خوشبختانه اکنون قرار شده که از صدقه‌سر رفع تحریم‌ها، برخی مشکلات بین‌المللی ایران ازجمله «قفل سوئیفت» بازگشایی شود. معضلی که سال‌ها گریبانگیر صنعتگران بوده و اجازه ورود تکنولوژی به عرصه صنعت کشور نداده است. در این زمینه یکی از صنایع مهم کشور که درگیر مشکلات مذکور بوده، صنعت نساجی است؛ چراکه صنعت نساجی در امر اشتغالزایی، نسبت به سایر صنایع از ظرفیت‌های بالایی برخوردار است. در این راستا، متولیان این صنعت در یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت نساجی (مواد اولیه، ماشین‌آلات و خدمات وابسته) گردهم آمدند تا علاوه بر بررسی مشکلات این حوزه، چالش‌های آن را در دوران پساتحریم برطرف کنند تا راه صنعت کشور در دوران پسابرجام هموارتر از گذشته شود.
براساس آمارها؛ تعداد کل کارگران شاغل مستقیم در صنعت نساجی به 288هزار نفر یعنی حدود 12درصد کل صنعت و میزان کل سرمایه‌گذاری ریالی 77هزار و 894 میلیارد ریال یعنی حدود پنج‌درصد کل صنعت است و ایران در سال2014 نیز در صادرات نساجی رتبه40، در واردات نساجی رتبه61 و در واردات رسمی پوشاک رتبه104 دنیا را دارا بوده است. حال به گفته معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، «این روزها تمام خطوط تولید کشور نیازمند به‌روز شدن هستند بنابراین حداقل 20درصد صنعت نساجی کشور نیاز به نوسازی و تعویض ماشین آلات دارد و به زودی با رفع تحریم‌ها علیه کشور، تمام صنعتگران و تولیدکنندگان باید از فضای جدید به نفع اقتصاد ملی استفاده کنند.»
در این باره مدیرکل دفتر پوشاک و نساجی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز گفته است: «در راستای پیگیری بحث بازسازی، نوسازی و توسعه صنعت نساجی، تمام صنعتگرانی که در این رابطه آمادگی دارند، می‌توانند طرح‌های خود را تهیه و به وزارتخانه ارائه دهند. وزارتخانه نیز تسهیلات ارزی را از محل صندوق توسعه ملی، درنظر گرفته و به صنعتگران و واحدهای صنعتی دارای طرح و برنامه ارائه خواهد داد.» در این راستا، مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت، 5 محور مانور صنعت نساجی در پساتحریم را تشریح کرده‌اند که به قرار زیر است: 1)«مقابله با قاچاق و یکسان‌سازی تعرفه‌ها» 2)«توسعه برندینگ با ابزاری چون تاسیس شهرک‌های تخصصی» 3)«نوسازی 20 درصدی صنعت و ماشین‌آلات» 4)«افزایش صادرات صنعت نساجی از 100 میلیون دلار» 5)«تزریق منابع ویژه از سوی صندوق توسعه ملی»
تجارت 800 میلیارد دلاری نساجی جهان
در همین راستا؛ معاون بازرگانی وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: به‌روزرسانی خطوط تولید، امر ضروری در بخش صنعت کشور محسوب شده و سبب سرشکن شدن قیمت تمام‌شده کالاها می‌شود. مجتبی خسروتاج با بیان اینکه صنعت نساجی برای وزارت صنعت یک صنعت کلیدی و راهبردی محسوب می‌شود، افزود: صنعت نساجی در امر اشتغالزایی نسبت به سایر صنایع از ظرفیت‌های بالایی برخوردار است؛ به گونه‌یی که حجم تجارت جهانی نساجی حدود 800میلیارد دلار است و با توجه به این حجم تجارت، کشور ما نیز می‌تواند در بازارهای دوران پساتحریم حضور گسترده داشته باشد. قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به معضل صنعت نساجی کشور گفت: با وجود افزایش قیمت تمام شده در بخش تولید به‌ویژه در حوزه صنعت نساجی، بزرگ‌ترین چالش در این حوزه موضوع «قاچاق» است. البته علاوه بر این موضوع، واحدهای صنعتی نساجی در مسائلی مانند اخذ وام بانکی برای نوسازی خطوط تولید و مسائل مالیاتی نیز با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند.
خسروتاج از برطرف شدن تحریم‌ها و ورود کالاهای سرمایه‌یی برای رشد حوزه تولید کشور ابراز امیدواری کرد و افزود: امیدواریم در پساتحریم شاهد رشد ارزش‌افزوده صنعت نساجی و سایر صنایع دیگر در کشور باشیم. درواقع با شروع دوران پساتحریم، زمینه‌یی برای ایجاد سرمایه‌گذاری‌های مشترک فراهم می‌شود؛ کمااینکه پس از جمع‌بندی توافقات بین‌المللی نیز ما شاهد ورود هیات‌های اقتصادی بوده‌ایم و سرمایه‌گذاران زیادی هم مشتاق سرمایه‌گذاری و انتقال فناوری در کشور بوده‌اند.
