طی یکی دو هفته گذشته شاهد کاهش نرخ ارز در بازار هستیم و قیمت دلار در مقاطعی به زیر ۱۰ هزار تومان نیز ریزش کرد. روند نزولی قیمت ارز در حالی ادامه دارد که بیشتر کارشناسان بر این باورند که نرخ‌های بالای دلار که تا پیش از این در بازار به چشم می‌خورد مبنای اقتصادی نداشته و عوامل سیاسی و جوسازی‌های روانی عمده دلیل افزایش نرخ بوده است.

موضع بانک مرکزی طی یکی دو ماه گذشته کاهش تدریجی قیمت ارز با مداخله در بازار بوده و سعی کرده با فاصله گرفتن از تعیین نرخ دستوری و با کمک ابزارهای بازارساز اقدامات خود را در بازار به سرانجام برساند. رییس کل بانک مرکزی نیز در یادداشتی اینستاگرامی بر این موضع صحه گذاشته و عنوان کرده است که آنچه که امروز در بازار ارز شاهد آن هستیم روند طبیعی و تعدیل تدریجی قیمت ارز در مسیر واقعی شدن است و بانک مرکزی به دور از هیجان‌های غیر ضرور و با تدبیر لازم بازار را مدیریت و هدایت می‌کند.

مجموعه اقداماتی برای به تعادل رسیدن نرخ دلار و ایجاد ثبات در بازار ارز در چند ماه گذشته انجام شده که آغازگر آن اعطای اختیار توسط شورای هماهنگی سران سه قوه به بانک مرکزی برای مداخله در بازار ارز بوده است. در این راستا بانک مرکزی با صدور بخشنامه‌هایی بر بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور تاکید و همچنین هرگونه ممنوعیت ورود ارز به کشور را لغو کرد تا چرخه ورود و خروج ارز به کشور اصلاح شود.

ایجاد محدودیت در تراکنش‌های بانکی و کاهش سرعت گردش پول برای جلوگیری از قاچاق ارز اقدام دیگری بود که توسط بانک مرکزی انجام شد تا جلوی فعالیت‌های سوداگرانه در بازار ارز گرفته شود. از سوی دیگر با هماهنگی مراجع قضایی و انتظامی برخورد با دلالان تشدید شد تا شاهد کاهش چشمگیر سفته‌بازی و معاملات صوری در بازار ارز باشیم که این اقدامات نیز نقش مهمی در کاهش قیمت دلار داشت.

در یک ماه گذشته فروکش کردن جو روانی نیز به کمک بانک مرکزی در مدیریت بازار آمد و در شرایطی که جو انتظارات رسانه‌ای به نحوی پیش رفت که نشان می‌داد وارد بن بست اقتصادی می‌شویم؛ اما بعد از سیزده آبان وقتی تحریم‌ها آغاز شد، بازار اخبار آن را پیش‌خور کرده بود و مردم متوجه شدند که اتفاق جدیدی رخ نخواهد داد؛ بنابراین تب تبدیل دارایی‌ها به دلار در جامعه کاهش یافت.

در روزهای گذشته صرافی‌های بانکی عامل اصلی بازارسازی بانک مرکزی بوده‌اند و در نبود دلالان نرخ‌های درج شده بر تابلوی صرافی‌های بانکی است که بازار را جهت می‌دهد و موجب شده سایر صرافی‌ها نیز به تبعیت از آنها نرخ‌های خود را تعدیل کنند. این تعدیل نرخ در حالی صورت گرفته که با توجه به انتظار بازار برای کاهش بیشتر نرخ ارز حتی در مقاطعی نرخ ارز در صرافی‌های بانکی بیش از سایر صرافی‌ها بوده و این صرافی‌ها با توجه به اعلام قیمت بالاتر به خریدار اصلی ارز در بازار تبدیل شده‌اند.