روز گذشته بازار فولاد یکی از افت‌های سریع خود را که از دو هفته پیش آغاز شده است تجربه کرد. این موضوع از آن جهت اهمیت بیشتری می‌یابد که این بازار باکاهش تقاضا و به عبارتی رکود در سمت خرید روبه‌رو‌ است بنابراین هر نوع اثر کاهشی در ذات قیمت‌ها می‌تواند با شتاب بیشتری به دوره‌های آتی بازار منتقل شود. در این رابطه بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهند فعلا دو عامل افت قیمت‌های جهانی و کاهش نرخ ارز در بازار عوامل اصلی کاهش قیمتی در این بازار هستند و این کاهش که در روزهای اخیر تجربه شده می‌تواند بازار را بیش از این در مسیر رکود هدایت کند.

دو متغیر کاهنده در بازار فولاد

در این بین نگاهی به روزهای اخیر نشان می‌دهد که بازار فولاد طی هفته‌ای که گذشت و هفته قبل از آن در فاز افت قیمت‌ها قرار داشت و «دنیای اقتصاد» پیش از این هم در مورد کاهش تقاضا در بازار داخلی و سرایت این افت تقاضا به بستر بورس کالا گزارش‌هایی را منتشر کرد و از سوی دیگر این موضوع عنوان شد که عرضه‌های بورس کالا چندان جذاب نیستند و این عدم گستردگی عرضه باعث شده است که بازار به نسبت از یک مقاومت برخوردار شود؛ یعنی تا اوایل هفته منتهی به ابتدای آذر و حتی تا اواسط هفته منتهی به ۸ آذر کاهش قیمت‌های جدی در بازار ثبت نشده بود، چنان که گویی بازار در برابر افت قیمت‌ها مقاومت می‌کرد. در اواخر هفته‌ای که گذشت، یعنی روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه یک تغییر فاز نه چندان جدی در بازار دیده می‌شد و شاهد «تاثیرات عمیقی بر روند عمومی قیمت‌ها» و «حجم معاملات» بودیم؛ در این هفته حجم عرضه‌ها در بورس کالا به اندازه‌ای تقویت شد که به نظر می‌رسد پتانسیل بیشتری برای جذب تقاضا و خودنمایی واقعیت‌های زیرپوستی بازار به وجود آمده است.

همین شرایط موجب شد تا عرضه‌های بورس کالا مخصوصا برای عرضه‌های نهایی از جذابیت چندانی برخوردار نشود، یعنی این روند، نشان داد ضعف تقاضا در بازار داخلی عمیق‌تر از چیزی است که به نظر می‌رسد؛ همین سیگنال، یعنی «جذب تقاضا به سمت بورس کالا» در کنار «تداوم نسبی جذابیت خرید شمش از بورس کالا» موجب شد یک سیگنال منفی جدی به بازارهای داخلی داده شود. از سوی دیگر شاهد آن هستیم که در بازارهای جهانی افت قیمت فولاد شتاب بیشتری به خود گرفته و شاهد کاهش نرخ جدی‌تری بودیم؛‌ در کنار این موضوع روند عمومی در بازار دلار داخلی هم نه تنها از رشد قیمت‌ها حکایت ندارد بلکه مجددا میل به افت قیمت‌ها را نشان می‌دهد. همه این موارد در نهایت باعث شد یکی از پرشتاب‌ترین کاهش نرخ‌های روزهای اخیر را در روز گذشته شاهد باشیم؛ این وضعیت نشان داد تحلیل‌های پیشین «دنیای اقتصاد» از ضعف تقاضا و ذهنیت کاهشی در بازارهای جهانی صحیح بوده است.

آنچه در حال حاضر در بازارها دیده می‌شود ترس از کاهش بیشتر قیمت‌ها است، به‌خصوص در شرایطی که می‌بینیم بازار مقاومت چندانی در مقابل افت نرخ ندارد، اگر به گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» مراجعه کنید، این موضوع عنوان شده بود که بازار در حال تجربه یک روند کاهشی آرام است؛ اما احتمال کاهش نرخ شدید به‌صورت «یک پله افت نرخ» وجود دارد.

