بازارهای جهانی فولاد به سمت کاهش قیمت‌ها متمایل شده‌اند. این روند در اغلب بازارها در حال ایفای نقش است اگرچه انواع مصنوعات فولادی، سنگ‌آهن و حتی قراضه نیز میل به کاهش نرخ پیدا کرده‌اند. از سوی دیگر سایر بازارهای کالایی در جهان با محوریت بازارهای فلزی هنوز در فاز رشد قیمت‌ها قرار دارند و افزایش بهای نفت خام و بیم و امید از بهبود شرایط تجاری بین چین و آمریکا به این روند افزایشی کمک کرده است. البته بهای فولاد در روزهای اخیر در یک مسیر افزایشی قدرتمند قرار داشت و موفقیت‌هایی را هم به ثبت رساند ولی کاهش تقاضای موثر در بازارهای جهانی و عقب‌نشینی خریداران و همچنین افت بهای سنگ‌آهن موجب تغییر فاز در این بازارها شده است. البته عدم رشد قیمت‌ها و همچنین جهت‌گیری کاهشی در بازارهای جهانی در شرایطی که مدتی شاهد رشد نرخ بودیم اندکی نگران‌کننده است و ترس از تداوم افت قیمت‌ها را پررنگ می‌کند.

میل به کاهش نرخ در بازار جهانی فولاد

شاید بهترین معرف برای نوسان قیمت‌ها در بازارهای جهانی را بتوان در نوسان قیمت شمش در دو بازار کشورهای مشترک‌المنافع (استقلال‌یافته از شوروی سابق) موسوم به CIS یا بازارهای وارداتی و صادراتی ترکیه جست‌وجو کرد. آمارهای صادراتی کشورهای CIS نشان می‌دهد که هر تن شمش فولاد صادراتی این کشورها نزدیک به ۴۵۸ دلار در هر تن قیمت‌گذاری می‌شود که نزدیک به ۱۰ دلار افت قیمت را نشان می‌دهد اگرچه این نرخ در بازار جنوب شرق آسیا حتی کاهشی ۲۵دلاری را هم نشان می‌دهد. همچنین هر تن شمش وارداتی به ترکیه نیز حتی تا ۴۵۰ دلار در هر تن هم قیمت‌گذاری شده است؛ یعنی فروشندگان اصلی حاضر شده‌اند قیمت‌های بسیار پایینی را برای فروش ارائه کنند که به نسبت روزهای قبل از آن ۲۱ دلار کمتر است. البته بهای شمش صادراتی ترکیه هم با ۵۸/ ۱ درصد کاهش همراه شده است.

خرید جذابیتی ندارد و تقاضا ضعیف است. قراضه افت نرخ داشته و جریان کاهشی بهای سنگ‌آهن ادامه داشته است. سنگ‌آهن پس از یک رشد قیمتی جدی وارد یک فاز نزولی شده و احتمال تداوم کاهش بهای سنگ‌آهن وجود دارد. شاید در بازارهای جهانی مهم‌ترین‌ جرقه رشد قیمت‌ها را بتوان افزایش قیمت‌های صادراتی شمش ایران به شمار آورد زیرا خریداران بین‌المللی در شرق و غرب آسیا و همچنین شمال آفریقا قیمت‌های بالاتر صادراتی ایران را پذیرفته‌اند. دلیل این موضوع را متال بولتن در دسترسی کمتر به شمش کشورهای CIS عنوان کرده؛ یعنی اگر شمش ایرانی نتواند به تغذیه بازار بپردازد پتانسیل رشد قیمت‌ها وجود دارد اگرچه هنوز هم شمش ایران ارزا‌ن‌تر از سایر نقاط جهان به شمار می‌رود که البته دلیل اصلی آن را باید در قیمت تمام‌شده پایین‌تر شمش ایران جست‌وجو کرد اگرچه باوجود ثبت قیمت ۳۹۵ تا ۴۰۵ دلار در جدول قیمت صادراتی امروز، قیمت‌های معاملاتی برای تحویل در ماه آوریل به مقاصد مختلف حتی بین ۴۰۰ تا ۴۱۰ دلار در هر تن هم درج شده است.

