صادرات نفت و میعانات ایران در مارس ۱۲ درصد رشد کرد و به ۱.۷۰ میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین سطح از اکتبر گذشته بود. این افزایش صادرات با خرید حجم بالاتر نفت ایران از سوی مشتریان بزرگ این کشور پیش از پایان مهلت معافیت از تحریم‌های آمریکا در اوایل ماه مه، روی داد.

به گفته تحلیلگران، اگر معافیت از تحریم‌های آمریکا برای هشت کشوری که معافیت گرفته‌اند محدودتر شود، ممکن است صادرات نفت ایران متأثر شود.

بازار در جست و جوی شفافیت در خصوص این معافیت‌ها است اما بسیاری بر این باورند که معافیت بزرگترین مشتریان ایران احتمالاً تمدید می‌شود.

کاهش ذخایر نفت ایران

طبق آمار پلاتس، صادرات نفت ایران در نوامبر به ۱.۰۸ میلیون بشکه در روز رسید و تقریباً ۱.۳۴ میلیون بشکه در روز نسبت به ماه مه که آمریکا خروج از برجام را اعلام کرد، کاهش نشان داد اما حجم صادرات ایران از نوامبر ۶۰ درصد بهبود یافته و بسیاری را در بازار غافلگیر کرده است.

منابع آگاه اظهار کرده‌اند که رشد صادرات ایران با وجود افت تولید این کشور صورت گرفته زیرا این کشور از نفت موجود در ذخایرش استفاده کرده است.

آمار استارت آپ آنالیز جغرافیایی Ursa که ذخایر نفت را با استفاده از اطلاعات ماهواره‌ای رصد می‌کند نشان می‌دهد که ذخایر نفت ایران از اوایل ژانویه تقریباً ۲۵ درصد کاهش پیدا کرده است. بیشترین کاهش در ذخایر جزیره خارک دیده می‌شود که پایانه اصلی صادرات نفت ایران است و ۳۰ درصد در مارس کاهش داشت.

به گفته جفری کرگ، تحلیلگر انرژی در شرکت Ursa، این اطلاعات نشان می‌دهد که تولید نفت ایران از صادرات کمتر شده و برداشت از ذخایر برای پوشش این کمبود را ضروری کرده است. با صدور معافیت از سوی آمریکا به برخی از مشتریان بزرگ نفت ایران، صادرات این کشور بهتر از حد انتظار بوده است.

طبق نظرسنجی اوپک "اس اند پی گلوبال پلاتس"، ایران ۲.۶۹ میلیون بشکه در روز نفت در مارس تولید کرد که ۲۸۰ هزار بشکه در روز نسبت به نوامبر کاهش داشت.

چین، هند و کره جنوبی خرید نفت ایران را به میزان قابل توجهی افزایش داده‌اند به خصوص از زمانی که عرضه گریدهای نفتی سنگین تا متوسط در چند ماه گذشته به شدت محدود شده است.

تأمین گریدهای نفت ترش سنگین و مدیوم به دلیل عرضه محدودتر از سوی ونزوئلا، ایران و سایر منابع بزرگ نفت ترش سنگین، مایه نگرانی اصلی پالایشگاه‌های آسیایی مانده است.

تقاضا برای نفت ایران در چین که بزرگترین واردکننده جهان است، در ماه‌های اخیر بهبود یافته و طبق آمار پلاتس، از ۵۷۱ هزار و ۴۶۴ بشکه در روز در فوریه به ۶۲۷ هزار و ۷۱۰ بشکه در روز در ماه میلادی گذشته رسید.

خرید نفت هند از ایران در مارس به حدود ۳۵۰ هزار بشکه در روز رسید که بیش از ۷۰ هزار بشکه در روز نسبت به فوریه افزایش داشت.

ابهام در تصمیم آمریکا

اکثر تحلیلگران انتظار دارند حداقل چهار خریدار بزرگ نفت و میعانات ایران معافیت جدید از تحریم‌های آمریکا را دریافت کنند.

بنا بر نظرسنجی پلاتس از ده‌ها تحلیلگر سیاست تحریم‌های نفتی علیه ایران، کشورهای چین، هند، ترکیه و کره جنوبی احتمالاً معافیت خواهند گرفت در حالی که معافیت ایتالیا، یونان و تایوان تمدید نمی‌شود.

ایتالیا، یونان و تایوان از اکتبر و با وجود اینکه معافیت داشته‌اند نفت ایران را وارد نکرده‌اند.

دولت آمریکا تاکید دارد که مصمم است صادرات نفت ایران را به صفر برساند اما اکثر تحلیلگران چنین اتفاقی را بعید می‌دانند. سارا وخشوری، رئیس شرکت "اس وی بی انرژی اینترنشنال" در این باره گفت: ما انتظار نداریم صادرات نفت ایران به صفر برسد. صفر شدن صادرات نفت ایران تهدید جدی برای جریان تجارت نفت به خصوص از خلیج فارس است.