بانک مرکزی هر هفته با انتشار گزارشی در وبسایت رسمی خود، آمار و ارقام مرتبط با بازار باز و بازار بین بانکی را در قالب گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی، اعلام می‌کند. گزارش اخیر بانک مرکزی در این راستا نیز شامل داده‌های عملیات بازار باز و بازار بین بانکی در هفته منتهی به دوم آبان‌ماه است که بر اساس آن، روند صعودی نیاز بانک‌ها با تامین وجوه نقد مورد نیاز خود با استقراض از بانک مرکزی، برای ششمین هفته متوالی ادامه یافته و رقم سفارش‌های ارسالی بانک‌ها در بازار باز به بیشترین حد خود از تیرماه به این سو رسیده است.
با این حال بانک مرکزی باز هم نسبت به این افزایش نیاز بی‌تفاوت بوده و رقم تزریق پول خود در بازار باز را ثابت نگه داشته است. از سوی دیگر اما بانک مرکزی در این هفته میزان مداخله خود در بازار بین بانکی را از حدود 8.8 هزار میلیارد تومان در هفته گذشته به 13.4 هزار میلیارد تومان در این هفته افزایش داده و این مبلغ را به سه بانک کشور وام داده است.
سفارش‌های 145 هزار میلیاردی بانک‌ها برای نقدینگی
داده‌های گزارش منتشر شده از سوی بانک مرکزی حاکی از آن هستند که در عملیات بازار باز در هفته منتهی به دوم آبان ماه سال جاری، بانک‌ها بیش از 145 هزار میلیارد تومان سفارش برای استقراض از بانک مرکزی ارسال کرده‌اند. رقمی که نه تنها در مقایسه با هفته قبل پنج هزار میلیارد تومان افزایش یافته بلکه به بیشترین سقف خود از تیرماه امسال به این سو رسیده است.
بانک مرکزی اما در واکنش به این سفارش‌ها، 110.9 هزار میلیارد تومان در بازار باز تزریق کرد که این رقم نسبت به دو هفته اخیر بدون تغییر بوده است. به این ترتیب مازاد تقاضای نقدینگی شبکه بانکی در بازار باز این هفته به حدود 34 هزار میلیارد تومان رسید و بانک مرکزی برای هفتمین هفته متوالی، بخشی از درخواست بانک‌ها در شبکه بانکی را بی‌پاسخ گذاشت.
البته بیشتر از 111.3 هزار میلیارد تومان از وام‌های قبلی بانک مرکزی به بانک‌ها، در این هفته سررسید شد و این منابع به بانک مرکزی بازگشت.
مشارکت 21 بانک در حراج بازار باز این هفته
سی و یکمین حراج بازار باز سال 1402 با شرکت 21 بانک و موسسه اعتباری در شرایطی برگزار شد که جزئیات این بازار در این هفته، تفاوت چندانی با هفته‌های گذشته نداشت. سررسید استقراض بانک‌ها از بانک مرکزی که با نام مدت توافق بازخرید شناخته می‌شود، همچنان هفت روزه است و حداقل نرخ توافق بازخرید که بیشتر با نام نرخ ریپو شناخته می‌شود نیز در سطح 23 درصدی ثابت باقی مانده است.
بازار باز چیست و چگونه عمل می‌کند؟
عملیات بازار باز یکی از سازوکارهای مهم به شمار می‌رود که بانک مرکزی با استفاده از آن، سیاست‌های پولی مدنظر خود را در جامعه اجرا می‌کند. بازار باز فرصتی برای بانک‌ها فراهم می‌کند تا بتوانند کسری منابع خود را با استقراض از بانک مرکزی جبران کنند و بانک مرکزی نیز می‌تواند با هدایت نقدینگی در این بازار، به نرخ بهره بین بانکی جهت دهد.
بانک‌ها با ارسال سفارش در بازار باز، اوراق قرضه در اختیار خود را در اختیار بانک مرکزی قرار می‌دهند و در عوض، مبالغ مورد نیاز خود را دریافت می‌کنند. با این حال بانک‌ها باید در زمان سررسید، این مبلغ را به اضافه بهره آن که همان نرخ توافق بازخرید است، به بانک مرکزی برگردانند.
تجارت نیوز