خبر صادرات برنج به کشورهای دیگر که در رسانه‌ها منتشر شد آنچنان بازتابی داشت که مثل بمب ترکید زیرا برای مردم تعجب آور بود که چطور کشوری که سالانه 1.5 میلیون تن برنج از کشورهایی نظیر هند و پاکستان و تایلند وارد می‌کند، برنج خودش را صادر می‌کند.

این خبر قیمت برنج را به عنوان مهمترین کالای اساسی پس از گندم بالا برد به طوری که قیمت برنج ایرانی در خود شمال به کیلویی 14 هزار تومان رسید، شاید عوامل دیگری هم در بالا رفتن قیمت موثر بود اما بدون شک این خبر موثرترین بود و همچنان این نگرانی وجود دارد که آیا قیمت برنج بیش از این هم افزایش خواهد یافت؟ چرا که مردم ایران سالانه 40 کیلوگرم برنج مصرف می‌کنند که در مقایسه با کشورها دیگر بسیار بالاست و روزی نیست که تقریبا هر ایرانی برنج نخورده باشد و این کالا سهم زیادی در سبد مصرف خا نوارها دارد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت:‌«برای اولین بار پس از 40 سال، سه محموله برنج اصیل ایرانی به اروپا و کانادا صادر شد.».این مقدار برنج در قالب سه محموله و توسط بخش خصوصی صادر شده است.صادرات برنج به اروپا ثابت می کند برنج مازندران از سلامت کامل و بالاترین استانداردها برخوردار است.

شهیدی گفت:« بهای یک کیلو برنج صادراتی معادل 6 کیلو واردات برنج است که نشان از ارزش برنج ایرانی در بازارهای جهانی دارد.»

این خبر اگرچه بسیارمهم است اما خبر مهمتر این است که قرار است مازندران فاز نخست منحصربه فردترین ونخستین مرکزبین المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران که با سرمایه گذاری کامل بخش خصوصی انجام شده را آغاز کند و ظاهرا قرار است برنج ایران از این پس از پایانه بسیار بزرگی که در مازنداران و شهرستان آمل راه‌اندازی می‌شود صادر شود.

سالانه برای واردات 1.5 ملیون تن برنج ارز زیادی از کشور خارج می‌شود و حتی لازم است کشور بخشی هم به عنوان نیاز احتیاطی ذخیره‌سازی کند که شرکت بازرگانی دولتی اخیرا 200 هزار تن به این منظور وارد کرده است،‌ پس چگونه می‌توان در کنار این مسائل تولید داخلی را صادر کرد

برای پاسخ به این سوالات با مسیح کشاورز، دبیر انجمن وارد کنندگان برنج مصاحبه کردیم.

کشاورز گفت: این در بین کشورهای دیگر هم مرسوم است که برنج با ارزش خود را صادر می‌کنند و در عوض ارز حاصل از آن را که قابل توجه است برای تجهیز کارخانه‌ها داخل هزینه می‌کنند.

وی گفت: برخی مواقع هند 100 میلیون تن برنج تولید داخل خود را صادر می‌کند و ارزی که عایدش می‌شود بسیار چشم‌گیر است که در بخش‌هایی که برای آنها میتواند ارزش افزوده داشته باشد صرف می‌کند.

دبیر انجمن وارد کنندگان برنج تاکید می‌کند که انجام تحقیقات در برنج و ارائه برنج‌های کیفی و با عملکرد بالا می‌تواند گره‌گشای بسیاری از مشکلات این بخش باشد، می‌توان برنج بیشتری را با همین امکانات تولید کرد، می‌توان کارخانه‌های شالیکوبی ساخت که ارزش افزوده آن برای این بخش بیشتر خواهد شد چرا که دورریزی و پرتی برنج در زمان شالیکوبی به حداقل می‌رسد.

وی می‌گوید: در ایران 3 هزار شالیکوبی وجود دارد که شما اگر در فصل غیر از برداشت مسیرتان به منطقه شمال بیفتد در اکثر این شالیکوبی‌ها گاو وگوسفند بسته‌اند اما در هند 800 کارخانه وجود دارد که شبانه‌روزی کار می‌کنند.

به گفته کشاورز، طی سالهای گذشته در زمینه تحقیقات برنج کار خاصی انجام نشده است، مثلا در هند رقم 1105 تولید کرده‌اند که یک ماه زودتر محصول می‌دهد و مصرف آبش 35 درصد کمتر است، چنین اقداماتی می‌تواند تولید کشور را متحول کند، که همه جور می‌توان از کنار این تولید کشور را منتفع کرد.

در هند انرژی همین کارخانه‌ها شالیکوبی از سوزاندن شلتکوک‌ها تامین می‌شود و نیاز به مصرف انرژی هم به حداقل رسیده است.

در گزارشی هم که اخیرا فائو منتشر کرد،‌ اعلام کرد تامین غذای آینده جهان تنها در گرو تحقیقات خواهد شد. منابع آب و خاک جهان محدود است و بیشتر از این نمی‌توان از آن استفاده کرد بنابراین باید از این منابع با استفاده از کارهای تحقیقاتی بیشترین بهره‌برداری را کرد.

بنابراین بهتر است قبل از صادرات برنجی که خود وارد کننده‌اش هستیم بررسی علمی صورت گیرد که آیا صادرات برنج به نفع ملی است؟ آیا قیمت را برای مصرف کننده افزایش نخواهد داد؟ قرار است ارز حاصله را در چه زمینه‌ای هزینه کنیم؟ و آیا اصولا در شرایط تحریم که واردات برای ما محدودیت‌های زیادی دارد چنین صادراتی عاقلانه است؟