بازار 11میلیارد دلاری پوشاک
از سوی دیگر، مدیرکل دفتر پوشاک و نساجی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز گفت: وزارت صنعت بر راهبرد نساجی نگاه ویژه‌یی دارد بنابراین امیدواریم با تزریق به موقع منابع، صنعتگران بتوانند مشکلاتی همچون بازسازی و نوسازی خطوط خود را به خوبی انجام دهند. البته برای به‌روزرسانی خطوط تولید، وزارتخانه سرسختانه به دنبال منابع اعتباری لازم است. گلناز نصراللهی با اشاره به سهم بازار پوشاک در کشور گفت: بر اساس آخرین آمارها سهم بازار پوشاک در کشور حدود 11میلیارد دلار است. سهم خانوار طی سال‌های گذشته به 6.8درصد می‌رسید؛ درحالی که امروز این سهم به 4.8درصد می‌رسد و در آینده و با لغو تحریم‌ها، سهم بازار پوشاک بالغ بر 20میلیارد دلار خواهد شد. وی ادامه داد: برای نخستین‌بار در قالب سند راهبردی توسعه صنعتی کشور، سند راهبردی نساجی و پوشاک نیز تهیه شده و بر این اساس تعهد شده که صادرات پوشاک از 100میلیون دلار فعلی به یک میلیارد دلار رسانده شود که انجام این مهم مستلزم ایجاد واحدهای صنعتی پوشاک با قابلیت رقابت، برندسازی و کاهش هزینه‌های تولید است.
رفع قاچاق پوشاک در 3 مرحله
نصراللهی با اشاره به قاچاق پوشاک تصریح کرد: در حال پیشبرد طرح مبارزه با قاچاق کالاهای نساجی هستیم که این موضوع در سه مرحله عملیاتی خواهد شد. مرحله نخست «اولویت دادن به تولید و برداشتن موانع تولید محصولات نساجی»، مرحله دوم «اقدامات مربوط به کنترل مبادی ورود محصولات قاچاق» و مرحله سوم «فعالیت‌های فرهنگی» در این باره است. مدیرکل دفتر پوشاک و نساجی وزارت صنعت همچنین با اشاره به رقابت‌پذیری صنعت نساجی گفت: برای رقابت‌پذیری صنعت نساجی اقداماتی ازجمله یکسان‌سازی تعرفه‌های ورودی و واردات پارچه از شکل کیلویی صورت گرفته و چنین اقداماتی منجر به کاهش 20درصدی واردات نخ و پارچه شده است. نصراللهی افزود: پوشاک زنجیره اصلی و نهایی صنعت نساجی محسوب می‌شود؛ بنابراین بخش پوشاک از بیشترین ارزش افزوده برخوردار است. وی همچنین خبر داد: کلنگ‌زنی شهرک صنعتی پوشاک نیز انجام شده و درصددیم تا در استان اصفهان نیز چنین شهرکی راه‌اندازی شود.
90 درصد نساجی متعلق به خصوصی‌ها
در همین حال دبیر انجمن صنفی صنایع نساجی ایران با اشاره به وضعیت صنعت نساجی در دوران پساتحریم گفت: حدود 90 تا 95درصد صنعت نساجی ایران خصوصی است و امیدواریم با ورود به فضای پساتحریم، مشارکت طرف خارجی و اتکا به توان تولید داخلی و صدور بخشی از محصولات تولیدی به خارج از کشور فراهم شود. محمدمهدی رییس‌زاده ادامه داد: با وجود تمام مسائل و تحریم‌ها، در بخش فرش‌ماشینی و کفپوش‌ها صادرات خوب و سود مناسبی وجود داشته است. در بخش پوشاک نیازمند برخی فعالیت‌های فرهنگی و رسانه‌یی هستیم که در کنار آن، بحث مد و لباس مطرح می‌شود. البته در زمینه مد و لباس نیز همکاری‌هایی با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وجود داشته اما این همکاری‌ها کافی نبوده است.
آخرین آمار صادرات نساجی
این فعال بخش خصوصی با اشاره به رتبه‌های صادرات نساجی جهان افزود: تا پایان سال 2014، چین، اتحادیه اروپا و هند به ترتیب با میزان 112، 75 و 18میلیارد دلار صادرات، رتبه‌های اول تا سوم صادرات نساجی جهان را به خود اختصاص دادند. همچنین براساس آخرین آمارها اتحادیه اروپا با 83میلیارد دلار، امریکا با 28میلیارد دلار و چین با 20میلیارد دلار بیشترین وارد‌کنندگان نساجی دنیا در سال2014 بوده‌اند.
5 درصد صنعت متعلق به سرمایه‌گذاران
دبیر انجمن صنفی صنایع نساجی ایران همچنین با اشاره به تدوین استراتژی صنعت نساجی کشور افزود: چندی پیش وزارت صنعت از سند راهبردی صنایع رونمایی کرد. اکنون نیز موضوع تدوین استراتژی توسعه صنعت نساجی در یکی از کمیته‌های انجمن بررسی و حدود یک‌سوم از آن تکمیل شده است و امیدواریم در آینده، بتوانیم از آن استفاده کاربردی خوبی داشته باشیم. رییس‌زاده با اشاره به موضوع قاچاق پوشاک خاطرنشان کرد: موضوع قاچاق پوشاک یکی از چالش‌های دیرینه این صنعت محسوب می‌شود که امیدواریم نهادهای مسوول به جای پلمپ مغازه‌ها سرچشمه این موضوع را بررسی و ریشه آن خشکانده شود. البته در این باره، جلساتی در وزارتخانه با کمک انجمن‌های همگن و انجمن صنایع نساجی ایران برگزار شده که در هفته آینده نیز قرار است جلسه‌یی با موضوع جلوگیری از قاچاق پتو انجام دهیم.
دبیر انجمن صنفی صنایع نساجی ایران با اشاره به قانون رفع موانع تولید گفت: یکی از موارد خوبی که در این قانون درنظر گرفته شده، بحث «برندینگ» است. در این راستا وزارت صنعت، معدن و تجارت با همکاری سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و اتاق اصناف، در حال شناسایی برندها برای معرفی بازار است.
تعادل