تاریخچه ساخت خودرو در ایران به اوایل دهه 40 بازمی‌گردد. در آن سال‌ها تنها چهار خودرو پیکان، آریا، شاهین و ژیان در ایران ساخته می‌شد و در این میان پیکان توانسته بود بالاتر از بقیه قرار گیرد.

در سال های اخیر با افزایش تقاضا برای استفاده از خودروهای شخصی، بازار خودروی کشور به روی شرکت های خارجی گشوده شد اما با این وجود، خودروهای خارجی سهمی کمتر از 5 درصد از بازار را در اختیار داشتند.

واردات خودرو در سال 1396 رشد شتابانی داشت که سبب شد اواخر تیرماه وزارت صنعت، معدن و تجارت با دستور وزیر وقت، ثبت سفارش آن را تا زمان اصلاح آیین نامه مربوطه در دولت متوقف کند. در آن زمان آمار گمرک نشان می داد که در پنج ماهه نخست پارسال 37 هزار و 623 دستگاه انواع خودروی سواری وارد کشور شد که این میزان نسبت به مدت مشابه سال 1395 از نظر تعداد 64.42 درصد افزایش داشت.

این ممنوعیت اواخر دی ماه و با ابلاغ آیین نامه جدید واردات خودرو، برطرف و واردات خودروها از سر گرفته شد اما با تغییر سیاست های ارزی دولت در سال 97 از سویی و نیز خروج آمریکا از برجام، دولت تصمیم گرفت واردات برخی کالاهای غیرضرور از جمله خودرو را بار دیگر متوقف کند.

بر این اساس سی ام خردادماه «محمد شریعتمداری» وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت با هدف جلوگیری از خروج ارز و مدیریت منابع ارزی واردات 1339 قلم کالا را ابلاغ کرد که خودرو نیز یکی از این اقلام بود.

پس از این محدودیت ها برابر آمار گمرک در مجموع پارسال 70 هزار و 75 دستگاه خودرو سواری به ارزش یک میلیارد و 838 میلیون و 851 هزار دلار وارد کشور شد. مقایسه آمارها نشان می داد که واردات خودرو در سال 1396 نسبت به 1395 از نظر تعداد 8.66 درصد و از نظر ارزش 8.44 درصد کاهش داشت.

دولت برای کمک به افرادی که پیش از این ممنوعیت ها اقدام به ثبت سفارش خودرو کرده بودند، مهلت 6 ماهه ترخیص خودرو تا 24 شهریورماه 1397 را داد و ترخیص خودرو از گمرک ادامه داشت.

 ورود 14 هزار و 423 خودروی سواری به کشور

بررسی جداول آماری گمرک نشان می دهد که در نیمه نخست امسال با توجه به مهلت قانونی، 13 هزار و 642 دستگاه خودرو به ارزش دلاری 395 میلیون و 986 هزار و 197 دلار و ارزش ریالی 15 هزار و 995 میلیارد و 704 میلیون ریال (1599 میلیارد و 970 میلیون و 400 هزار تومان) خودرو وارد کشور شده است.

پس از یک ماه از پایان مهلت قانونی ترخیص خودرو، در مهرماه امسال نیز 781 خودرو به ارزش 22 میلیون و 611 هزار و 933 دلار از منطقه ویژه اقصادی ارگ جدید بم، گمرک شهید باهنر، غرب تهران و معاونت واردات و ترانزیت تهران وارد شد.

خودروهای وارداتی مهرماه 1397 از مبداء 6 کشور جمهوری کره، عمان، امارات متحده عربی، آلمان، انگلستان و ژاپن بوده که بیشترین تعداد مربوط به جمهوری کره با 450 دستگاه خودرو سواری است.

همچنین عمان با 170 دستگاه خودرو، امارات متحده عربی با 135 خودرو، آلمان با 17 دستگاه خودرو، انگلستان با هفت دستگاه و ژاپن با 2 دستگاه خودروی سوای در رتبه های بعدی واردات خودرو در مهرماه 1397 هستند.

یکی از مسئولان روابط عمومی گمرک جمهوری اسلامی به ایرنا گفت که پس از توقف ثبت سفارش خودرو، مجوز جدیدی برای واردات صادر نشده و ناظرین در بخش های مختلف تلاش می کنند تا تخلفی در این خصوص انجام نشود.

وی افزود: البته دولت اقداماتی را درخصوص ترخیص کالاهایی که در گمرک مانده اند نیز انجام داد که براین اساس رئیس سازمان توسعه و تجارت 2 بخشنامه جداگانه در 20 و 22 مردادماه ابلاغ کرد تا برپایه آن کالاهایی که در گمرک مانده اند هر چه زودتر ترخیص شوند که خودرو نیز از آن جمله است.

به گفته این مسئول، مالکان خودرو پس از انجام تشریفات گمرکی نزدیک به 2 ماه فرصت دارند تا خودروهای خود را از گمرک ترخیص کنند.

وی گفت: برخی افراد که قصد فروش خودروهای وارداتی خود را دارند یا اینکه خودروهای خود را فروخته اند و اما چون محل تحویل خودرو مشخص نیست اقدام به ترخیص خودرو نمی کنند، بنابراین شاهد هستیم که هنوز هم برخی خودروها هنوز از گمرک ترخیص نشده اند.
پیگیری خبرنگار ایرنا درباره اینکه چه تعداد از خودروها هنوز در گمرک مانده اند، نتیجه ای نداشت و گمرک اعلام کرد که آماری در این خصوص ندارد.