هفته پیش بعد از شکست سد باطله معدن واله برزیل پیش‌بینی کردیم که قیمت سنگ‌آهن به زودی با رشد بالایی روبه‌رو‌ می‌شود اما باید اعتراف کنیم که این رشد قیمت بیش از پیش‌بینی‌ها اتفاق افتاده است و حتی برخی کارشناسان اکنون معتقدند بعید نیست قیمت به زودی به ۱۰۰ دلار در هر تن برسد چراکه هم اکنون قیمت سنگ‌آهن ۶۵ درصد به بالاتر از ۱۰۰ دلار رسیده است با این حال نگاهی به پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که این رشد قیمت در میان‌مدت متوقف خواهد شد به‌طوری‌که‌ قیمت‌های آتی سنگ‌آهن از بهای ۷۵ دلار در هر تن برای این محصول حکایت دارد که نشان می‌دهد بازار به بلندمدت بودن این روند اعتماد چندانی ندارد.

در حال حاضر ترس از کاهش عرضه محصول سنگ‌آهن باعث شده تا نگرانی‌ها از رشد قیمت تشدید شود و البته این موضوع مهمی است زیرا در آستانه عید شکوفه‌های چین که انتظار می‌رفت بازارها دچار افت شوند روندی متفاوت را شاهد هستیم که نشان‌دهنده عمق نفوذ نگرانی‌ها در سرمایه‌گذاران است. در این بین آن‌طور که S&Pglobal در گزارشی اعلام کرد در کنار همه این تحلیل‌ها نسبت به احتمال بروز کسری عرضه سنگ‌آهن در بازارهای جهانی، احتمالا مازاد عرضه به قوت خود باقی بماند اما میزان آن کمتر از سال‌های گذشته باشد. به این ترتیب در شرایط رشد شدید قیمت در بازار، هنوز هستند تحلیل‌هایی که به آرامش بازار در آینده نزدیک اشاره می‌کنند. این گزارش می‌نویسد ممکن است به دنبال بسته شدن ۱۹ سد مشابه دیگر در این معدن تا ۴۰ میلیون تن سنگ‌آهن از میزان تولید شرکت واله کاسته شود که این مساله مهمی برای بازار است اما تمام این موضوعات پیش‌بینی‌هایی است که تحت‌الشعاع سایر عوامل قرار می‌گیرد.

در این رابطه کارشناسان معتقدند تقاضای سنگ‌آهن را نیز باید در کنار چالش‌های عرضه دید. آیا تقاضا نیز در دنیا با افزایش روبه‌رو‌ می‌شود؟ آیا تولیدکنندگان جهانی به خصوص چینی در حوزه تولید فولاد میزان تولید خود را در آینده افزایش می‌دهند؟ آیا روابط اقتصادی بین ابرقدرت‌های دنیا، مناسبات تجاری در حوزه فولاد و سنگ‌آهن را دچار تغییرات مثبت می‌کند؟ آیا سایر تولیدکنندگان سنگ‌آهن جهان مثل بی اچ پی بیلیتون یا ریوتینتو یا تولیدکنندگان چینی دست روی دست می‌گذارند یا تولید خود را افزایش می‌دهند؟

سیکینگ آلفا، وب‌سایت تخصصی بازارهای کالایی در پاسخ به سوال اخیر می‌گوید این شرکت‌ها حداقل ۹ درصد تولید خود را به زودی افزایش می‌دهند و بازار را به تعادل می‌رسانند اما اینکه این اتفاق در کوتاه‌مدت بیفتد بعید است. این اتفاقات و کاهش تولید واله برزیل می‌تواند سود رقبا را افزایش داده و عرضه را در بین سایر تولیدکنندگان افزایش دهد در غیر این صورت به زودی باید شاهد رشد قیمت‌های جهانی فولاد هم در کنار سنگ‌آهن باشیم. یک تحلیلگر در بانک مرکزی استرالیا می‌گوید واله قطعا خواهد توانست ۴۰ میلیون تن کاهش تولید را جبران کند اما روشن نیست این موضوع چقدر زمان خواهد برد و چه اثرات اقتصادی بر این شرکت بر جای می‌گذارد و چه هزینه‌های اجتماعی را به همراه خواهد داشت. در این ارتباط گلدمن ساکس معتقد است این اتفاق در بازه‌های ۳ ماهه، ۶ ماهه و ۱۲ ماهه قیمت سنگ‌آهن را در محدوده‌های ۸۰ دلار، ۷۰ دلار و ۶۵ دلار تغییر خواهد داد درحالی‌که پیش از این اتفاق پیش‌بینی‌های این موسسه از قیمت‌های ۷۰ دلار، ۶۰ دلار و ۶۰ دلار حکایت داشت.

به این ترتیب در هر حال سطح قیمت‌ها افزایش خواهد یافت اما با گذشت زمان شاهد تعدیل قیمت‌ها در این بازار خواهیم بود. گلدمن ساکس در ادامه می‌نویسد اتفاقی که اخیرا افتاد و البته پیش از این نیز نمونه‌هایی از آن را شاهد بوده‌ایم می‌تواند به اعتراض فعالان محیط زیست منتهی شود و این مساله مشکلات دیگری را برای واله به همراه داشته باشد که اگر چنین شود باید باز هم در پیش‌بینی‌ها تجدید‌نظر کرد. در این رابطه اما با نگاهی به پیش‌بینی‌های قبلی، انتظار می‌رفت که در سال ۲۰۱۹ مازاد تولیدات معدنی دنیا رقمی در حدود ۴۲ میلیون تن افزایش یابد اما اکنون با تحولاتی که اتفاق افتاده و با توجه به کاهش عرضه معدن واله این پیش‌بینی نیز تغییر خواهد کرد و مازاد عرضه کاهش خواهد یافت. البته واله مقادیری مازاد عرضه را در سال ۲۰۱۸ انباشته است که می‌تواند آن را آزاد کند و این موضوع از فشارها روی بازار خواهد کاست؛ از طرفی برخی پیش‌بینی‌های کاهشی از تقاضا از سمت چین و هند نیز گزارش شده که همه اینها سرعت‌گیرهای آتی رشد قیمت سنگ‌آهن محسوب می‌شوند. در این باره یک فعال این حوزه در گفت‌وگو با S&P Global می‌گوید رشد قیمت در میان‌مدت و بلندمدت قطعی نیست اما در کوتاه‌مدت بعید نیست قیمت به ۱۰۰ دلار در هر تن هم برسد. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که سنگ‌آهن واله از کیفیت بسیار بالا و منحصر به فردی برخوردار است و هزینه‌های فرآوری آن نیز پایین است در حالی که سایر معادن نیازمند هزینه‌های بالایی برای فرآوری هستند و همین مساله اهمیت این معدن و کاهش تولید سنگ‌آهن توسط آن را دو برابر می‌کند که باید تحلیل مفصلی به آن اختصاص داد.