سهم 40 درصدی قاچاق در بازار سیگار/اطلاعی از حجم تولید در دست نیست

مدیرعامل شرکت دخانیات پیشتر برنامه سال جاری این شرکت را تولید 25 میلیارد نخ سیگار ملی، 16 میلیارد نخ سیگار مشارکتی و پنج میلیارد نخ توسط عاملیتهای صنعتی اعلام کرده بود. به این ترتیب طبق برنامه امسال باید در مجموع 46 میلیارد نخ سیگار در کشور تولید شود.

اما بعد از گذشت حدود 9 ماه از سال جاری شرکت دخانیات هنوز هیچ آمار و ارقامی درباره وضعیت تولید خود و همچنین برآورد قاچاق سیگار به کشور منتشر نکرده است و معلوم نیست این شرکت چقدر توانسته برنامه تولید خود را محقق کند.

از سوی دیگر همزمان با افزایش نرخ ارز در ایران پیشبینی می شد که واردات قانونی و همچنین قاچاق سیگار به کشور با کاهش مواجه شود. با این وجود مشخص نیست که آیا شرکت دخانیات توانسته سهم تولیدات خود را در بازار افزایش دهد یا خیر؟

طبق آخرین آمار منتشر شده، در سال 1390 حدود 21 میلیارد و 900 میلیون نخ سیگار به کشور قاچاق شد که به ادعای شرکت دخانیات این رقم 22 درصد نسبت به سال 1389 کاهش نشان می دهد. میزان سیگار قاچاق سال 1389 نیز معادل 28 میلیارد نخ اعلام شده است.

از سوی دیگر سهم سیگار قاچاق از کل بازار سیگار کشور در سال گذشته حدود 34.3 درصد برآورد شد. معمولا به این سهم بین 10 تا 15 درصد افزوده میشود تا سهم واقعی سیگارهای قاچاق در بازار کشور مشخص شود. بنابراین میتوان سهم واقعی سیگارهای قاچاق در بازار دخانیات کشور را بین 45 تا 50 درصد تخمین زد.

این در حالیست که مصرف سیگار در کشور در سال گذشته بالغ بر 63 میلیارد و 800 میلیون نخ برآورد شده بود. از سوی دیگر آمار نشان میدهد که واردات قانونی سیگار به کشور طی سال قبل با رشد 111 درصدی به 6.6 میلیارد نخ رسید. به این ترتیب میتوان نتیجه گرفت که حجم قاچاق سیگار بیش از سه برابر واردات قانونی این کالا به کشور است.

در همین حال براساس تازه ترین آمار گمرک ایران طی هشت ماهه امسال واردات قانونی سیگار به کشور با رشد 123 درصدی به 7579 تن رسید. ارزش این میزان واردات نیز با افزایش 44.3 درصدی بالغ بر 79.5 میلیون دلار شد. در صورتی که وزن هر نخ سیگار را حدود یک گرم فرض کنیم می توان نتیجه گرفت که در هشت ماهه امسال بیش از 7.5 میلیارد نخ سیگار وارد کشور شده است.

سوییس بزرگترین صادرکننده سیگار به ایران محسوب میشود، به طوری که سهم این کشور در واردات سیگار کشور از نظر ارزشی در هشت ماهه امسال به بیش از 52.8 درصد رسید. ترکیه و امارات نیز از دیگر مبادی اصلی ورود سیگار به کشور محسوب میشوند.

ابهام در میزان تولید شرکت دخانیات در حالی ادامه دارد که چندی پیش 55 درصد از سهام این شرکت بابت رد دیون دولت از وزارت صنعت، معدن و تجارت به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتقل شد. این در حالی است که رییس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی با انتقاد از نحوه واگذاری سهام برخی شرکتها مانند شرکت دخانیات گفته که است مجلس قصد دارد اصلاحاتی را در قانون بودجه ایجاد کند تا جلوی زیاد شدن چنین واگذاریهایی را به روش رد دیون بگیرد.