گفته می‌شود که افزایش جمعیت فعال نشانه مثبتی در شاخص‌های اقتصادی محسوب می‌شود. در همین راستا محمدباقر نوبخت گفته است: در تلاش هستیم فرصت‌های شغلی را تا یک‌میلیون و ۳۳‌هزار فرصت شغلی افزایش دهیم. همچنین روز گذشته، یادداشت تفاهمی به‌‌منظور اجرایی‌شدن برنامه‌های اشتغال با موضوع «ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در سال ۱۳۹۷» بین سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت تعاون،‌ کار و رفاه اجتماعی منعقد شد.

طبق نتایج آمارگیری نیروی کار مرکز آمار ایران و مقایسه آماری شاخص‌های بازار کار در گروه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از مقطع فوق‌دیپلم تا دکتری تخصصی، جمعیت فعال در این گروه از شش‌میلیون و ۶۸۷‌هزار و ۱۴۷نفر در سال ۹۵ به هفت‌میلیون و ۱۱۱‌هزار و ۲۶۰نفر در سال ۹۶ رسیده است؛ بنابراین جمعیت فعال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در طول یک سال ۴۲۴‌هزار و ۱۱۳نفر رشد داشته است. جمعیت فعال مجموع جمعیت بیکار و شاغل را شامل می‌شود که رشد این شاخص از نشانه‌های مثبت در شاخص‌های اقتصادی محسوب می‌شود چراکه افرادی که در خارج از این گروه قرار می‌گیرند یا شاغل نیستند یا به هر دلیلی تمایلی به ورود به بازار کار ندارند. در گروه شاغلان، در سال ۹۵ مجموع جمعیت شاغل دارای تحصیلات دانشگاهی پنج‌میلیون و ۳۴۶‌هزار و ۹۷۷نفر بود که این جمعیت تا پایان سال گذشته به پنج‌میلیون و ۷۳۲‌هزار و ۲۷۱نفر رسید؛ به عبارتی جمعیت شاغل فارغ‌التحصیل در سال گذشته نسبت به سال ماقبل آن ۳۸۵‌هزار و ۲۹۴نفر افزایش یافت. همچنین مقایسه شاخص بیکاری در جمعیت فارغ‌التحصیل جامعه نشان می‌دهد، جمعیت بیکار کشور در سال ۹۶ به میزان ۳۸‌هزار و ۸۱۹ نفر نسبت به سال ۹۵ افزایش داشته است. به این ترتیب که جمعیت یک‌میلیون و ۳۴۰‌هزار و ۱۷۰نفری بیکار فارغ‌التحصیل در سال ۹۵، به یک‌میلیون و ۳۷۸‌هزار و ۹۸۹نفر بیکار تحصیلکرده در سال ۹۶ رسید. هرچند جمعیت بیکار هم در طول یک سال رشد داشته است اما سرعت رشد جمعیت شاغل نسبت به جمعیت بیکار قابل‌توجه بوده است. البته افزایش جمعیت شاغل صرفا نسبت به رشد جمعیت بیکار قابل توجه بود در حالی که این افزایش جمعیت شاغل نسبت به تقاضای بازار کار و خروجی سالانه فارغ‌التحصیلان از دانشگاه‌ها فاصله دارد، به‌طوری که طبق برآوردهای سازمان برنامه و بودجه در سال جاری ۶۸۰‌هزار نفر از جمعیت جویای کار کشور از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هستند و ۷۰‌درصد فرصت‌های شغلی باید به دانش‌آموختگان دانشگاهی اختصاص یابد.

