بالا می‌برد، در شرایطی که فقط ظرف سال گذشته نقدینگی کشور بیش از 25 درصد افزایش پیدا کرده و نسبت به ابتدای دولت احمدی‌نژاد بیش از 4 برابر شده است؛ یعنی 300 درصد افزایش پیدا کرده با این افزایش قیمت‌ها ما موج جدیدی از شوک قیمتی را در بازارهای مختلف به خصوص کالاهای اساسی و مصرفی و نیازمندی‌های مصرفی مردم خواهیم داشت.
نادران تصریح کرد:‌ در سال‌های اخیر به ویژه پس از هدفمندکردن یارانه‌ها همواره شاخص قیمت‌های تولیدکننده که از شاخص قیمت نهاده‌ها و ورودی‌های بخش تولید گرفته می‌شود از شاخص قیمت مصرف‌کننده بالاتر بوده است و در بعضی ماه‌ها تا دو برابر شاخص قیمت مرجع افزایش می‌یابد که این اقدام دولت فشار مضاعفی را به تولیدکننده وارد می‌کند که یا تعطیل کند یا رکود بخش تولید را تحمل کند. نماینده تهران ادامه داد: دولت خودش مصرف کننده ارز است. این افزایش قیمت‌ها بیشترین لطمه را به شرکت‌های دولتی و خود دولت خواهد زد.
وی با بیان اینکه در قانون بودجه تکالیفی مثل بودجه‌های عمرانی و مطالبات معوقه پیمانکاران از دولت به بودجه جاری وارد شده است، اظهار کرد: در شرایط فعلی دولت اضافه کار کارکنان خود را به دلیل محدودیت‌های بودجه کاهش داده است. وقتی تکلیف هزینه‌کرد دولت مشخص است و اعلام می‌کند که نمی‌تواند سهم پرداختی‌ها و مخارج عمومی را تامین کند چه جای آن ‌است که با توزیع نقدی یارانه‌ها نقدینگی کشور را بالا برده و موج جدیدی از افزایش قیمت‌ها و شوک قیمتی را به اقتصاد ملی وارد آورد؟

اوضاع درآمدهای نفتی به روایت ‌باهنر
نایب رییس مجلس در نشست جامعه اسلامی مهندسین با اشاره به جلسات دولت و مجلس برای حل مشکلات اقتصادی، گفت: وضعیت امروز اقتصادی به عوامل متعددی بستگی دارد که 50 درصد آن متوجه تحریم‌ها و قطعنامه‌ها علیه ایران است و 50 درصد آن داخلی است که با حسن مدیریت و خردجمعی برطرف خواهد شد.
باهنر افزود: فروش نفت کشور در تیرماه و مردادماه حدود 800 هزار بشکه در روز بود و متوسط فروشمان در 5 ماه اول سال حدود یک میلیون بشکه بود که کاهش نشان می‌دهد؛ بنابراین فروشمان عادی نیست و آن بخشی هم که به فروش می‌رسد، به دلیل محاصره بانکی نمی‌توانیم به راحتی به پول آن دسترسی داشته باشیم و باید یکسری مسائل را دور بزنیم که در نتیجه هزینه‌ها افزایش می‌یابد. وی با بیان اینکه امیدواریم فروش نفت در نیمه دوم سال افزایش یابد، گفت: فروش نفتمان در شهریور ماه از یک میلیون بشکه گذشته است، اما فشارهای جابه‌جایی پول کمافی‌السابق ادامه دارد. روایت باهنر از درآمدهای نفتی در حالی منتشر می‌شود که وزیر اقتصاد نیز چهارشنبه شب گذشته در یک برنامه تلویزیونی به صورت کلی از کاهش فروش نفت و درآمد ارزی در ماه‌های چهارم و پنجم سال جاری و افزایش درآمد ارزی ناشی از فروش نفت در شهریورماه امسال خبر داده بود. وزیر نفت نیز هفته گذشته در جلسه غیرعلنی مجلس از رسیدن صادرات نفت به 5/1 میلیون بشکه در روز (در شهریورماه) خبر داده بود.
پیش‌بینی تورم 40 درصدی
اما نایب رییس مجلس در ادامه اظهاراتش با بیان اینکه بودجه عادی کشور در فشار است، گفت: دولت بودجه عمرانی را کم کرده و30 درصد تقلیل داده و عمده علت آن این است که درآمد این بودجه از درآمدهای نفتی و مالیات‌های ناشی از این درآمد تامین می‌شد. دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین با اشاره به افزایش نرخ تورم گفت: در تیرماه براساس شاخص بانک مرکزی تورم 9/22 درصد و در مردادماه 5/ 23 و الان تورم نقطه به نقطه 4/27 درصد است که در کنار آن رشد نقدینگی نیز افزایش یافته و اگر همین طور پیش برویم تا پایان سال تورم 40 درصدی خواهیم داشت. وی با اشاره به طرحی که از روز گذشته به صورت آزمایشی برای حل مشکلات ارزی اجرا شده است، گفت: این طرح توسط وزیر اقتصاد مطرح شد که ارز را برای دو سه تا از اولویت‌ها 2 درصد ارزان‌تر از قیمت آزاد آن عرضه کنند. وی افزود: این طرح به نظر من اثر چندانی ندارد. البته ما در این مدت داریم چوب بی‌عملی و بی‌اقدامی را می‌خوریم و هرقدر این طرح اشکال داشته باشد، از بی عملی بهتر است.