بازار فولاد از اواخر هفته گذشته وارد یک فاز کاهشی شده است و در ادامه این روند در روز ابتدایی هفته (دیروز)، شتاب افت قیمت‌ها حتی شدیدتر از روزهای قبل شد؛ البته این روند کاهشی تقریبا از اواسط هفته گذشته قابل رهگیری بود، آن هم در شرایطی که جرقه‌های رشد نرخ نسبتا متوقف شد و واقعیت‌های ضعف تقاضای موثر خود را به وضوح نشان داد.

اتفاقی که طی چند روز گذشته در هفته قبل (شنبه تا دوشنبه) رخ داد افزایش نرخ بدون دلیل بنیادین در بازار بود که شاید برخی برای عقب نماندن از بازار اقدام به خرید کردند؛ اتفاقی که منجر به افزایش موجودی انبارها در بازار آزاد شد، از طرف دیگر در روزهای سرد سال که با رخدادهای جوی (بارش‌های فصلی برف و باران) در نیمه شمالی و غربی کشور همراه است به‌صورت کاملا طبیعی شاهد کاهش تقاضای موثر هستیم که این روند احتمالا به افت قیمت‌ها کمک خواهد کرد،‌ از طرف دیگر بهای دلار در بازار آزاد هم کاهشی شده است که این سیگنال هم می‌تواند یک فاز روانی مهم برای کاهش قیمت‌ها به شمار بیاید.

بازارهای جهانی در روزهای اخیر به دلیل تعطیلات کریسمس بسته هستند که نشان می‌دهد نرخ‌های قابل استنادی از این بازارها نمی‌توان استخراج کرد، اما جریان غالب قیمتی در آخرین معاملات کاهشی بود؛ مخصوصا در وضعیتی که بهای نفت خام و سایر بازارهای کالایی و حتی بازارهای مالی در یک فاز نزولی جدی قرار دارد، این روندی است که قابل تسری به بازار فولاد هم هست که بر این مبنا پتانسیل افت قیمت فولاد هم وجود دارد.

این در حالی است که به‌صورت کلی «انتظار برای کاهش تقاضای موثر» چه در ایران و چه در اقصی‌نقاط جهان در شرایط کاهش قیمت‌ها در بازارهای مالی و کالایی ایجاد می‌شود یعنی جذابیت خرید به شدت کاهش پیدا خواهد کرد و این سیگنال هم یک داده نزولی جدید برای بازارهای خارجی خواهد بود، در نهایت می‌توانیم بگوییم که سه سیگنال اصلی شامل ۱-ضعف تقاضای موثر ۲-کاهش قیمت‌های جهانی ۳-افت قیمت‌ دلار آزاد صحنه‌گردان اصلی بازار فولاد در روزهای اخیر هستند، اما در کنار این موارد باید یک داده جدید را هم اضافه کنیم؛‌ موجودی انبارها در شرایط فعلی به نسبت بالا است و آن دسته از فعالان بازار که با سرعت بیشتری اقدام به خرید کرده‌اند با توجه به اینکه در شرایط فعلی کالاهایی که در اختیار دارند قیمت تمام شده پایین‌تری را به ثبت رسانده‌اند، بنابراین کارشناسان بازار فولاد در این شرایط بازار بر این باورند که اگر ضعف جدی تقاضا خودنمایی بیشتری داشته باشد و بازار واقعیت‌های خودش را به‌صورت بنیادین مجددا درک کرده و جایگاه خود را بازتعریف کند، پتانسیل کاهش نرخ به‌صورت بنیادین هم وجود خواهد داشت؛ یعنی کالایی که با قیمت پایین‌تری در هفته‌های گذشته خریداری شده در شرایط فعلی هم امکان فروش با قیمت‌های مناسب دارد و حتی برای بعضی سودآور است که همین سیگنال شاید موتور محرک جانبی افت قیمت‌ها در بازار فولاد باشد.در ادامه باید گفت از زمان اوج نرخ در هفته گذشته و مخصوصا از اواسط هفته، کاهش نرخ جدی را در بازار شاهد بوده‌ایم و این روند نزولی هنوز هم ادامه دارد، البته در شرایط فعلی دلیل قاطعی برای رشد قیمت‌ها هم نمی‌توانیم پیدا کنیم چرا که فعلا جو روانی افت نرخ با توجه به کاهش قیمت دلار و سکه باعث می‌شود که ترس از خرید و جذابیت فروش برجستگی بیشتری داشته باشد که در نهایت این وضعیت هم به کاهش قیمت‌ها در بازار داخلی کمک خواهد کرد.