نوسان قیمت‌های جهانی در بازار میلگرد

بهای میلگرد در بازارهای جهانی در روزهای اخیر متنوع ارزیابی می‌شود؛ یعنی در برخی حوزه‌های جغرافیایی شاهد رشد قیمت‌ها و در برخی نقاط جهان نیز کاهش نرخ تجربه می‌شود. این وضعیت نشان می‌دهد که یک گفتمان غالب در بازار میلگرد در جهان وجود ندارد. این نکته آن‌هم پس از دوره‌ای که شاهد رشد قیمت‌های جهانی بودیم بیم و امید از تغییر فاز نوسان قیمت‌های جهانی را تقویت می‌کند. به‌عنوان یک نمونه مشخص و البته به گزارش متال بولتن؛ بهای میلگرد صادراتی چین با اندکی رشد نرخ به ۵۱۶ دلار در هر تن رسید ولی در برابر آن در بازار صادراتی ترکیه یا در بازار وارداتی امارات این نرخ با کاهش همراه شده است. ترکیه میلگرد را ۴۹۰ تا ۵۰۰ دلار در هر تن صادر می‌کند ولی امارات همین کالا را ۵۲۰ تا ۵۳۵ دلار در هر تن خریداری می‌کند. از سوی دیگر در بازار صادراتی کشورهای CIS هر تن میلگرد ۴۷۵ تا ۴۹۵ دلار در هر تن مورد معامله قرار می‌گیرد اگرچه این بازار در مسیری افزایشی نوسان می‌کند. البته آخرین معاملات میلگرد صادراتی کشورهای CIS هنوز اعلام نشده است یعنی پتانسیل افت این نرخ هم وجود دارد. با توجه به این موارد می‌توان گفت بازار میلگرد در جهان در مسیری کاهشی قرار دارد که باید دلیل این روند کلی را مورد بررسی قرار داد زیرا همین دلایل آینده‌ بازار را هم رقم خواهند زد. این در حالی است که حتی در بازار داخلی آمریکا هم قیمت میلگرد کاهشی گزارش شده است. ضعف تقاضای داخلی در اقصی نقاط جهان را می‌توان مهم‌ترین‌ دلیل برای افت قیمت‌های جهانی به شمار آورد که چندان هم غیرمنتظره نیست. در روزهای اخیر شاهد بودیم که قیمت‌ مصنوعات فولادی در بازارهای جهانی افزایشی شد و همین داده در کنار شتاب رشد قیمت‌ها به عقب‌نشینی بسیاری از خریداران منتهی شد. از سوی دیگر تعطیلات سال نو چینی که در روزهای گذشته آغاز شده بود هم به این روند کاهشی کمک کرد؛ اگرچه سایر داده‌های اقتصادی در جهان و رکود زیرپوستی در بازارهای جهانی جمعا به کاهش تقاضای واقعی بسیاری از مصنوعات فولادی همچون میلگرد منتهی شده بود.

در کنار تمام این موارد بازار صادراتی میلگرد ایران اندکی متفاوت است. همان‌گونه که عنوان شد بهای کمترین قیمت میلگرد صادراتی در بازارهای جهانی چیزی نزدیک به ۴۷۵ دلار از طرف کشورهای CIS است. این در حالی است که در پایان هفته گذشته بهای میلگرد صادراتی ایران همان‌گونه که در لیست قیمت‌های دنیای اقتصاد درج شده است ۴۵۰ تا ۴۶۰ دلار در هر تن مخابره شده اگرچه این شیوه داد و ستد آن‌هم برای تحویل بر عرشه کشتی در بنادر جنوبی کشورمان به کندی و بسیار محدود صورت می‌گیرد و البته با توجه به هزینه‌های نقل و انتقال و بازگشت ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما و داده‌های جانبی در این بازار صادراتی، این نرخ با اما و اگرهای بسیاری روبه‌رو است. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد حتی در بازارهای صادراتی می‌توان قیمت‌های کمتری را هم تجربه کرد ولی از استناد و رسمیت‌پذیری چندانی برخوردار نیست. البته در لیست‌های قیمتی امروز، نرخ صادراتی برای روز گذشته ۴۴۰ تا ۴۵۰ دلار در هر تن مخابره شده است که می‌توان به جرات گفت پایین‌ترین قیمت صادراتی در جهان است؛ اگرچه این ادعا به این معنی نیست که این نرخ در مقصد هم یکی از کمترین نرخ‌ها در جهان باشد زیرا در این محاسبه قیمت‌ها مشکلات صادرات قابل مشاهده نیست. به‌صورت دقیق‌تر می‌توان گفت نرخ‌های صادراتی برای تحویل بارکشتی در بنادر جنوبی کشورمان همچون سایر کشورهای جهان از روال کلی تبعیت نمی‌کند. البته اگر روند نوسان قیمت‌ها در بازارهای جهانی به همین منوال کاهشی باشد باید نگران دشواری‌های جدیدی باشیم، زیرا به همان میزان پتانسیل‌های صادراتی در کشورمان محدود خواهد شد. البته نگاهی به سایر کشورهای جهانی هم نشان می‌دهد که اغلب خریداران میل به افت نرخ در بازارهای جهانی را تشخیص داده‌اند و منتظر کاهش قیمت‌ها هستند و به همین دلیل خرید خود را به تعویق انداخته‌اند. این شرایط خود به معنی چشم‌انداز کاهشی در بازارهای جهانی خواهد بود.