از طرفی نیز طی یک سال گذشته یکی از مهم‌ترین تحولات بورس کالا در بخش محصولات صنعتی به خصوص برای فلزی همچون مس رخ داد که آن هم تغییر روش قیمت‌گذاری این فلز بود. قیمت مس از ابتدای سال گذشته با فرمول ثابتی که از میانگین نرخ این فلز در بورس لندن بهره می‌برد، اما از دو سال گذشته تا کنون سه فرمول قیمتی متفاوت را تجربه کرده است. همچنین با تغییر فرمول قیمتی مجدد آن در سال 93، باز هم اتفاقات تازه‌ای در این بازار رخ داد. طی این مدت تقاضا در بازار این فلز به میزان قابل‌توجهی افزایش یافت، به‌طوری که بازار آزاد محصولات مسی پس از شروع معاملات در ابتدای سال تقاضای زیادی را تجربه کردند آن هم در شرایطی که فروشنده‌ای در بازار این محصولات وجود نداشت و فروشندگان به بهانه‌های مختلف از فروش محصولات خود سر باز می‌زدند.
از طرفی معاملات مس در بورس کالا نیز طی این مدت روزهای پرالتهابی را به دلیل روند متفاوت قیمت‌های داخلی و جهانی تجربه کرده بود، بر همین اساس تولیدکنندگان ترجیح می‌دادند به دلیل این تناقض قیمتی از فروش محصولات خود در بورس خودداری کرده و خریدهای خود را در بازار آزاد انجام دهند و همین موضوع موجب افزایش مجدد قیمت مس شد.
البته افزایش نرخ مس در ابتدا در حد یک شایعه بود، اما بعد از گفته‌های وزیر صنعت، معدن و تجارت در مورد افزایش نرخ این فلز، بازار غیررسمی مس و بورس کالا ملتهب شد و قیمت‌ها روند صعودی در پیش گرفتند. همچنین بر اساس اخبار منتشرشده وزیر صنعت دستورالعمل جدیدی را برای قیمت‌گذاری و نحوه عرضه داخلی مس صادر کرد که به گفته فعالان صنعت، این مساله باعث افزایش قیمت این فلز می‌شود، به‌طوری که قیمت مس تولید داخل ۲۵ درصد بالاتر از قیمت مس وارداتی شد.
به این ترتیب شرکت ملی مس در آذرماه سال گذشته مجددا به فکر تغییر فرمول قیمت‌گذاری این فلز افتاد و طی نامه‌ای که به وزارت صنایع ارسال کرده درخواست کرد، در تغییر روند قیمت‌گذاری این فلز از ارز متقاضی (ارز آزاد) به جای ارز مبادلاتی استفاده شود.
در نتیجه این عوامل مسبب رشد بی‌رویه قیمت مس شد به همین دلیل مسوولان نیز برای اینکه این اتفاقات را سامان دهند به فکر تغییر روش قیمت‌گذاری این فلز افتادند، غافل از اینکه این تغییر روش اوضاع را از قبل ملتهب‌تر خواهد کرد.
به این ترتیب با توافق تولیدکنندگان و وزارت صنایع فرمول از بورس لندن به شانگهای تغییر کرد، اما قیمت‌ها نه تنها سامان نیافت بلکه روزبه‌روز غیرمنطقی‌تر شد تا اینکه دوباره مسوولان تصمیم گرفتند با توجه به ثبات نرخ ارز فرمول را به حالت سابق برگردانند تا بازار به روال گذشته و منطقی‌تر پیش رود. بعد از بروز اختلاف بین تولیدکنندگان و ستاد تنظیم بازار و عدم عرضه تولیدکنندگان به نشانه اعتراض سرانجام مس در بورس کالا عرضه شد اما این در حالی است که قیمت‌ها روند کاهشی نداشت بلکه با کاهش این فلز در بازار رقابت بر سر آن منجر به افزایش قیمت‌ها شد. در فروردین‌ماه شاهد اتفاق خاصی در بازار نبودیم و آغاز محسوس بازار را باید از اردیبهشت‌ماه به حساب آورد.
صعود قیمت مس در اردیبهشت
عرضه معاملات از 17 اردیبهشت ماه با روند مثبتی نسبت به آخرین معامله در سال گذشته آغاز شد و این روند تا اواخر این ماه ادامه داشت، کارشناسان اقتصاد دلیل افزایش قیمت‌ها را بی‌نتیجه بودن مذاکرات هسته‌ای می‌دانستند. البته اخبار سیاسی که در آن روزها منتشر می‌شد بر رشد نرخ ارز نیز تاثیر بسزایی گذاشت، اما در روزهای بعد همراه با ثبات نرخ ارز و کاهش تقاضا در بازار آزاد، قیمت‌ها با ثبات روبهرو شدند و این روند تا آخرین روز از معاملات این محصول در فروردین ماه ادامه داشت.
خرداد در تب و تاب بازار ارز
با تب کوتاه دلار در روزهای آغازین این ماه باعث شد تا قیمت فلزات از جمله مس رشد حدود یک هزار تومانی را در هر کیلو تجربه کند. این امر موجب شد تا فروشندگان به دلیل ترس از التهاب بازار اجناس خود را انبار کرده و از فروش آن خودداری کنند. از طرفی نیز کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند که قیمت‌ها تا انجام دوباره مذاکرات گروه 1+5 با ایران، شاهد رشد کوتاه مدت خواهد بود.
اما این احتمال به یقین تبدیل شد و این روند صعودی تا اواخر ماه ادامه داشت. به گفته کارشناسان بازار مس، طی این ماه معاملات با رقابت زیاد انجام شد و دلیل این روند صعودی نیز علاوه بر افزایش نرخ ارز و قیمت مس در بورس لندن بوده است.
