بورس ایران مسیرش را از بورس‌های دنیا جدا کرد

یکی از قربانیان تنور داغ شیوع کرونا، بورسهای جهانی بودند؛ به طوریکه در روزهای نخست شیوع این ویروس بازار بورس شانگهای افت چشمگیری را تجربه کرد و سرمایهگذاران حدود ۳۹۳ میلیارد دلار در این بازار از دست دادند. البته این افت فقط شامل حال بازار بورس شانگهایی نشد و تبعات منفی آن بر سر بازارهای بورس و اوراق بهادار کشورهای اروپایی نیز سایه انداخت. در این راستا قیمت شاخصهای بازارهای بورس از جمله دکس در آلمان افتی قابل توجه داشت.

کرونا همچنین اوضاع بازار نفت جهانی را سیاه کرد؛ به طوریکه قیمت طلای سیاه در معاملات روز جمعه به پایینترین حد خود در بیش از یک سال گذشته رسید و در مسیر ثبت بزرگترین کاهش هفتگی در بیش از چهار سال اخیر قرار گرفت. البته بازارهای جهانی فلز، طلا و حتی بازار داخلی ارز و مسکن نیز از این قاعده مستثنی نمانده و کرونا یک تنه همه این بازارها را تحت تاثیر قرار داده است.

در این میان اما شاخص بورس تهران فارغ از هیاهوی جهانی و داخلی کرونا، گاهی آهسته و گاهی پرشتاب همچنان به صعود خود ادامه میدهد و میتوان گفت فقط در شنبه هفته جاری بود که ترمز صعود این بازار ناگهان با حدود ۱۸ واحد سقوط کشیده شد. البته این ریزش ادامهدار نبود و شاخص کل در روز یکشنبه و بلافاصله بعد از سقوط مذکور، باز هم به ریل صعودی خود بازگشت.

اما اینکه چرا بورس تهران در این روزها حرکتی خلاف جهت بورسهای جهان را در پیش گرفته، درحالی که ایران از نظر تعداد مبتلایان به کرونا در رده سوم ایستاده است، به عوامل مختلفی برمی گردد که کارشناسان بازار سرمایه، عمده را عدم صادرات نفت، عدم وابستگی به بازارهای جهانی و قیمت دلار در کشور را به عنوان مهمترین دلایل بیاعتنایی بورس تهران به کرونا برشمردند.

به اعتقاد آنها،بخش عمده صادرات ایران غیر نفتی است و ریزش قیمت جهانی نفت در کوتاه مدت تاثیری در اقتصاد ایران ندارد؛ بنابراین نمیتوان انتظار داشت ریزش جهانی قیمت نفت تاثیری روی بورس تهران داشته باشد. البته نمیتوان این موضوع را نادیده گرفت که کاهش قیمت نفت باعث افت سهام شرکتهای پتروپالایشی ایران میشوند اما تاثیر افزایش قیمت دلار بیشتر از تاثیر کاهش قیمت جهانی نفت است.

از سوی دیگر بخش عمدهای از صادرات ایران به کشورهای همسایه و به صورت زمینی صورت میگیرد که تحریمهای آمریکا علیه ایران روی آن بیاثر بوده است. تصمیم این کشورها در مورد بستن مرزهای مشترک با ایران به دلیل کرونا نیز کوتاه مدت بود و شاهد باز شدن این مرزها یکی پس از دیگری و از سرگیری صادرات ایران به این کشورها هستیم.

از سوی دیگر قیمت دلار در روزهای اخیر رشد قابل توجهی داشته و طی ۴۰ روز اخیر بالغ بر ۲۰ درصد افزایش یافته است؛ یعنی فروش و متعاقب آن سود شرکتهای دلار محور ایرانی که سهام تعداد زیادی از آنها در بورس عرضه میشود طی ۴۰ روز گذشته ۲۰ درصد افزایش داشته است.

بنابراین، علاوه بر اینکه باید به این نکته توجه داشت که همواره محرک اصلی بازار سرمایه ایران قیمت دلار بوده است که افزایش قیمت داشته، صادرات ایران به دلیل اینکه وابستگی زیادی به بازارهای جهانی نداریم به دلیل کرونا خدشهدار نشده است. همچنین بورس ایران جهانی نبوده و بالغ بر ۹۹ درصد سهام داران آن ایرانی هستند. از سوی دیگر نقدینگی زیادی در بازار است که درحال حاضر جذابیت این بازار در مقایسه با بازارهای موازی برای سرمایهگذاران بیشتر است و به همین دلیل این نقدینگی به سمت بازار سرمایه روانه شده و این بازار میزبان سرمایهگذاران جدید و بیشماری شده و احتمالا خواهد شد.

همین موضوعات پازل عدم تاثیرپذیری بورس تهران از تبعات کرونا را تکمیل میکند.