8 صبح روز گذشته مرکز مبادلات ارزی قیمت دلار آمریکا را 2362 تومان اعلام کرد. گفته شده این نرخ 2 درصد زیر قیمت متوسط بازار در روز دوشنبه تعیین شده است. سخنگوی این مرکز البته فرمول محاسبه را تنها در اختیار بانک مرکزی می‌داند. دراین میان البته گفته شده که بانک مرکزی میانگینی از قیمت ارز بدون کارمزد در بازار را ملاک قرار می‌دهد.
افزایش قیمت در بازار در حالی طی روزهای اخیر مرتبا تکرار شده و چشم‌انداز هیجانی‌تر شدن قیمت راتقویت کرده که تا پیش از راه افتادن آنچه این روزها به نام مرکز مبادلات ارزی نام گرفته، قیمت 2500 تومانی بالاترین سقف برای دلار بود. با این حال از آنجا که یکی از اهداف این طرح کاهش تقاضا از بازار صرافی‌ها و دلالان به سوی بازارارز بین بانکی اعلام شده است، بررسی برخی راه‌های انحراف ازاین برنامه جالب توجه است.
نرخ واقعی و مورد تاکید بانک مرکزی در این مرکز در مورد محاسبه فاصله با بازار 2 درصد است که از قرار نرخ آن هر روز محاسبه شده و اعلام می‌شود. اول اینکه روند تغییرات قیمت ارز در بازار آزاد در دو روز اول همزمان با راه افتادن این مرکز افزایشی بوده، در حالی که قیمت اعلامی این مرکز کاهشی اعلام شده است. همین رویه موجب فاصله 11 درصدی قیمت بازار با نرخ این مرکز است. دوم اینکه این فاصله هر چقدر افزایش یابد، کالای وارداتی که نهایتا با ارزهای قابل عرضه وارد می‌شود در نهایت در بازار با نرخ دلار بازار آزاد به فروش خواهد رفت نه با نرخ ارز تخصیص یافته.
برخی نگرانی‌ها در حاشیه «پنجره مبادلات ارزی»
موارد دیگری نیز در این میان مطرح است که یک صراف و فعال بازار ارز در گفت‌وگو با خبرنگار ما به برخی از آنها اشاره کرده است.
هادی احمدی فخوری معتقد است با اینکه یکی از اهداف مورد نظر در این طرح کاستن از تقاضای بازار صرافی‌ها و انتقال این تقاضا به بانک‌ها است، برخی اشکالات درنقل و انتقال ارز و وجود صرافان کشورهای واسط موجب افزایش هزینه کارمزد تا نزدیک 10 درصد بر قیمت ارز اولیه می‌شود که در محدوده قیمت حواله ارز در صرافی‌ها است.
به طور مثال در حالی که ارز ارائه شده یوآن چین یا لیر ترکیه باشد و مقصد نهایی خرید متقاضی در آلمان باشد، در مسیر انتقال مجدد ارز از چین یا ترکیه به آلمان با افزایش کارمزد 5 تا 10 درصدی مواجه خواهد شد که عملا با قیمت صرافی‌ها که دسترسی مستقیم‌تری نسبت به کانال بانکی دارند، تفاوت چندانی نخواهد داشت.
وی همچنین معتقد است: بازرگانان کشور در حال تجارت با بیش از 120 کشور خارجی هستند و این گزاره به این معناست که آنها ‌باید ارزهای مورد نیاز خود برای خرید کالاها و خدماتشان را به حدود 120 کشور دنیا پرداخت نمایند. اما ارزی که در این مرکز ارائه می‌شود چنین خاصیتی را ندارد. و صرفا به چند کشور اندک همچون چین، روسیه، هند و ترکیه قابل پرداخت است. بنابراین شرکت‌هایی واسطه‌گر در کشورهای نامبرده وجود دارند که به علت شرایط خاص بین‌المللی متاثر از تحریم‌های اقتصادی نقش واسطه‌گری مالی، تجاری را در این گونه خریدها ایفا می‌کنند. زمانی که تجار ایرانی از کشورهایی غیر از کشورهای ذکر شده اقدام به واردات می‌کنند این شرکت‌های واسطه‌ای هستند که کالاها را به نام خودشان به این کشورها وارد و مجددا به ایران صادر می‌کنند. اما این شرکت‌ها کارمزدهایی بین 5 تا 10 درصد برای خدماتشان مطالبه می‌کنند. از این رو پرداخت کارمزد‌های 5 تا 10 درصدی به واسطه‌های مالی، تجاری در خارج از کشور رغبت زیادی را برای واردکننده ایجاد نمی‌کند تا به عنوان خریدار به مرکز مبادلات ارزی جذب شود.