نقش بورس کالا در نشان دادن واقعیت‌های بازار

در هفته جاری باید منتظر عرضه‌های بورس کالا باشیم چرا که این عرضه‌ها محل و زمانی برای نشان دادن «واقعیت‌های زیرپوستی بازار» است؛ به‌عنوان مثال هفته گذشته شاهد آن بودیم که عرضه‌های فولاد مخصوصا در بازار فیزیکی و برای تحویل فوری جذابیت چندانی نداشت که این سیگنال به وضوح و بعد از طی یک فاصله زمانی در بازار آزاد خودنمایی کرد. اگر عرضه‌های پیش‌رو جذابیت خرید بالایی نداشته باشد در نهایت باعث می‌شود که سیگنال نهایی بازار باز هم کاهشی باشد، البته یک داده مهم دیگر را هم باید در نظر گرفت که آن قیمت‌های تمام شده معاملات در هفته گذشته است که شاید در فاز اولیه منجر به تعریف کف قیمت بنیادین برای بازار فولاد شود ولی در حال حاضر نمی‌توان برای این سیگنال اظهار‌نظر قاطعی داشت به این دلیل که حجم معاملات به نسبت محدود بوده است و معاملات پیش‌رو است که آینده بازار را بیش از حالت فعلی ترسیم خواهد کرد.

از الآن باید باز هم منتظر داده‌های اصلی در بورس کالا باشیم تا ببینیم بازار به‌صورت رسمی چه مسیری را طی خواهد کرد،‌ در روز گذشته عرضه‌ای از فولاد در بورس کالا ثبت نشد ولی طی روزهای آینده باید منتظر افزایش نسبی حجم عرضه‌ها باشیم. مخصوصا در شرایطی که خیلی‌ها الزام به عرضه دارند و مایل به عرضه در بورس کالا هستند که در نهایت جریان غالب بازار را همین معاملات بورس کالا ترسیم خواهد کرد.بر این اساس زمانی که قیمت‌ها در مسیر افزایشی قرار می‌گیرد، اشخاصی که هنوز خرید نکرده‌اند قطعا به سمت خرید ترغیب می‌شوند و نه در این بازار بلکه در اغلب بازارها جذابیت خرید در روزهای رشد قیمتی بیشتر است.

در واقع تقاضای خرید به‌طور مشخص در بازار فولاد در چنین روزهایی دو حالت دارد: ۱-تقاضای موثر واقعی به معنای مصرف واقعی در پروژه‌ها است که این موضوع در رشد قیمت‌ها قطعا خودنمایی کرده و خود را نشان داده است چراکه در زمان افزایش قیمت این اشخاص اقدام به خرید کرده‌اند،‌ این سیگنال نگران‌کننده است به این دلیل که احتمال دارد تقاضای این هفته یا هفته آینده، در هفته قبل یا در ۱۰ روز گذشته پیش‌خرید شده باشد یعنی تقاضای واقعی این هفته یا هفته آینده پیش‌خور شده باشد، بنابراین تقاضای موثر و واقعی در بازار احتمالا در شرایط کاهش قیمت‌ها باز هم از حالت طبیعی خودش کمتر خواهد شد مخصوصا در شرایطی که وقتی بازار وارد یک فاز نزولی می‌شود خریدار نهایی هم صبر می‌کند که قیمت به کف برسد تا از قیمت‌های پایین‌تری بتواند استفاده کند.به همین دلایل امکان مواجهه بازار با ضعف جدی‌تر تقاضا طی یک هفته یا شاید ده روز آینده بیشتر خواهد شد که سیگنال مثبتی برای بازار نیست چرا‌که باز هم بازار را در یک مسیر کاهش قیمت‌های سریالی و رکود قرار خواهد داد؛ این در حالی است که موجودی انبارها هم به نسبت سه هفته گذشته بالاتر است.