از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر روند قیمتی مس نیز می‌توان از انتشار اخباری مربوط به عملکرد مطلوب در بخش‌های مختلف اقتصادی آمریکا و چین، افزایش امیدواری به تقویت رشد اقتصادی کشورهای مزبور، تداوم کاهش موجودی مس در بورس فلزات شانگهای، انتشار اخبار مربوط به عدم تصمیم‌گیری بانک مرکزی آمریکا درخصوص حمایت بیشتر از رشد اقتصادی این کشور، آمار ناامید‌کننده اقتصاد فرانسه مبنی بر افزایش میزان کسری تجاری آن، کاهش قیمت نفت و افزایش موجودی مس در انبارهای بورس فلزات لندن اشاره کرد.
البته ناگفته نماند که در آخرین عرضه این ماه قیمت پایه پیشنهادی مس کاتد در بورس کالا افت اندکی را تجربه کرد که به گفته فعالان بازار دلیل این کاهش نرخ از سوی عرضه‌کننده، افت قیمت مس در بازار‌های جهانی بوده است. در آخرین روزها از این ماه قیمت جهانی مس با نوسان زیادی همراه شد که مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر آن، نوسان قیمت نفت، واردات از چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فلزات جهان، تغییرات موجودی در انبارهای بورس فلزات لندن و وضعیت اقتصاد جهانی و به خصوص رونق و رکود اقتصادی در آمریکا بوده است.
تمام این عوامل دست به دست هم داد تا بازار مس با نوسان زیادی همراه شود. از این رو در آخرین معامله در خرداد با وجود اینکه معامله محصولات ملی مس وارد رقابت شد؛ اما به دلیل اینکه نرخ پیشنهادی فروشنده پایین‌تر از هفته قبل بود، در نهایت، نرخ معامله شده نیز در مقایسه با هفته قبل کاهش داشت.
ثبات قیمت‌ها در تیرماه؛ واقعی یا کاذب؟
در اولین عرضه از تیر ماه در ادامه روند عرضه‌ها در ماه خرداد، مس مجددا با افت نرخ همراه شد و تا پایان ماه با همین روند به معاملات ادامه داد. در این روز معاملات بدون رقابت انجام شد و عرضه‌ها پاسخگوی بازار بود. به گفته فعالان بازار دلیل این صعود، افزایش محسوس نرخ دلار بوده است.
این در حالی است که قیمت مس جهانی در بازار فلزات لندن (LME) افت و خیزهای زیادی را در این ماه تجربه کرد. البته ناگفته نماند که قیمت نفت نیز که یکی از عوامل تاثیرگذار در تعیین قیمت مس است، با افت شدیدی روبهرو شد که طی یک سال بعد از سال 2008 بزرگ‌ترین ریزش را تجربه می‌کرد. در هفته‌های بعد نیز این فلز سرخ با همین روند به معاملات خود ادامه داد.
بازار گرم مرداد
به جرات می‌توان گفت که نوسان‌های مس در این ماه تاثیر زیادی در معاملات بازار آزاد گذاشته؛ چرا که این فلز سرخ در اولین عرضه این ماه در بورس کالا با رشد قابل توجه 500 تومانی نسبت به معامله قبلی روبهرو شده بود که به تبع آن نیز بازار با افزایش قیمت‌ها همراه شد تا اینکه در عرضه بعدی این فلز با افت 100 تومانی مواجه شد و این وضعیت التهابی در بازار ایجاد کرده بود که تمام این نوسانات ناشی از افزایش نرخ ارز بود. از طرفی نیز در عرضه هفته سوم با افزایش بیش از 400 تومانی روبهرو شد و با توجه به روند صعودی نرخ ارز شایعاتی در بازار پیچیده بود مبنی بر اینکه قرار است عرضه بعدی مس با افزایش قیمت بیشتری مواجه شود که البته این شایعه به حقیقت پیوست و با توجه به افزایش غیرمنطقی نرخ ارز، مس در آخرین معامله مرداد ماه مجدد به نقطه نزولی قیمت‌ها بازگشت.
شهریور و جو آرام
آنچه از معاملات مس از ابتدای سال93 تا شهریور مشخص بود، نشان می‌داد که این فلز در 6 ماه نخست سال روند صعودی طی کرده است؛ به خصوص در مرداد ماه که نرخ ارز شاهد نوسان مثبتی بوده است. البته این در شرایطی است که در اولین عرضه در شهریور ماه فلز سرخ شاهد کاهش200 تومانی در هر کیلو بوده است اما در عرضه بعدی یعنی 9 شهریور به دلیل افزایش قیمت‌های جهانی مجددا افزایش یافت. از طرفی تجار نیز با توجه به سرکش بودن نرخ ارز می‌دانستند که این افزایش نرخ زیاد دوام نخواهد آورد و این فلز مجددا شاهد افول قیمت‌ها خواهد بود که البته همین طور نیز شد و روند نزولی برای مس اتفاق افتاد؛ به‌طوری که در آخرین عرضه در ماه شهریور نوسانات ارز بازار فلزات را شدیدا تحت تاثیر قرار داد و مس به مرز 20 هزار تومان در هر کیلو رسید. همچنین با توجه به روند کاهشی قیمت مس فروشندگان همچنان از فروش اجناس خود خودداری می‌کردند و از آنجا که احتمال افزایش نرخ ارز وجود داشت این گمان را داشتند که قیمت مس با افزایش روبهرو شود؛ مگر آنکه اوضاع بازار ارز سامان گیرد یا فروشندگان طمع سود بیشتر نداشته باشند.
روزنامه دنیای اقتصاد