سناریوی افزایش قیمت خودرو روز گذشته با اعلام قیمت‌های مصوب کمیته قیمت‌گذاری، بالاخره نهایی شد. طی دو ماه گذشته با تشدید بحران مالی خودروسازان و به دنبال آن عدم عرضه خودرو به بازار، زمزمه‌هایی مبنی بر افزایش دوباره قیمت‌ها به گوش می‌رسید، این در حالی است که خودروهای داخلی یک بار نیز در اردیبهشت‌ماه سال‌جاری مشمول افزایش قیمت شدند. هفته گذشته کمیته قیمت‌گذاری خودرو با توجه به اسناد و مدارکی که خودروسازان بابت افزایش هزینه‌های تولید ارائه کردند، تشکیل جلسه داد و با درخواست افزایش قیمت‌ها موافقت کرد. این در حالی است که نتیجه جلسه مذکور پس از گذشت یک هفته، یکشنبه شب در سکوت خبری سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان و همچنین خودروسازان روی سایت فروش خودروسازان قرار گرفت. براساس قیمت‌های مصوب، محصولات شرکت ایران خودرو بین 9 تا 31 درصد مشمول افزایش قیمت شده‌اند؛ این در حالی است که افزایش قیمت خودروهای سایپا بین 14 تا 23 درصد بوده است. خودروی گرند ویتارا با 31 درصد افزایش قیمت رکوردار خودروهایی است که مشمول مصوبه کمیته خودرو بوده‌اند. از بین محصولات ایران خودرو پژو 405 دوگانه سوز کمترین افزایش قیمت را داشته است.اما در شرکت سایپا ماکسیما با 14 درصد و تندر E1 با 23 درصد افزایش قیمت کمترین و بیشترین رشد را تجربه کردند.

مصوبه تغییر قیمت رسمی شد
رونمایی از قیمت جدید خودروها

خودروسازان کشور بالاخره توانستند نتیجه رفت و آمد خود به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان را بگیرند و با استناد به مسائلی مانند رشد نرخ ارز و کمبود نقدینگی، موافقت این سازمان را برای افزایش قیمت محصولات شان کسب کنند.

بر این اساس، سازمان حمایت با افزایش قیمت 9 تا 31 درصدی محصولات ایران خودرو موافقت کرده و به سایپایی‌ها و پارس خودرویی‌ها نیز اجازه داده 14 تا 23 درصد به قیمت خودروهای خود بیفزایند. قیمت‌های جدید، حاصل توافق جلسه هفته پیش در سازمان حمایت به شمار می‌روند، جلسه‌ای که با حضور نمایندگان خودروسازان و مسوولان وزارت «صنعت، معدن و تجارت» برگزار شده و حالا نتایج آن شوکی اساسی به مشتریان داده است. این در حالی است که مسوولان سازمان حمایت هیچ اطلاع‌رسانی در مورد افزایش قیمت‌ها انجام نداده و حتی منکر برگزاری جلسه موردنظر برای این موضوع شدند. سازمان حمایتی‌ها طوری در موضوع افزایش قیمت خودرو رفتار کردند که گویی اصلا قرار به گران شدن خودروهای داخلی نیست، غافل از اینکه در نهایت ماه پشت ابر نمی ماند و خبر گرانی خودرو به بیرون درز می‌کند و اتفاقی که می‌افتد، بی‌اعتماد شدن افکار عمومی نسبت به نهادهای مهمی چون سازمان حمایت است.

از طرفی، وقتی سازمان حمایت تغییر قیمت خودروهای داخلی را اعلام نمی‌کند و به اصطلاح منکر همه چیز می‌شود، مشتری نمی‌داند دقیقا چقدر به قیمت خودروها اضافه شده که بخواهد اعتراض کرده و شکایت خود را به سازمان‌های مسوول از جمله سازمان حمایت ببرد.

عدم اطلاع‌رسانی سازمان حمایت برای خودروسازان نیز می‌تواند محل دردسر باشد، زیرا مشتریان گمان می‌برند آنها بدون مجوز قانونی قیمت محصولات خود را افزایش داده‌اند و دولت در جریان نبوده است. این موضوع البته به ضرر سازمان حمایت نیز هست، چون افکار عمومی به این سمت می‌رود که این نهاد دولتی نتوانسته نظارت درستی بر قیمت‌ها داشته باشد.

