صادرات قیر در ماه های اخیر و پس از اعمال تحریم های آمریکا با موانعی مواجه شده زیرا خریداران خارجی قیر ایران برای فرار از فشارهای آمریکا، تمایل ندارند از طریق بورس کالا اقدام به ثبت مشخصات و خرید قیر کنند.
تاکنون صادرات قیر باید از طریق بورس کالا انجام می شد؛ اگرچه این روش، سازوکاری شفاف است اما پاسخگوی دوران تحریم نیست و مشتریان خارجی از این روش، گریزانند.
براساس برخی گزارش ها، میزان مراجعه مشتریان خارجی در ماه های اخیر و پس از تشدید تحریم های آمریکا به شدت کاهش یافته است.
برای مقابله با این وضعیت، پیشنهادهای مطرح شد تا به طور موقت صادرات قیر از بورس کالا خارج شود تا مشتریان خارجی با خیال راحت اقدام به خرید کنند.
بر این اساس، محمد شریعتمدای وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با ارسال نامه ای به بیژن زنگنه وزیر نفت، خواستار تعلیق الزام عرضه محصولات قیر در بورس‌کالا شد.
پیگیری ها نشان می دهد که معاونت برنامه ریزی وزارت نفت پس از تشکیل جلسه های کارشناسی با این موضوع موافقت کرده و هوشنگ فلاحتیان معاون وزیر نفت نیز 24 دیماه امسال بخشنامه ای را در این باره ابلاغ کرده است.

کاهش مشتریان خارجی قیر به یک پنجم
در این رابطه مسعود جبراییلی مدیرعامل نفت پاسارگاد (زیرمجموعه سازمان تامین اجتماعی) امروز (شنبه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا اظهارداشت: اعتقاد کامل به تامین نیاز داخل از طریق بورس کالا داریم؛ از نظر ما بورس کالا سازوکاری شفاف برای تأمین درخواست مصرف کنندگان به شمار می رود اما سازوکار صادرات قیر در زمان تحریم باید متفاوت و متناسب با شرایط موجود باشد.
وی یادآور شد: اکنون برای تعیین قیمت وی.بی (ماده پایه تولید قیر) و همچنین سایر خرید و فروش های داخلی، از بورس کالا استفاده می کنیم که روندی مطلوب است.
مدیرعامل نفت پاسارگاد با بیان اینکه در شرایط کنونی، صادرات قیر از طریق بورس کالا مشکلات بسیاری را ایجاد کرده است، ادامه داد: اکنون با تحریم های همه جانبه آمریکا مواجه ایم که در این شرایط هیچ مشتری خارجی تمایل ندارد از طریق بورس کالا قیر ایران را بخرد.
جبراییلی اضافه کرد: باید برای شرکت های تولیدی و صادرکنندگان در زمان تحریم راهکارهای ویژه ای ارائه کنیم تا صادرات و تولید با مشکل مواجه نشود.
وی گفت: پس از اعمال تحریم‌ها تعداد مشتریان خارجی قیر مراجعه کننده به بورس کالا به شدت کاهش داشته و تقریبا صفر شده است.
مدیرعامل نفت پاسارگاد با اعلام اینکه مشتریان خارجی نگران «خرید شناسنامه‌دار» از ایران هستند، تصریح کرد: برای مدیریت صادرات قیر و گذار از دوران تحریم باید صادرات این محصول، خارج از بورس انجام شود اما تامین نیاز داخل می‌تواند همچنان از طریق بورس کالا تداوم یابد.
جبراییلی تصریح کرد: در تامین قیر مورد نیاز داخل هیچ کمبود و مشکلی وجود ندارد و تامین داخل همچنان در اولویت است.
وی یادآورشد: اکنون پتروشیمی‌ها می‌توانند صادرات خود را از طریق سازوکار خارج از بورس کالا انجام دهند که این شیوه می تواند به صادرات قیر نیز تسری یابد.
مدیرعامل نفت پاسارگاد اضافه کرد: این موضوع در معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت به صورت کاملا کارشناسی بررسی شد که در نهایت این معاونت، موافقت خود را با فروش قیر صادراتی با منشاء فاکتورهای خرید «وکیوم باتوم» (ماده پایه تولید قیر) بورس اعلام کرد.
وی با بیان اینکه هیات وزیران تصمیم گیری درباره صادرات قیر را به وزارت نفت واگذار کرده است، ادامه داد: در 24 دی ماه معاونت برنامه ریزی وزارت نفت بخشنامه مربوط به الزام نبودن عرضه قیر صادراتی در بورس کالا را به گمرک ابلاغ کرده است.
مدیرعامل نفت پاسارگاد یادآورشد: نامه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به وزیر نفت در راستای وظایف قانونی وزارت تعاون و صیانت از اشتغال موجود در این صنعت و اتخاذ راهبرد درست در زمان تحریم ها بوده است.
مجموع صادرات قیر کشور در سال گذشته حدود 3 میلیون و 763 هزار تن بود. از ابتدای امسال تا پایان آذرماه نیز 2 میلیون 838 هزار تن قیر صادر شده است که با توجه به تحریم ها و مراجعه نکردن مشتریان خارجی، نسبت به میزان صادرات در ماه های باقیمانده امسال، تردیدهای جدی وجود دارد.