بازار جهانی همگام افت داخلی فولاد

همه این موارد در نهایت به این معنی است که بازار فولاد وارد یک فاز کاهشی شده است و دورنمای مشخصی از تداوم افت قیمت‌ها یا کف قیمتی وجود ندارد، این روند نزولی شاید این بار با چهره جدیدتری در بازار داخلی در حال خودنمایی باشد به این معنا که افت قیمت داخلی همگام با کاهش قیمت‌های جهانی فولاد در حال خودنمایی است، مخصوصا در شرایطی که در بازارهای جهانی حتی بیلت ۴۴۰ دلاری هم تجربه شده، البته به معنای این است که قیمت‌های صادراتی هم کاهش خواهد داشت و در کنار آن قیمت‌های داخلی هم میل به افت نرخ را نمی‌تواند مخفی کند.

از سوی دیگر عرضه‌های گسترده شمش در بورس کالا موجب شده است بخش بزرگ‌تری از مصرف‌کنندگان واقعی شمش به خرید از بورس کالا ترغیب شوند که همین باعث کاهش تقاضای شمش در بازار داخلی می‌شود که همین روند کاهش قیمت‌ شمش داخلی، مخصوصا کاهش‌های مربوط به «واحدهای القایی» را هم سریع‌تر و هم عمیق‌تر کرده است، یعنی بازار در حال حاضر با افت تقاضا در واحدهای القایی روبه‌رو‌ است، هرچند قراضه و مواد اولیه به نسبت کاهش قیمت داشته‌اند اما به نظر می‌رسد افت قیمت محصولات میانی شتاب کاهشی بیشتری داشته است.

در مورد دورنمای بازار آنچه اکنون مشهود و شاید از تاثیرگذارترین سیگنال‌های قیمتی است، در ابتدا کاهش قیمت‌های جهانی است که به نظر می‌رسد این روند نزولی تازه آغاز شده است و پتانسیل عمیق‌تر شدن افت قیمت‌ها را دارد، به‌خصوص در شرایطی که اگر کاهش قیمت نفت و فولاد را با یکدیگر مقایسه کنیم متوجه خواهیم شد این فولاد است که کماکان توانسته‌ است سطوح مقاومتی خوبی را برای خودش حفظ کند. این موضوع را در کنار این باید در نظر بگیریم که هنوز انتظار کاهش قیمت فولاد در بازارهای جهانی وجود دارد، از سویی سنگ‌آهن هم روندی نزولی دارد و از طرفی فیوچرز فولاد خصوصا در بازار چین روندی کاهشی را انتظار می‌کشد.

رکود در بازار جهانی فولاد

مجموع موارد گفته شده دورنمای مثبتی را در بازارهای جهانی نشان نمی‌دهد، چنان که رکود در بازارهای جهانی به روشنی رویت می‌شود، از طرف دیگر بازار داخلی فولاد هم تقریبا در رکود قرار دارد و همه صنایع در فاز تقاضا در حال پشت سرگذاشتن روزهای سختی هستند، از طرف دیگر انتظار برای بارش‌های فصلی در روزهای آینده وجود دارد که آن هم سیگنال مهمی برای کاهش تقاضای موثر فولاد خواهد بود. با توجه به این شرایط می‌توان گفت دورنمای بازار باز هم با ضعف جدی تقاضا همراه است، اگر تغییر خاصی در این بازار رخ ندهد پتانسیل افت قیمت‌ها بازهم وجود خواهد داشت، البته بعد از کاهش جدی قیمت‌ها در روزهای اخیر احتمال آرامش در روند عمومی بازار وجود دارد و شاید افت نرخ، شتاب کمتری را تجربه کند اما همین ادعا هم باید در مقایسه با «قیمت‌های جهانی» و «نوسان قیمت دلار» مورد بحث قرار گیرد.

افزایش عرضه‌ها در بورس کالا را هم باید جدی بگیریم، به ویژه در شرایطی که واحدهای نوردی بیشتری به عرضه در بورس کالا ترغیب شدند که بخشی از این موضوع به دلیل دستورالعمل‌های پیشین بوده است، ‌که این هم سیگنال مهمی به شمار می‌رود که تقاضای واقعی را از بازار به سمت بورس کالا انتقال می‌دهد و در نهایت زمینه را برای کاهش قیمت بیشتر در بازارهای داخلی ایجاد می‌کند. رقابت منفی در بین واحدهای فولادی به وضوح دیده می‌شود و تلاش برای جذب مشتری بیشتر باعث شده است که تخفیف‌های بیشتری اعمال شود و قیمت‌ها بیشتر به‌صورت توافقی ثبت شود که خروجی این موارد هم در نهایت یک پتانسیل جدید برای افت قیمت‌ها در بازار داخلی ایجاد می‌کند.