در آخرین روز هفته گذشته، شاهد افزایش قیمت نفت تحت تأثیر اوج‌گیری خشونت‌ها در لیبی و آمار اقتصادی مطلوب چین بودیم. این در حالی است که مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی اظهار کرده که قیمت فعلی نفت در بالای ۷۰ دلار در هر بشکه، به تقاضای جهانی برای نفت لطمه زده و ممکن است در نتیجه آن تقاضا در سال جاری کمتر از میزان پیش‌بینی شده رشد کند.

به گفته فاتح بیرول - مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی - افزایش اخیر قیمت نفت روی تقاضا تأثیر گذاشته است؛ به ویژه که در کشورهایی مانند چین، آمریکا و هند روی داده که بزرگترین مصرف کنندگان نفت جهان هستند. آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش ماهانه بازار نفت خود، برآوردش از رشد تقاضای جهانی برای نفت در سال ۲۰۱۹ را تغییر نداد و هم‌چنان انتظار دارد ۱.۴ میلیون بشکه در روز در سال میلادی جاری در مقایسه با ۱.۳ میلیون بشکه در روز در سال گذشته رشد کند. اما قیمت‌های نفت از اواخر ماه دسامبر تاکنون بیش از ۴۰ درصد رشد کرده و نفت برنت تحت تأثیر اجرای توافق کاهش تولید کشورهای اوپک و غیر اوپک تا مرز ۷۱ دلار در هر بشکه صعود کرد.

بازار نفت شکننده است

این پیش‌بینی‌ها در حالی صورت گرفته است که بیژن زنگنه - وزیر نفت - در آخرین اظهار نظر خود درباره بازار گفته است وضع بازار نفت شکننده است و اینگونه نیست که عرضه خیلی بالاتر از تقاضا باشد، یا حتی ظرفیت‌های مازاد زیاد باشد. این حرف‌ها بیش‌تر جنبه تبلیغاتی دارد تا بازار را آرام کنند. اما اینگونه نمی‌شود. نفت هر روز در بازار گران‌تر می‌شود که نشان‌دهنده نگرانی بازار است.

به گفته وی، هم اکنون ونزوئلا مشکل دارد، روسیه را تحریم کرده‌اند، لیبی ناآرام است و تولید بخشی از نفت آمریکا نیز از دست رفته است. این موارد نشان می‌دهد که وضع تولید و عرضه و تقاضا شکننده است. اگر بخواهند فشار را بر ایران اضافه کنند، این شکنندگی به طرز غیرقابل پیش‌بینی اضافه خواهد شد.

زنگنه در پاسخ به این‌که اگر تصور کنیم وضع کنونی سودان به نفع محوری که مورد حمایت عربستان است، پایان می‌پذیرد و فشارها در ونزوئلا ادامه می‌یابد، در این شرایط فکر می‌کنید آمریکا موفق به فشار بیش‌تر بر ایران خواهد شد، تصریح کرد: سودان در بحث نفت جایگاهی ندارد. عمدتاً نفت در سودان جنوبی است، این در حالی است که این اتفاق‌ها در سودان شمالی است که نفتی وجود ندارد. ادامه این وضع در ونزوئلا نیز فشار را بر آمریکا اضافه می‌کند.

آمریکا ناچار به تمدید برخی معافیت‌ها خواهد بود

در این راستا، نرسی قربان - تحلیلگر ارشد حوزه انرژی - در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر این‌که بازار همه وقایع را در نظر گرفته و قیمت نفت بر مبنای آن تعیین می‌شود، افزود: تمام مسائل کنونی و وضعیت کشورهای تولیدکننده نفت مانند ونزوئلا و لیبی و هم‌چنین نزدیک شدن به اتمام مهلت معافیت‌های آمریکا برای مشتریان نفتی ایران در قیمت جهانی نفت تأثیرگذار است و چنانچه در حال حاضر شاهد روند صعودی قیمت نفت در بازارهای جهانی هستیم، همه عوامل مذکور در آن تأثیرگذار بوده است.

وی ادامه داد: چنانچه هر کدام از عوامل تغییر یابد، قیمت نفت نیز تغییر خواهد یافت. از سوی دیگر، تصمیمات سیاسی روسیه و عربستان روی بازار جهانی نفت و به تبع آن قیمت نفت تأثیرگذار خواهد بود.

این تحلیلگر ارشد حوزه انرژی در ادامه درباره پیش‌بینی خود درباره این‌که آمریکا معافیت‌هایی که به مشتریان نفت ایران داده است را تمدید خواهد کرد یا خیر؟ گفت: آمریکا ناچار است معافیت برخی کشورها مانند ترکیه و عراق را تمدید کند اما ممکن است معافیت سایر مشتریان را تمدید نکند یا از آن‌ها بخواهد در یک بازه زمانی مشخص، میزان خرید نفت از ایران را کاهش دهند.

قربان ادامه داد: باید به این توجه داشت که فصل زمستان به پایان رسیده و در نتیجه تقاضا برای نفت در بازارهای جهانی کاهش خواهد یافت.

وی با اشاره به تولید نفت آمریکا اظهار کرد: توجه به این نکته ضروری است که یک قطره از فرآیند تولید نفت در آمریکا، توسط دولت آمریکا صورت نمی‌گیرد و این کار بر عهده بخش خصوصی است. این بخش نیز بر مبنای قیمت‌های بازار اگر قادر باشد تولید خود را افزایش خواهد داد.

این تحلیلگر ارشد حوزه انرژی ادامه داد: بخش خصوصی آمریکا به دنبال منفعت است و توجهی به تحریم‌ها و مسائل سیاسی ندارد. اگر بازاری پیدا کند، تولید خود را افزایش داده و به فروش می‌رساند.