دلایل مختلفی برای نوسانات اخیر بازار ارز مطرح شده است. از سویی، عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی 28 بهمن‌ماه، نوسانات بازار ارز را ناشی از جوسازی عده‌ای اعلام کرد و چهار روز بعد با انتقاد از مصوبه آزادی ورود ده‌ها قلم کالا از طریق مرزنشینان و ملوانان در شرایط تحریم، این مصوبه را دلیل عمده ناآرامی بازار دانست و از سوی دیگر، کارشناسان اقتصادی، احتمال افزایش حجم نقدینگی و بالارفتن تقاضا در روزهای پایانی سال را از جمله دلایلی دانستند که به شتاب‌گرفتن بهای ارز منجر شده است. عده‌ای از صاحب‌نظران اقتصادی بر این باورند که بازار ارز طی سالیان گذشته به لنگر اقتصاد ایران تبدیل شده است و هرگونه رویدادی در سایر بازارها به مساله ثبات بازار ارز ارتباط داده می‌شود؛ موضوعی که به نظر می‌رسد غیرقابل کتمان است. افزایش تقاضای ارز به دلیل مصوبه آزادسازی اتومبیل‌های موجود در مناطق آزاد، افزایش مجدد انتظارات تورمی، واردات کالاهای موردنیاز شب عید، جو روانی حاکم بر بازار و اقدامات بانک مرکزی برای بازگرداندن ارز ناشی از صادرات به کشور از دیگر دلایل مهمی هستند که به گرانی دلار طی روزهای گذشته دامن زده است. البته برخی می‌گویند این التهابات موقتی است و در سال آینده شاهد ثبات بازار ارز خواهیم بود. عده دیگری نیز بر این باورند که مشکلات بازار ارز بیش از هر چیز به شوک‌های غیراقتصادی مربوط می‌شود و مادامی که اصلاحات لازم در این زمینه صورت نگیرد، التهابات بازار ارز همچنان باقی خواهد ماند.

قیمت سکه دیروز با جهشی فوق‌العاده به رقم پنج میلیون تومان رسید. سکه تمام بهار آزادی نسبت به روز شنبه 320هزار تومان افزایش قیمت داشت. براین اساس، در بازار آزاد سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در قیمت پنج میلیون تومان و طرح قدیم چهار میلیون و ۷۵۰ هزار تومان معامله شد. هر قطعه نیم سکه بهار آزادی دو میلیون و ۷۵۰ هزار تومان، ربع سکه یک ‌میلیون و ۷۵۰ هزار تومان و هر قطعه سکه گرمی ۸۵۰ هزار تومان فروخته شد. هر گرم طلای ۱۸عیار هم ۴۵۲ هزار و ۴۶۶ تومان ارزش‌گذاری و ضمن آنکه هر اونس طلا در بازارهای جهانی با قیمت ۱۳۲۸ دلار معامله شد. بازیگران بازار ارز نیز دیروز شاهد گرانی دلار بودند. صرافی‌های بانک‌ها قیمت دلار را برای روز گذشته، ۱۳ هزار و ۶۵۰ تومان اعلام کردند. این صرافی‌ها دلار را از مردم با قیمت ۱۳ هزار و ۵۵۰ تومان خریداری کردند. قیمت دلار نسبت به روز گذشته ۱۱۵۰ تومان افزایش داشت. همچنین قیمت فروش یورو در صرافی‌های بانک‌ها، ۱۵ هزار و ۶۰۰ تومان اعلام شد؛ قیمت خرید یورو نیز در این صرافی‌ها ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان بود. قیمت یورو نسبت به روز شنبه ۸۰۰ تومان رشد را تجربه کرد. گرانی دلار در بازار داخلی مهمترین علت افزایش سکه اعلام شده است. دلار نیز در حالی در کانال 13هزار تومان معامله می‌شود که کارشناسان قیمت واقعی آن را بین هشت تا 9هزار تومان اعلام می‌کنند و معتقدند این نوسانات در شوک‌های غیراقتصادی ریشه دارد.

افزایش شدید تقاضای سکه

عضو اتحادیه طلا و جواهر با بیان اینکه رشد قیمت ارز موجب افزایش قیمت سکه شد، گفت: حرکت قیمت‌ها در بازار ارز موجب افزایش شدید تقاضای خرید سکه شده و با توجه به عدم تناسب عرضه و تقاضا، بهای سکه در دو روز اخیر(شنبه و یکشنبه) رشد قابل‌توجهی داشته است. محمد کشتی‌آرای در گفت‌وگو با فارس اظهارداشت: در زمان بروز التهاب در بازار دارایی‌ها آنچه که در گام اول توجه مردم را به خود جلب می‌کند، سکه و ارز است. او افزود: قیمت سکه بی‌حساب در حال افزایش است و تقاضا در دو روز اخیر به شدت افزایش یافته است و فقط در دو روز اخیر حباب قیمت سکه 150 هزار تومان رشد کرده است.

کاهش ورود غیرقانونی طلا

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی ایران نیز گفت: به دلیل افزایش نرخ ارز و رکود حاکم بر بازار، ورود غیرقانونی طلای ساخته شده خارجی در سال جاری کاهش یافت. سیدحجت شفایی افزود: متاسفانه در سال‌های گذشته ذائقه خرید طلای ساخته‌شده مردم به سمت طلای خارجی رفته بود که دلیل اصلی این موضوع نیز تنوع و کیفیت بالاتر بود.

دلیل اصلی گرانی دلار

یک کارشناس مسائل اقتصادی افزایش تقاضاهای پایان سال برای دلار را دلیل اصلی گرانی دلار طی روزهای اخیر دانست و گفت: اگر دولت نسبت به عرضه ارز در بازار و تنظیم آن اقدام نکند، احتمال افزایش بیشتر قیمت دلار نیز وجود دارد. علی حیات‌نیا در گفت‌و‌گو با ایسنا، دلیل التهابات بازار ارز را افزایش تقاضای پایان سال برای خرید ارز دانست و افزود: این امر برای رفع نیاز مسافرت‌های خارجی و واردات برخی اقلام و کالاها صورت می‌گیرد. او عنوان کرد: هر سال به طور میانگین افزایش ۱۰ درصدی قیمت ارز را در ایام پایانی سال داریم. حیات‌نیا عامل دیگری که به گرانی ارز دامن زده را افزایش مجدد انتظارات تورمی اعلام کرد و یادآور شد: چون بسیاری افراد تصور می‌کنند قیمت‌ها در سال آینده اضافه‌تر می‌شود، تقاضا برای خرید انواع کالاها از جمله دلار را آغاز کرده‌اند.