روند طبیعی بازار ارز این‌گونه است که در پایان سال‌های میلادی و شمسی با یک تکانه قیمتی مواجه شده و نوعا نرخ‌ها دستخوش نوسانات افزایشی می‌شوند. این در حالی است که 1397، سال خاصی بود و پیش از این شاهد رالی قیمت‌ها در برهه‌های مختلف بودیم.

با این همه، بانک مرکزی به‌عنوان بازارساز حوزه ارزی موفق شد پیچ نخست را بدون اینکه شاهد نوسان چشمگیری در قیمت‌ها باشیم پشت سر بگذارد. آیا چنین وضعیتی را در پایان سال شمسی نیز شاهد خواهیم بود؟

رضا ترکاشوند، دبیرکل کانون صرافان در این رابطه می‌گوید: مدیریت بانک مرکزی در حوزه کنترل نقدینگی و گردش نقدینگی ریالی، تعریف و مدیریت تقاضا در بازار و همچنین مدیریت عرضه، باعث شده امکان رشد قیمت ارز تا حدی کنترل شود و سفته‌بازی‌ها به مقدار زیادی کاهش یابد.

وی می‌افزاید: تدابیری اندیشیده شده تا صادرکنندگان بتوانند ارز خود را در داخل و خارج از کشور به صراف‌ها و بانک‌ها بفروشند. این تصمیم باعث شده تا عرضه در بازار نسبتاً زیاد شود، تقاضا را پوشش داده و نرخ‌ها را کنترل کند.

تصمیم مؤثر بانک مرکزی

ترکاشوند درباره خرید ارز از صادرکننده‌ها در خارج از کشور اظهار می‌کند: خرید ارز در خارج از کشور را برای بانک‌ها و صرافی‌های بانکی، مجاز اعلام کردند و صادرکنندگان خرد مراجعه خوبی برای فروش ارز خود داشتند. اکنون عرضه ارز توسط صادرکنندگان خرد در حد زیر یک میلیون یورو در بازار مشهود است، به‌طوری که برخی اوقات صرافی‌ها و بانک‌ها امکان خرید ندارند، زیرا خرید آن‌ها زیاد شده و فروش آن‌ها کاهش می‌یابد.

در شرایط جنگ ارزی قرار داریم

دبیرکل کانون صرافان درباره تأثیر برخوردهای قهری معتقد است: مسئولین بارها تأکید کرده‌اند که در وضعیت جنگ ارزی هستیم و در این رابطه نمی‌توان تعارف کرد. هر چند بعضاً به‌علت ملاحظات سیاسی، روی این مسئله تأکید زیادی نمی‌شود، اما واقعیت این است که دشمنان ما هر چه توان دارند به کار گرفته‌اند تا ما را محدود کنند. ما نیز متقابلاً باید تدابیری بیندیشیم تا بتوانیم فضا را کنترل کنیم.

دوست و دشمن در یک جناح فرض نشوند

وی تصریح می‌کند: مسئله این است که در این برخوردها و بگیر و ببندها، بعضاً عوامل مؤثری که در بحث‌های بین‌المللی و داخلی می‌توانند به سیستم بانک مرکزی کمک زیادی کنند نیز در آن دایره طرف مقابل تعریف می‌شوند و با آن‌ها نیز برخورد می‌شود. نتیجه چنین رویکردی این است که در جابه‌جایی بین‌المللی ارز مشکل پیدا می‌کنیم.

ترکاشوند با اشاره به اینکه حضور دلالان در بازار ارز تقاضای کاذب ایجاد می‌کند، می‌گوید: این تقاضای کاذب باعث می‌شود تقاضاهای دامنه‌دار و زنجیره‌ای در بازار افزایش یابد. باید بتوانیم جابجایی ارز را مانند سایر کشورهای دنیا صرفاً از مبادی رسمی یعنی بانک‌ها و صرافی‌های مجاز انجام دهیم.

وی تأکید می‌کند: اگر چیزی خارج از این محدوده در بازار نباشد، بازار قابل کنترل است و باعث می‌شود در وضعیت خاصی که قرار داریم، تنش یا بحرانی ایجاد نشود. نهادهایی که مسئولیت این کار را دارند، باید بتوانند با آرامش بیشتری برنامه‌ریزی کرده، بازار را کنترل کنند و اقداماتی را در راستای مدیریت بحران انجام دهند.

خرید و فروش ارز ضابطه‌مند شود

دبیرکل کانون صرافان یادآوری می‌کند که اشاره به مبادی رسمی معطوف به داخل کشور است و در خارج از کشور مسئله دیگری مطرح است و باید کارگزاری‌ها و تراست‌های خود را افزایش داده و آن‌ها را فعال کنیم.

وی در این رابطه می‌افزاید: این در حالی است که در داخل کشور، عرضه ارز به‌صورت اسکناس و خرید و فروش آن باید قانون‌مند شود و صرفاً در چارچوب صرافی‌ها صورت گیرد.

احتمال کاهش نرخ ارز در پایان سال

ترکاشوند درباره وضعیت بازار ارز در پایان سال 1397 اظهار می‌کند: پیش‌بینی بازار باید با با فاکتورهای مختلف تحلیل بنیادین صورت گیرد. این در حالی است که وضعیت پلت‌فرم‌های سیاسی منطقه خیلی قابل تعریف نیست. بنابراین اما و اگرهای زیادی در این زمینه وجود دارد و بازار قابل پیش‌بینی نیست. اگر بانک مرکزی و دولت بتوانند تنش‌ها را کنترل کنند، ارز در همین قیمت خواهد ماند یا حتی پایین‌تر نیز خواهد آمد.