مجیدرضا حریری، نایب رئیس اول اتاق مشترک ایران و چین با اشاره به ترکیب صادراتی ایران به چین اظهار کرد: چین بزرگ‌ترین خریدار مواد خام، زعفران و صنایع دستی و همچنین یکی از شرکای اصلی در زمینه تجارت فرش ایران است. البته ترکیب کالاهای قابل صادرات ایران، به گونه‌ای است که فرصت‌های صادراتی محدودی داریم و زمانی که بتوانیم کالای قابل رقابت از نظر کمیت، کیفیت و قیمت تولید کنیم، علاوه بر چین می‌توانیم به سایر کشورها نیز صادرات بیشتری داشته باشیم.

نایب رئیس اتاق ایران و چین با توجه به فرصت‌های بازار چین برای صادرکنندگان گفت: این کشور برای ورود کالا، مشوق‌هایی نیز در نظر می‌گیرد. برای نمونه کاهش تعرفه‌ها و برپایی نمایشگاه‌ها، مشوق‌هایی هستند که به واردکنندگان داده می‌شود و در نتیجه، فضا برای واردکنندگان چینی و کشورهای صادرکننده به چین آماده است و آنچه که اهمیت دارد، ترکیب کالاهای تولیدی کشور مبدأ است که اگر در دنیا قابل رقابت باشند، در چین هم قابل فروش خواهند بود.

کالاهای دانش‌بنیان‌ ایرانی در بازار چین

حریری، از برگزاری پاویون ایران در هشت نمایشگاه چین در سال جاری، حضور تولیدکنندگان ایرانی در دو نمایشگاه دیگر و فروش کالا توسط آن‌ها خبر داد و افزود:بخش عمده حضور در نمایشگاه‌های چین، به معرفی مواد غذایی و به خصوص زعفران، فرش و صنایع دستی اختصاص می‌یابد، ولی امسال برای اولین بار، دو شرکت دانش‌بنیان نیز در این نمایشگاه‌ها شرکت کردند و نتایج قابل توجهی در قدم‌های اولیه کسب کردند.

وی در همین رابطه اظهار کرد: در حال حاضر دفتر نمایندگی معاونت علمی و فناوری‌ ریاست جمهوری، در چین دایر شده و در زمینه صادرات کالای دانش‌بنیان، در مراحل آغازین نتایج موفقیت‌آمیزی داشته است. فعالیت این شرکت‌ها و محصولات تولیدی آن‌ها، در زمینه تجهیزات الکتریکی ضد انفجار و بدون جرقه و نیز محصولات مبتنی بر نانوتکنولوژی است و امسال صادرات ماشین‌آلات ساخت الیاف نانو به چین انجام شد و امید است که آغازگر حرکت جدیدی باشد.

*اژدهای زرد در سرزمین پارس

آمارهای تجارت جهانی در سال 2017 نشان می‌دهد چین حدود 13 درصد ارزش صادراتی این سال را به خود اختصاص داده و کالاهای چینی با ارزشی بیش از 2 هزار و 260 میلیارد دلار در بازار اکثر کشورها دیده می‌شوند. کالاهای چینی در بازار ایران هم سهم قابل توجهی دارند؛ آمارهای مقدماتی گمرک نشان می‌دهند یک چهارم کالاهای خارجی وارد شده به ایران از ابتدای امسال تا آبان ماه، از سرزمین اژدهای زرد، آمده‌اند که البته این حجم از واردات، با کاهشی حدود 30 درصدی نسبت به هشت ماه نخست سال 1396 همراه بوده اما با وجود این کاهش، رتبه اول چین در بازار کالاهای خارجی ایران همچنان پا بر جاست.

میانگین واردات ماهانه از چین در هشت ماه نخست سال جاری بیش از 917 میلیون دلار بوده که بیشترین ارز خروجی برای کالاهای چینی، در اردیبهشت ماه و حدود هزار و 277 میلیون دلار و بیشترین سهم نسبت به کل واردات، در مهر ماه و حدود 27 درصد بوده است. حال باید پرسید این مبلغ، صرف واردات چه کالاهایی شده است؟

بخش عمده واردات از چین را قطعات خودرو تشکیل می‌دهد که تا آبان ماه، حدود یک‌هزار و 337 میلیون دلار برای آن صرف شده که معادل 18 درصد کل واردات ایران از چین است. دومین گروه کالایی عمده نیز به صنعت خودرو مربوط است. اجزا و قطعات وسایل نقلیه موتوری با ارزش حدودی 330 میلیون دلار، دومین گروه کالایی عمده وارد شده از چین هستند. چین پس از صنعت خودرو به آزمایشگاه‌های ایران وارد شده به طوری که ارزش تجهیزات آزمایشگاهی وارد شده از چین در این بازه زمانی حدود 269 میلیون دلار بوده است.

میانگین صادرات به چین در هشت ماه نخست سال جاری بیش از 807 میلیون دلار بوده که بیشترین درآمد ارزی حاصل از چین برای ایران، در آبان ماه و بیش از یک‌هزار و 82 میلیون دلار بوده است. چین به عنوان دومین بازار کالاهای صادراتی ایران، به طور میانگین، مقصد یک پنجم کل صادرات کشورمان در این بازه زمانی بوده است. با اینکه تراز تجاری ایران و چین، به نفع بزرگ‌ترین کشور صادرکننده جهان بوده، ولی در عین حال صادرات ایران به این کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل، بیش از 17 درصد افزایش یافته است.

بیشتر محصولات صادرشده به چین در این مدت، عموماً مواد اولیه و نهاده‌های مورد نیاز صنایع هستند. پلیمرهای اتیلن با ارزشی بیش از یک‌هزار و 600 میلیون دلار، گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی با ارزشی بیش از یک‌هزار و 300 میلون دلار و مشتقات هالوژنه بیش از یک‌هزار و 79 میلیون دلار، مجموعاً 60 درصد ارزش صادرات ایران به چین را تشکیل می‌دهند.

در حالی مواد خام و تولیدات سنتی بخش اصلی سبد صادراتی ایران را تشکیل می‌دهند که تلاش‌ دانشگاهیان در تولید کالاهای مبتنی بر فناوری و صادرات آن‌ها به مقصد بزرگ‌ترین صادرکننده دنیا، تجربه موفقیت‌آمیزی را رقم زده و می‌تواند شروعی برای تنوع‌بخشی به صادرات ایران و بازارسازی برای برند ایرانی در این گروه کالایی باشد.