منصفانه است؟

اما با افزایش قیمت خودروهای داخلی، نه تنها مشتریان جدید، که ثبت‌نام‌کنندگان قبلی نیز شوک حاصل از افزایش قیمت میلیونی خودروها را حس کرده‌اند. این دسته از مشتریان انتظار داشتند خودروهای ثبت‌نامی خود را با قیمت‌های قبلی تحویل بگیرند ، اما خودروسازان آنها را نیز مشمول افزایش قیمت‌ها کردند، که این اقدام در نوع خود نامتعارف و خارج از اصول مشتری‌مداری به نظر می‌رسد.

وقتی کسی قصد خرید کالایی را دارد، ابتدا به جیب خود نگاه کرده و با توجه به توان مالی‌اش اقدام به خرید می‌کند، حال اگر به یکباره اعلام شود قیمت کالای موردنظر چند میلیون تومان افزایش یافته و خریدار باید برای دریافت آن، این مابه‌التفاوت ناگهانی را بپردازد، طبیعی است که دچار شوک و ناراحتی شود.

به عنوان مثال برخی مشتریان ایران خودرو و سایپا، تندر-90 را با قیمتی حدود 17 میلیون تومان خرید کرده‌اند، حالا باید چهار میلیون دیگر نیز روی آن بگذارند تا بتوانند تندرشان را تحویل بگیرند و پرسش اینجاست که این رفتار منصفانه است؟

با توجه به تغییرات شدید قیمت خودروها، به نظر می‌رسد بخشی از ثبت‌نام‌کنندگان عطای خودروهای ثبت‌نامی را به لقایشان ببخشند و از دریافت آن انصراف دهند، چه آنکه اگر بر دریافت خودرو اصرار داشته باشند، راهی جز پرداخت مابه‌التفاوت اعلام شده نخواهند داشت.

هر چند خودروسازان داخلی با مشکلات خاص خود روبه‌رو هستند و کارشناسان نیز تا حدی بابت افزایش قیمت به آنها حق می‌دهند، اما افکار عمومی این افزایش قیمت را حداقل در بخش خودروهای پیش فروش شده نمی‌پذیرد. اینکه خودروسازان با وجود آماده بودن خودروهای پیش فروش شده، از تحویل آنها خودداری می‌کنند تا قیمت‌های جدید روی شان اعمال شود، رفتاری نامناسب از دید مشتریان به شمار می‌رود و سبب می‌شود اعتماد عمومی به خودروسازان افت کند.

خداحافظی رسمی با خودروهای زیر 10 میلیون

حال اما ببینیم قیمت خودروهای داخلی چقدر در نمایندگی‌ها تغییر کرده و مشتریان باید با چه مقدار پول به استقبال قیمت‌های جدید بروند.

بر این اساس، سازمان حمایت تقریبا با افزایش قیمت تمام محصولات ایران خودرو و سایپا موافقت کرده و به این دو شرکت اجازه داده 10 تا 20 درصد به قیمت محصولات خود بیفزایند. با چراغ سبز سازمان حمایت، ایران خودرو حداقل 10 و حداکثر 20 درصد قیمت محصولات خود را افزایش داده و سایپا و پارس خودرو نیز حداقل 18 و حداکثر 20 درصد محصولات خود را گران کرده‌اند.

در این بین، سوزوکی گرندویتارا بیشترین افزایش قیمت را داشته و نزدیک به 16 میلیون تومان گران شده است. این خودرو در مدل اتومات کلاس 8 خود حدود 54 میلیون تومان قیمت داشت، اما حالا برای خرید آن از نمایندگی‌ها باید 75 میلیون تومان هزینه کرد. کمترین افزایش قیمت اما نصیب وانت پیکان شده که حدود یک میلیون و 850 هزار تومان گران شده است. بیشتر خودروها افزایش قیمتی حدودا دو میلیون تومانی داشته‌اند و برخی چهار میلیون و برخی هم بیشتر یا کمتر گران شده‌اند. در بین خودروهای پر تیراژ، پراید نه 100 هزار و نه 500 هزار و نه یک میلیون ، که دو میلیون تومان گران شده تا خودروسازی ایران رسما با محصولات زیر 10 میلیون تومان خود خداحافظی کند. همچنین محصولی مانند پژو 405 نیز حدود دو میلیون تومان گران شده و پارس هم نزدیک به چهار میلیون در مدل ELX افزایش قیمت داشته است. افزایش قیمت‌ها دامان محصولات وارداتی خودروسازان را نیز گرفته است، به نحوی که ایران خودرو حدود 14 میلیون تومان به قیمت سوزوکی کیزاشی خود افزوده و پارس خودرو نیز نزدیک به 16 میلیون تومان قیمت نیسان مورانو را بالا برده است. این خودرو در حال حاضر 127 میلیون تومان قیمت دارد.