برنامه جامع مقابله با تحریم

طبق آمار منتشرشده، تعداد فارغ‌التحصیلان بیکار افزایش چشم‌گیری داشته است و آنطور که معصومه آقاپورعلیشاهی، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس پیش‌بینی کرده است آخر مهر سونامی بیکاری ایجاد می‌شود. با این حال، رئیس سازمان برنامه و بودجه روز گذشته از تدوین برنامه جامع مقابله با تحریم شامل پنج بسته اجرایی خبر داد و گفت: در قالب یکی از بسته‌ها، یک‌میلیارد دلار اعتبار برای حفظ اشتغال موجود اختصاص می‌یابد. به گزارش مهر، محمدباقر نوبخت در مراسم امضای دو تفاهمنامه با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، اظهار کرد: در برنامه ششم توسعه پیش‌بینی کردیم که به‌طور متوسط سالانه بین ۷۰۰ تا ۷۵۰‌هزار نفر نیروی کار جدید وارد بازار کار شوند. او افزود: با ادامه روال گذشته حداکثر همین تعداد را بتوانیم اشتغال‌زایی کنیم در حالی که ما بیش از سه‌میلیون و ۲۰۰‌هزار نفر بیکار داریم. اینکه تلاش کنیم نسبت به گذشته که ۲۰۰‌هزار نفر وارد بازار کار می‌شدند و الان ۷۰‌هزار نفر وارد بازار کار می‌شوند، فرصت شغلی ایجاد کنیم پس تکلیف بیکاران قبلی چه می‌شود؟ بنابراین تصمیم بر ایجاد بیش از یک‌میلیون شغل به‌صورت سالانه گرفته شد. رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور ادامه داد: به‌طور مشخص در بهار امسال ۷۱۱‌هزار نفر وارد بازار کار شدند و تلاش کردیم با انواع اقدامات همچون استمرار طرح‌های عمرانی که ۲۵‌هزار‌میلیارد تومان پول بابت این طرح‌ها پرداخت کردیم که بیش از پنج‌برابر افزایش اعتبار داشته است، نتیجه این شد که از این ۷۱۱‌هزار نفر حدود ۷۵۶‌هزار نفر مشغول به کار شدند، یعنی بیشتر از ظرفیت پیش‌بینی شده. نوبخت تصریح کرد: اما ۴۰‌هزار نفر در برابر سه‌میلیون و ۲۰۰‌هزار نفر چندان به چشم نمی‌آید. او با اشاره به تامین اعتبار این برنامه اشتغال‌زایی، گفت: برای ایجاد یک‌میلیون و ۳۳‌هزار فرصت شغلی، تصمیم بر این شد که ۲۰‌درصد از اعتبارات طرح‌های عمرانی یعنی ۱۲‌هزار و ۳۰۰‌میلیارد تومان، ۱۲‌هزار‌میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی و ۳۰۰‌میلیارد تومان از منابع بانکی برخوردار شویم. این مقام مسئول با بیان اینکه یکی از بسته‌ها، بسته حمایت از تولید است، گفت: برای حمایت از واحدهای تولیدی که در حال تهدید هستند، دو کار باید انجام دهیم: دنبال‌کردن ایجاد فرصت شغلی جدید و جلوگیری از ریزش نیروی کار فعلی. این کار نیاز به منابع دارد که با مجوز از شوای هماهنگی سران سه قوه، می‌توانیم یک میلیارد دلار ویژه برای حفظ اشتغال موجود و برای تلاش در راستای اجرای بخشی از تبصره۱۸ استفاده کنیم. نوبخت ادامه داد: امروز یک اقدام برای مقابله با تحریم و حمایت از واحدهای تولیدی را در نظر داریم که منابع این مساله را نیز به‌صورت نقد در دست داریم. او با بیان اینکه یکی از ابزار‌های سازمان برنامه برای پیشبرد اهداف، صندوق توسعه ملی است، گفت: سازمان برنامه تنها برنامه‌ها را ارائه می‌دهد و رصد می‌کند و این دستگاه‌های اجرایی هستند که باید وارد عرصه عمل شوند،‌ بنابراین علاوه بر طی‌کردن روال عادی برنامه ششم و تبصره۱۸، از امکانات ویژه نیز برخوردار می‌شویم. در راستای ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در سال ۱۳۹۷ تفاهم دیگری با موضوع برنامه‌های افزایش اشتغال نیروی انسانی تحصیلکرده و متخصص بین این سازمان با معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهوری به امضا رسید که معاون سازمان برنامه و بودجه در این‌باره با بیان اینکه این سازمان در مجموع ۱۲ برنامه را برای اشتغال‌زایی در نظر گرفته است، اظهار کرد: در حوزه وزارت کار شش برنامه با هدف ایجاد اشتغال برای ۳۳۸‌هزار نفر طرح‌ریزی شده است. حمید پورمحمدی افزود: از این شش برنامه ۱۸۰۰‌میلیارد تومان حمایت مالی می‌کنیم که ۷۵۰‌میلیارد تومان از طریق تسهیلات بانکی و ۸۵۰‌میلیارد تومان از طریق سازمان برنامه و بودجه تامین اعتبار می‌شود. او ادامه داد: همچنین شش برنامه در حوزه معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور با هدف ایجاد اشتغال برای ۶۴‌هزار و ۲۰۰ نفر طرح ریزی شده است که برای این شش برنامه ۲۰۲۰‌میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده که ۱۸۰۰‌میلیارد تومان از طریق تسهیلات بانکی و ۲۲۰‌میلیارد تومان با حمایت سازمان برنامه و بودجه کشور تامین اعتبار می‌شود.

ایجاد فرصت‌های شغلی جدید

سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز با بیان اینکه حفظ و نگهداری اشتغال موجود می‌تواند بسیار کارساز باشد، گفت: در کنار ایجاد اشتغال جدید، حفظ بنگاه‌های فعلی اقتصادی از برنامه‌های ما در وزارت کار است. به گزارش ایلنا، انوشیروان محسنی‌بندپی در جلسه مبادله تفاهمنامه برنامه‌های اشتغال‌زایی وزارت کار و معاونت علمی و فناوری با اشاره به اینکه اشتغال‌زایی از مهم‌ترین مسائلی است که در دولت پیگیری می‌شود، گفت: از پاییز ۹۳ تا زمستان ۹۶ حدود سه‌میلیون نفر به جمعیت فعال کشور اضافه شدند و در این مدت دو‌میلیون و ۱۰۰‌هزار فرصت شغلی ایجاد شده است و این ۷۰‌درصد جمعیت فعال کشور را شامل می‌شود. او افزود: برای سال ۹۷ ایجاد ۹۰۰‌هزار فرصت شغلی در دستور کار ماست که اعتبارات قابل توجهی برای آن در نظر گرفته شده و بیش از ۳۳‌هزار طرح تصویب شده است. سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ادامه داد: هدف‌‌گذاری ما در وزارت کار این است که زمینه اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را فراهم کنیم و امیدوار هستیم بتوانیم ۳۳۸‌هزار شغلی را که در قالب تفاهمنامه تعهد کرده‌ایم، محقق سازیم. محسنی‌بند‌پی با بیان اینکه حفظ و نگهداری اشتغال موجود می‌تواند بسیار کارساز باشد، اظهار داشت: در کنار ایجاد اشتغال جدید، حفظ بنگاه‌های فعلی اقتصادی از برنامه‌های ما در وزارت کار است.