رییس دفتر مطالعات انرژی وین با اشاره به اینکه مسکو، از دوران اتحاد جماهیر شوروی نسبت به سازمان اوپک نظر ویژه و نگاه استراتژیک داشت، گفت: هدف اصلی روسیه نزدیکی و تاثیر گذاری بر سیاست های سازمان اوپک بود تا به این ترتیب به تدریج عمق استراتژیک و گستره فعالیت خودرا در کشورهای عمده مصرف کننده نفت، گسترش داده و در عین حال در میان کشورهای عضو اوپک نیز نفوذ کند.

وی ادامه داد: شرایط اتحاد جماهیر شوروی از یک سو و وابستگی اوپک به کشورهای غربی مصرف کننده، امکان و زمینه نفوذ مسکو را محدود می ساخت. پس از فروپاشی اتحاد شوروی، روسیه نگرش خود را نسبت به اوپک بازنگری کرد و درست زمانی که سطح تولید خود را به ٦ میلیون بشکه در روز رساند، کوشید تا عمق استراتژیک خود به سازمان اوپک را تثبیت کند.

ساز مخالف روسیه با ایران

این کارشناس حوزه انرژی با بیان اینکه در سال ٢٠٠٠ میلادی، جمهوری اسلامی ایران سازمان کشورهای صادر کننده گاز طبیعی را طی اجلاسی در تهران تاسیس کرد، اظهار داشت: تهران و مسکو دو کاندید اصلی و مورد پذیرش برای استقرار محل دبیرخانه مجمع جهانی گاز بودند. روسیه با محل دبیرخانه در ایران مخالفت کرد و پیشنهاد میزبانی دوحه را داد تا از این طریق زمینه نفوذ خود در خاورمیانه و ارتباط نزدیک با پایتخت صادرات گاز طبیعی منطقه را فراهم سازد.

به گفته برکشلی، در واقع مسکو، اوپک و مجمع صادر کنندگان گاز را دو ابزار دیپلماسی انرژی خود می دید. تلاش بی وقفه روسیه با هدف نفوذ و گسترش بی وقفه در چرخه انرژی خلیج فارس و منطقه خاور میانه بود.

رییس دفتر مطالعات انرژی وین تصریح کرد: اوپک در بیست سال گذشته همواره تلاش می کرد تا روسیه را با خود همراه و همسو سازد. روسیه در سخن، از تلاش های سازمان اوپک در مسیر ثبات بازار و مدیریت عرضه حمایت می کرد، اما هرگز اقدام عملی در راستای همکاری با اوپک و کاهش تولید به منظور مدیریت عرضه از این کشور دیده نشد. در واقع روابط اوپک و روسیه همواره نوعی روابط عشق و نفرت بود.

نواک؛ زکی یمانی جدید بازار نفت؟!

وی افزود: زمانی که سطح تولید روسیه به مرز ١٠ میلیون بشکه در روز رسید، وزارت انرژی روسیه و شخص نواک، وزیر انرژی این کشور، به این باور رسیدند که به جمع بزرگان بازار جهانی نفت پیوسته اند و وقت آن رسیده که روسیه در نقش یک بازیگر عمده وارد بازار و اوپک شود و البته باز هم بدون کاهش تولید، از اوپک در جهت منافع خودش استفاده کند.

به گفته برکشلی، حالا نواک خود را یمانی دنیای جدید نفت می بیند. نواک، به سبک زکی یمانی ( وزیر نفت اسبق عربستان) تولید کنندگان کوچک را مخل بازار دانسته و معتقد است که بازار امروز نفت، جای ماهی های کوچک نیست.

هدف روسیه چیست؟

رییس دفتر مطالعات انرژی وین گفت: روسیه، اوپکی را که پر از تولید کنندگان کوچک و متوسط است، نمی پسندد. برای روسیه، اوپک و بازار جهانی نفت، منشاء قدرت سیاسی و ژئو پلیتیکی است که راه را برای ورود روسیه به خاورمیانه و دنیای عرب باز می کند؛ درحقیقت پوتین، نقش خود را خوب بازی کرده است.

وی ادامه داد: حالا آنچه روسیه می خواهد، تشکیل یک سازمان «نفتی»-«سیاسی» غیر اوپکی است که احتمالا تولید کنندگان کوچک و متوسط در آن سرگرم باشند و تولید کنندگان بزرگ نفت در این سازمان، به بازیگردان اصلی بازارهای نفت تبدیل شوند. در واقع روسیه به دنبال تاسیس سازمانی است که رای اعضاء، منبعث از میزان تولید آنها باشد، در واقع چیزی شبیه بانک جهانی یا صندوق بین المللی پول.

وی گفت: آینده سازمان اوپک در اجلاس ٦ دسامبر ٢٠١٨ میلادی معلوم خواهد شد و لازم است که آینده سازمانی که نزدیک به ۶ دهه در ثبات بازار جهانی نفت با موفقیت کوشیده است، پا بر جا باقی ماند. این درحالی است که برآیند اقدامات و تحرکات روسیه نشان می دهد که این کشور تزاری یک قدم به عمق استراتژیک خاورمیانه، شمال افریقا و مدیترانه نزدیک شده است، چرا که روسیه نفت را یک کالای استراتژیک در نظر گرفته و قصد دارد تبدیل به هاب استراتژیک انرژی شود؛ حالا اینجا آمریکا برای رهایی از این تله، آمادگی امتیاز دهی خواهد داشت.

دیروز الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه در مصاحبه با خبرگزاری اسپوتنیک اعلام کرد که کشورش در نظر دارد با سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، قرارداد مشارکت امضا کند و قرار است این مساله در اجلاس ۶ دسامبر اوپک مورد مذاکره قرار بگیرد.

به گفته وی شرایط اقتضا می‌کند که این قرارداد را در اوایل دسامبر امضا کنیم تا بتواند از اول ژانویه اجرایی شود.