مقاومت بازار ارز تا 2 هفته دیگر شکسته می‌شود
این سخنان البته در حالی از سوی یک فعال بازار مطرح می‌شود که سخنگوی کانون صرافان با اعلام آمادگی برای همکاری با بانک مرکزی گفت: افزایش قیمت ارز در بازار آزاد به دلیل مقاومت بازار نسبت به اجرای طرح جدید است و در صورت استمرار طرح تا دو هفته آینده قیمت‌ها شکسته خواهد شد.
نصرت عزتی سامیان در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس با ابراز امیدواری نسبت به موفقیت مرکز مبادلات ارزی اظهار کرد: بانک مرکزی هرگونه کمکی در مورد گشایش ارز نیاز داشته باشد، کانون صرافان آمادگی همکاری دارد تا این طرح موفق شود. وی افزود: مطمئن هستیم که در صورت استمرار این سیاست تا دو هفته آینده بازار متعادل خواهد شد و افزایش قیمت ارز در بازار آزاد به دلیل مقاومت بازار در برابر طرح اجرا شده است.
سخنگوی کانون صرافان با اشاره به افزایش قیمت دلار در دو روز اخیر تصریح کرد: به دلیل اینکه برخی افراد در روز‌های گذشته با قیمت بیشتر ارز خریداری کرده‌اند نمی‌خواهند قیمت‌ها کاهش یافته و با ضرر و زیان مواجه شوند. وی تاکید کرد: در واقع ارزهایی که در دو روز اخیر فروخته شده قیمتی کمتر از قیمت آنچه که اعلام می‌شود، دارد و طرح معاملات ارزی موفق خواهد بود.
به گفته وی، برای نقل و انتقال ارز در خارج از کشور در صورت درخواست بانک مرکزی همکاری خواهیم کرد.
این سخنان در حالی است که معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت میزان ارز به فروش رفته در این مرکز را در روز گذشته 4 میلیون دلار ذکر کرد، ولی بانک مرکزی در پایان معاملات رقم دقیق آن را 10 میلیون دلار اعلام کرد.
قیمت‌های داخلی
بالارفتن قیمت‌ها در بازار داخلی، اما همانطور که سخنگوی کانون صرافان اعلام کرده در واکنش به راه‌اندازی مرکز مبادلات ارزی بوده است. قیمت دلار از اول هفته تاکنون حداقل 175 تومان افزایش ثبت کرده است. روز گذشته تقریبا 120 تومان از این مقدار رقم خورده و بالاترین سطح افزایش روزانه را در ماه‌های اخیر تجربه کرده است. قیمت دلار روز گذشته تا ساعت 3 بعدازظهر به 2625 تومان رسید. اما ساعات بعد قیمت آن افت کرد و دلار به 2548 تومان در ساعت 19 رسید.
در این بازار روز گذشته همچنین قیمت سایر ارزها با افزایش شدید قیمت مواجه شد. تا ساعت 3 بعد از ظهر، یورو 135 تومان، پوند انگلیس 170 تومان، صد ین ژاپن 160 تومان، درهم امارات 35 تومان، دلار کانادا و استرالیا هر یک 130 تومان و لیر ترکیه 76 تومان افزایش قیمت داشتند.
در بازار سکه و طلا نیز قیمت‌ها پر نوسان بود. سکه طرح قدیم و جدید هر یک با تقریبا 45 هزارتومان افزایش خود را به یک میلیون و 50 هزار تومان نزدیک شدند ولی در پایان معاملات قیمت‌های آنها نزول داشت و به حدود یک میلیون و 31 هزار تومان بازگشت.
قیمت این سکه‌ها در ساعات پایانی معاملات روز گذشته بازار همچنان در مسیر افزایشی قرار داشت. تا ساعت 3 بعداز ظهر قیمت نیم سکه با 29 هزار تومان افزایش نسبت به روز دوشنبه تا 524 هزار تومان افزایش داشت. ربع سکه نیز با رسیدن به رکورد تازه 262 هزار تومانی خود 14 هزار و 500 تومان گران شد. در بازار طلا قیمت هر گرم طلای 18 عیار بدون اجرت ساخت از 107 هزار تومان تا ساعت مورد نظر فراتر رفته بود که بیش از 6 هزار تومان افزایش روزانه را در پی داشت.
طلا در بازارهای جهانی
قیمت طلا نیز دیروز با روند افزایش قیمت‌های داخلی همراستا شد. قیمت هر اونس طلا برای تحویل فوری روز گذشته با 9 دلار افزایش تا 1765 دلار بالارفت. افزایش قیمت نفت به دلیل برخی اخبار در مورد آزمایش‌های موشکی در خلیج فارس و برخی جدل‌های لفظی منطقه‌ای بر بالارفتن قیمت طلا اثر گذار عنوان شده است.