سید محمد مهدی میرزایی قمی با تاکید بر اینکه صدور مجوز آلایندگی برای شماره‌گذاری خودروها و موتورسیکلت‌ها و نظارت بر رعایت استانداردهای آلایندگی در زمان تولید از وظایف سازمان حفاظت محیط زیست است،اظهارکرد: به‌طور کلی شرایط آلایندگی یک وسیله نقلیه در سه مرحله کنترل می‌شود. مرحله اول این است که یک مدل خودرو، برای شروع تولید انبوه باید شرایط استاندارد را احراز و مجوزهای لازم را از سازمان حفاظت محیط زیست اخذ کند که به آن گواهینامه تأیید نوع (TA) گفته می‌شود.

وی ادامه داد: مرحله دوم کنترل آلایندگی وسایل نقلیه مربوط به نظارت، در زمان تولید انبوه خودرو در خط تولید است که به‌صورت نمونه‌برداری تصادفی توسط سازمان حفاظت محیط زیست انجام می‌شود. این مرحله تحت عنوان تطابق تولید (COP) مطرح است. مرحله سوم کنترل آلایندگی وسایل نقلیه نیز مربوط به زمانی است که خودرو تولید و شماره‌گذاری شده است و وارد چرخه ناوگان می‌شود. نظارت در این مرحله با استفاده از مکانیزم معاینه فنی صورت می‌گیرد و برای همه خودروها اجرا می‌شود البته این مرحله توسط نهادهای دیگر انجام شده و نقش سازمان حفاظت محیط زیست صرفاً نظارت بر مراکز معاینه فنی است.

سرپرست مرکز ملی هوا وتغییر اقلیم در ادامه با تاکید بر اهمیت کنترل وضعیت آلایندگی خودروها پیش از شماره‌گذاری تصریح کرد: بر اساس ماده ۵ آیین‌نامه اجرائی ماده دو قانون هوای پاک، سازمان حفاظت محیط زیست مکلف شده است که مراحل اول و دوم کنترل آلایندگی وسایل نقلیه (فرآیندهای TA و COP) را به‌روزرسانی کند. در راستای اجرای ماده مذکور، سازمان حفاظت محیط زیست از ابتدای مهرماه سال ۹۷ نسبت به تشکیل «کمیته فنی صدور گواهینامه‌های زیست‌محیطی» با حضور کارشناسان و متخصصان مربوطه اقدام کرده است.

به گفته میرزایی، تاکنون جلسات متعددی برای بررسی درخواست‌های مجوز خودروسازان همچنین تدوین دستورالعمل‌های جدید جهت به‌روزرسانی فرآیندهای TA و COP تشکیل و دستورالعمل‌های جدید فرآیندهای TA و COP توسط اعضای کمیته تدوین و از سوی سازمان ابلاغ شده است که هر دو مورد در جهت شفاف‌سازی و بهبود فرآیندهای کنترل آلایندگی وسایل نقلیه بوده است.

سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم با تاکید بر اینکه از ابتدای تشکیل کمیته فنی صدور گواهینامه‌های زیست محیطی بدون فوت وقت، بررسی درخواست‌های مجوز ارسالی از سوی خودروسازان آغاز شده است، گفت: در بخش موتورسیکلت از بین ۵۰ مدل جدیدی که برای اخذ مجوز شماره‌گذاری از سازمان حفاظت محیط زیست اقدام کرده بودند، برای ۴۱ مدل مجوز پلاک‌گذاری صادر شد همچنین در بخش خودروهای سنگین، ۴۲ مدل خودرو برای اخذ مجوز به سازمان درخواست داده بودند که از این بین، برای ۲۶ مدل مجوز شماره‌گذاری صادر شد. در بخش خودروهای سبک نیز تاکنون ۲۰ درخواست از سوی خودروسازان مطرح شده که ۱۵ مورد از جانب کمیته فنی واجد شرایط استاندارد تشخیص دادشده‌اند.

میرزایی همچنین با اشاره به اینکه برای تمامی خودروهای تأییدشده، «گواهینامه تأیید نوع» در دو نسخه فارسی و انگلیسی صادر می‌شود که حاوی اطلاعات مربوط به خودرو و تولیدکننده آن و مشخصات مربوط به آلایندگی خودرو است، اظهارکرد: بر اساس دستورالعمل جدید ابلاغ شده توسط سازمان محیط زیست، اعتبار این گواهینامه‌ها یک ساله است و خودروسازان باید پیش از پایان اعتبار مجوز محصولات خود، جهت تمدید آن اقدام کنند.

وی تاکید کرد: تمامی محصولاتی که قبل از تاریخ تشکیل کمیته فنی صدور گواهینامه‌های زیست محیطی (اول آبان ماه ۱۳۹۷)، مجوز شماره‌گذاری از سازمان محیط زیست دریافت کرده‌اند باید تا ابتدای سال جدید نسبت به تمدید آن اقدام کنند که این امر مهم بر اساس مکاتبه رسمی ریاست سازمان محیط زیست در آذرماه سال جاری به وزارت صنعت اعلام شده بود. پیرو این ابلاغیه تعدادی از خودروسازان جهت تمدید مجوز محصولات خود اقدام کرده‌اند، با این حال خودروسازان بزرگی مانند سایپا تاکنون اقدامی جهت، تمدید مجوز محصولات خود انجام نداده‌اند.

میرزایی در ادامه گفت: سازمان حفاظت محیط زیست در پایان سال جاری لیستی از مدل خودروهایی که درخواست تمدید مجوز خود را ارائه کرده‌اند، به پلیس راهور ارسال خواهد کرد و از آغاز سال آینده تنها خودروهایی که در لیست مذکور موجود باشند، جهت تایید شماره‌گذاری به پلیس راهور اعلام خواهند شد.

سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم در پایان اظهار کرد: با توجه به سیاست سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص شفاف‌سازی فرآیندهای TA (تأیید نوع) و COP (تطابق تولید)، تمامی دستورالعمل‌های تدوین‌شده توسط کمیته فنی صدور گواهینامه‌های زیست محیطی و مشخصات تمامی مدل‌های خودرو و موتورسیکلت درخواستی از صنعت که توسط کمیته فنی مورد بررسی قرار گرفته‌اند، به همراه نتایج بررسی آن‌ها در سایت دبیرخانه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا به نشانی dabir.doe.ir قرار گرفته است. همچنین در راستای مکانیزه کردن فرآیندهای مذکور بر اساس مصوبه آیین‌نامه ماده دو قانون هوای پاک، سازمان حفاظت محیط زیست در حال طراحی سامانه‌ای جامع برای اجرای این فرآیندها است که طی ماه‌های آینده نهایی می‌شود و در اختیار متقاضیان قرار خواهد گرفت و پس از آن تمامی فرآیندها از طریق درگاه اینترنتی انجام خواهد شد.

مسعود تجریشی - معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست - در آبان ماه سال جاری، در گفت‌وگویی که با ایسنا داشت، از شدت گرفتن نظارت بر تولید و شماره‌گذاری وسایل نقلیه خبر داد ه و گفته بود: در راستای اجرای قانون هوای پاک، ساختار صدور گواهینامه‌های آلایندگی به منظور اعمال نظارت بیشتر بر تولید و شماره‌گذاری خودروها اصلاح شده است. این مصوبه در جهت اجرای قانون هوای پاک توسط هیأت وزیران به سازمان حفاظت محیط زیست ابلاغ شده است.