اجرا نشدن قراردادهای جدید نفتی و خودداری شرکت های متعبر بین المللی برای حضور در صنعت نفت ایران که ناشی از تحریم های آمریکا و کارشکنی های منتقدان داخلی بود، فرصت طلایی توسعه شتابان میدان های نفتی مشترک را گرفت.

ایران دارای ده‌ها میدان نفت و گاز مشترک در خلیج فارس و مناطق غربی کشور است که توسعه آنها به سرمایه گذاری های هنگفت و فناوری های پیشرفته نیاز دارد.

کارشناسان هشدار می دهند که تاخیر در اجرای قراردادهای نفتی و جذب سرمایه گذاری های جدید، موجب تاخیر در توسعه میدان های مشترک و چپاول منافع ملی توسط همسایگان می شود.

ناگفته پیداست که هر یک روز تاخیر در روند توسعه، هزینه‌های جبران ناپذیری را برای صنعت نفت به همراه خواهد داشت، در واقع تاخیر در بهره برداری ایران از این میدان های مشترک به معنای تولید هر چه بیشتر توسط کشورهای همسایه است.

نکته قابل توجه در اغلب میدان‌های نفتی و گاز این است که پس از برداشت منابع نفت و گاز توسط همسایگان، منابع انرژی موجود در بخش ایرانی این میدان ها به سوی طرف مقابل مهاجرت می کنند.

از جمله مهم‌ترین میدان های نفت و گاز ایران می توان به پارس جنوبی و فرازد بی در خلیج فارس و میادین غرب کارون و آذر در جنوب غربی و غرب کشور اشاره کرد.

اگرچه در دولت‌های یازدهم و دوازدهم با سرمایه گذاری های گسترده، عقب ماندگی ایران در تولید گاز در پارس جنوبی جبران شد و از روزانه 285 میلیون مترمکعب در سال 92 به حدود 600 میلیون مترمکعب در حال حاضر رسید، اما برای توسعه فاز 11 این میدان با هدف جلوگیری از افت فشار و ساخت و نصب سکوهای 20 هزار تنی نیاز به فناوری های پیشرفته است که قرار بود از طریق توتال فرانسه تامین شود.

میدان های غرب کارون نیز که بزرگترین ذخایر نفتی ایران را در خود جای داده اند با عراق مشترک هستند، ایران تلاش می کند که با اتکا به منابع و شرکت های داخلی آنها را توسعه دهد، اما عراق برای شتاب دادن به توسعه این میدان ها و بهره برداری حداکثری از آنها به سراغ شرکت های بزرگ بین المللی که صاحب پول و فناوری هستند، رفته است.

صنعت نفت ایران به منابع مالی و فناوری های جدید نیاز دارد

منصور معظمی معاون اسبق وزارت نفت در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: در صورتی که پروژه های نفتی اجرا شده و ظرفیت تولید نفت کشور افزایش می یافت، قدرت چانه زنی ایران در اوپک نیز بالا می رفت.

معاون اسبق برنامه‌ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت نفت گفت: صنعت نفت ما به شدت نیازمند سرمایه گذاری های جدید و تکنولوژی های پیشرفته است، باید به هر شیوه ممکن آنها را با هدف تثبیت و تقویت جایگاه کشور در بازارهای جهانی تامین کرد.

معظمی خاطرنشان کرد: در صورت دست نیافتن به فناوری و سرمایه گذاری های جدید، پیامدهایی مانند از دست رفتن بازارهای جهانی، فرسوده شدن تأسیسات و کاهش تولید رخ خواهد داد.

معاون اسبق وزارت نفت افزود: با وجود تلاش های انجام شده، در بخش بالادستی صنعت نفت هنوز به سرمایه گذاری گسترده نیاز داریم.

معظمی با بیان اینکه برجام فرصتی برای جذب ‌های سرمایه گذاری های بین‌المللی به صنعت نفت بود، گفت: پس از برجام خارجی ها از حضور در ایران استقبال کردند، برخی مطالعات مربوط به توسعه میدان های نفتی را انجام داده و با شماری از این شرکت ها نیز قراردادهای نفتی امضا شد؛ البته شماری از مذاکرات تا آستانه امضای قرارداد پیش رفت، اما به علت تحریم ها متوقف شد.

وی اضافه کرد: منکر لزوم استفاده از ظرفیت‌های داخلی در صنعت نفت نیستیم، اما باید یادآور شد تامین مالی و فناوری پروژه های صنعت نفت از منابع داخلی به طور کامل امکان پذیر نیست.

معاون اسبق وزارت نفت درباره مزیت های اجرای قراردادهای جدید نفتی گفت: در صورت اجرای این قراردادها، روند اجرای پروژه ها افزایش یافته و میزان اشتغالزایی نیز در بخش های مختلف اقتصادی بالا می‌رفت.

معظمی اظهار داشت: نفت به عنوان موتور محرکه اقتصاد کشور به شمار می رود در صورتی که این موتور محرک روشن می شد، می توانست به طور قطع، صنایع مرتبط را نیز دچار تحول و رونق کند.

وی یادآور شد: به عنوان مثال در اوایل دهه 80 که اوج اجرای پروژه های نفتی و حضور شرکت های معتبر خارجی در ایران بود، صنایع مختلف رونق زیادی داشتند به طوری که شرکت‌هایی مانند آذرآب برای تامین تجهیزات پروژه های نفتی به صورت سه شیفت کار می کردند، اما اکنون به علت کاهش پروژه ها در صنعت نفت، شاهد رکود در این صنایع هستیم.
معاون اسبق وزارت نفت با بیان اینکه نباید از نیامدن خارجی‌ها خوشحالی کرد، گفت: علت اصلی رفتن شرکت های خارجی، تهدیدات آمریکا و دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور بود، اما شلوغ کاری های سیاسی نیز در تردید شرکت های خارجی نقش داشت و باعث تسریع در خروج آنها شد.

معظمی تصریح کرد: باید همه تلاش خود را برای ایجاد اشتغال و جذب سرمایه گذاری به کشور معطوف کرده و به سراغ تقویت بخش تولید رفت.

وی ادامه داد: باید برای جذب سرمایه گذاری و رونق بخشیدن به صنایع مختلف، سرمایه‌گذاران خارجی را برای حضور در ایران تشویق کرد.

وی تصریح کرد: امروزه تکنولوژی در صنعت نفت، نقش بسیار تعیین کننده ای دارد و عامل برتری نسبت به رقیبان نفتی به شمار می رود.