به نقل از وزارت جهاد کشاورزی، شاهرخ شجری مدیرکل دفتر توسعه صادرات وزارت جهاد کشاورزی در نشست با اعضای کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع تبدیلی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به آمارهای موجود در بخش تجارت محصولات کشاورزی، بیان کرد: اگر آمار صادرات ۸ ماهه محصولات کشاورزی در سال ۹۷ را با ۹۶ مقایسه کنیم، از لحاظ وزنی با رشدی ۱۵.۷۴ درصد صادرات تولیدات این بخش مواجه می‌شویم که به استناد همین آمارها از سه میلیون و ۹۵۰ به چهار میلیون و ۵۷۵ هزار تن افزایش یافته کرده است.

وی گفت: همچنین از لحاظ ارزشی نیز ۱۸.۷۴ درصد رشد صادرات را شاهد بودیم و در این بخش صادرات محصولات کشاورزی ما از سه میلیارد و ۸۴۴ به چهار میلیارد و ۵۶۴ میلیون دلار افزایش پیدا کرد.

مدیرکل دفتر توسعه صادرات وزارت جهاد کشاورزی تصریح کرد: از سویی واردات با یک روند کاهشی مواجه بود، یعنی از نظر وزنی ۱.۲۶ درصد و از نظر ارزشی ۶.۹۴ درصد افت را در این بخش نسبت به مدت مشابه پارسال شاهد بودیم. رشد وزنی و ارزشی صادرات و کاهش وزنی و ارزشی واردات باعث شده تا تراز بازرگانی در بخش کشاورزی بهبود پیدا کند، یعنی از لحاظ وزنی تراز تجاری ۸.۷ درصد و از نظر ارزشی ۳۵.۱۳ درصد بهبود محقق شده است؛ یعنی از ۳.۵میلیارد دلار به ۲.۲۷میلیارد دلار تراز بازرگانی بهبود یافته است.

شجری در ادامه با بیان اینکه در ۸ ماهه سال جاری ۱۷۰ تن صادرات زعفران به ارزش ۲۵۲.۴ میلیون دلار انجام گرفته است، تاکید کرد: این رقم در مقایسه با ۸ ماهه ابتدایی سال گذشته (که ۱۲۵تن به ارزش ۱۷۵میلیون دلار بوده) از نظر وزنی ۳۶ درصد و از لحاظ ارزشی ۴۴ درصد رشد داشته است.

وی با اشاره به اینکه، زیرساخت‌ و بسترهای لازم برای صادرات محصولات کشاورزی به طور کامل فراهم نیست؛ توضیح داد: چرا که محصولات کشاورزی ماهیتا متفاوت با کالاهای دیگر هستند و عمده‌ترین آن‌ها فسادپذیری و حجیم بودن این محصولات است و همین باعث می‌شود تا هزینه‌های حمل و نقل در مقایسه با محصولات بخش‌های دیگر، رقم عمده‌ای را به خود اختصاص دهد.

مدیرکل دفتر توسعه صادرات وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: ما در کل کشور برای اینکه محصولات خود را به صورت سالم به کشورهای هدف خود منتقل کنیم، نیاز به تعداد کافی و لازم کانتینرهای یخچال‌دار داریم اما در حال حاضر، مجموع این کانتینرها به ۳۵۰ عدد هم نمی‌رسد.

شجری افزود: لازم است که یک رایزنی و تعامل خوب با وزارت راه و شهرسازی انجام بگیرد تا هم در تامین کانتینرهای یخچال‌دار و هم در صدور مجوزهای لازم برای عبور این کانتیرها تا مبدا بارگیری؛ تعامل لازم را به عمل آورند.

چالش خام فروشی و سودهای کم صادرکنندگان

این مقام مسئول با بیان اینکه یکی از مشکلات ما در بخش صادرات، متوجه خام فروشی محصولات در این حوزه است، عنوان کرد: در سال گذشته پنج درصد از صادرات محصول سیب‌زمینی به صورت فرآوری انجام شده و این نسبت، دقیقا معادل ۹۵ درصد سیب‌زمینی خامی صادر شده، ارزآوری به همراه داشته است.

مدیرکل دفتر توسعه صادرات وزارت جهاد کشاورزی اضافه کرد: ما باید به سمت صادرات محصولات فرآوری شده و دارای ارزش افزوده گام برداریم.

شجری اظهار کرد: باید تلاش کنیم صادرات خود را از حالت حجیم به بسته‌های کوچک تغییر دهیم و این مستلزم تغییراتی در تکنولوژی بسته‌بندی نیز هست تا بتوانیم از این طریق ارزآوری بیشتری را برای کشور رقم بزنیم.

وی خاطرنشان کرد: یکسری مشکلات کلان اقتصادی نیز امروز وجود دارد که از حیطه اختیارات ما خارج بوده و از این دست موارد می‌توان به افزایش نرخ ارز و مسائل پیرامون تنظیم بازار اشاره کرد.

مدیرکل دفتر توسعه صادرات وزارت جهاد کشاورزی بیان کرد: یکی از مشکلات دیگر ما این است که عمده صادرکنندگان ما اطلاعات و آگاهی لازم را نسبت به دستورالعمل‌ها و قوانین و مقررات کشورهای هدف برای اینکه چگونه از مزایای آن‌ها استفاده بهره بگیرند، ندارند.

شجری با بیان اینکه رویکرد اصلی وزارت جهاد کشاورزی در توسعه صادرات محصولات کشاورزی بحث تکمیل زنجیره ارزش است، عنوان کرد: مقیاس عملکردی عمده صادرکنندگان ما در بخش محصولات کشاورزی، خرد است و همین امر باعث می‌شود تا نتوانند از مزایای صادرات بهره کافی را ببرند. در کنار آن یک کانال انتقال اطلاعات از مصرف‌کننده خارجی به تولیدکننده بخش کشاورزی وجود ندارد و به همین دلیل صادرکنندگان ما محصولاتی را روانه بازارهای خارجی می‌کنند که عملا مورد نیاز و ارجحیت مصرف‌کننده کشورهای هدف نیست و او تمایلی ندارد تا هزینه بالایی را برای این محصول (علی‌رغم کیفیت مطلوبش) پرداخت کند.

وی ادامه داد: بنابراین ما نیاز به این داریم که با بهره گیری از علوم رفتاری، ذائقه مصرف‌کننده خارجی را مطالعه کنیم.