طبق ابلاغیه سایپا به نمایندگی‌های این شرکت، قیمت هر دستگاه سایپا 111 مدل SL که قبلا 9 میلیون و 600 هزار تومان به فروش می‌رسید به 11 میلیون و 540 هزار تومان رسیده و قیمت نوع SX این خودرو نیز از 9 میلیون و 900 هزار تومان به 11 میلیون و 940 هزار تومان افزایش یافته است، همچنین قیمت هر دستگاه سایپا 131 مدل SL نیز 12 میلیون و 130 هزار تومان و قیمت مدل SX این خودرو هم 12 میلیون و 530 هزار تومان تعیین شده است. پرایدها البته به کیسه هوا (ایربگ) مجهز هستند.

نمایندگی‌های سایپا همچنین هر دستگاه سایپا 132 مدل SX را 12 میلیون و 60 هزار تومان و مدل SL این خودرو با کیسه هوا را 12 میلیون و 200 هزار تومان عرضه می‌کنند. قیمت سایپا 132 مدل SX با ایربگ نیز 12 میلیون و 300هزار تومان تعیین شده است. همچنین خبر می‌رسد سازمان حمایت با افزایش قیمت نزدیک به سه میلیون تومانی تیبا نیز موافقت کرده و این محصول هم اکنون 15 میلیون و 400 هزار تومان در نمایندگی‌های سایپا قیمت دارد. از پارس خودرو نیز خبر می‌رسد قیمت هر دستگاه مگان با افزایشی حدودا هفت میلیون تومانی، به 44 میلیون و 600 هزار تومان رسیده است. همچنین تندر- 90 پارس خودرو نیز چهار میلیون تومان گران شده و در حال حاضر قیمتی برابر با 21 میلیون و 40 هزار تومان دارد. هر دستگاه ماکسیمای اتوماتیک هم در حال حاضر 67 میلیون و 500 هزار تومان قیمت دارد و این نشان می‌دهد پارس خودرو بیش از 5/7 میلیون تومان به قیمت آن افزوده است.

در بین دیگر محصولات پارس خودرو، قیمت هر دستگاه پیکاب دو کابین از 42 میلیون تومان به 50 میلیون و 350 هزار تومان افزایش یافته و نیسان تیانا نیز 5/7 میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کرده است.

واکنش ایدرو به افزایش قیمت‌ها

اما موافقت سازمان حمایت با افزایش قیمت خودروهای داخلی واکنش‌هایی را نیز به همراه داشته که در این بین مدیرعامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به نوعی از اقدام انجام شده دفاع کرده است.

غلامرضا شافعی در گفت‌وگو با فارس در پاسخ به پرسشی مبنی بر افزایش قیمت خودروهای داخلی به بهانه نوسان نرخ ارز و با وجود داخلی سازی 98 درصدی برخی خودروها، گفت: من این عدد را نمی‌دانم، ولی داخلی‌سازی هر خودرو با خودروی دیگر متفاوت است. یک بحث مربوط به خودروساز است و بحث دیگر مربوط به قطعه‌سازانی که به این خودروسازان قطعه می‌دهند. وی تاکید کرده تولید برخی قطعات مانند ایربگ ارزبری دارد و تولید‌کننده نمی‌تواند محصول خود را با نرخ‌های گذشته عرضه کند. شافعی در پاسخ به این پرسش که با وجود بومی‌سازی تولید پراید، دلیل افزایش دو میلیون تومانی قیمت این خودرو چیست؟ گفته که قیمت خودرو تابعی از عوامل تولید از جمله ارز است، البته محصولات سایپا و قطعه‌سازان این شرکت ارزبری بالایی ندارد و پراید عمدتا بومی‌سازی شده است. شافعی تاکید کرد: با فرض اینکه قیمت‌های سال گذشته نرخ‌های حساب‌ شده‌ای باشد، در اینکه باید در نرخ‌های جدید بازنگری شود تردیدی نیست.

وی در مورد بهره‌وری شرکت‌های خودروسازی گفته که متاسفانه امسال ایران خودرو و سایپا کاهش تولید داشته‌اند و این مساله باعث افزایش هزینه‌های سربار آنها می‌شود، در نتیجه هزینه سربار به ازای هر واحد خودرو نرخ بالایی خواهد بود که برای بهبود این وضعیت باید بهره‌وری و میزان تولید خودروسازان افزایش یابد.