هدفمندی یارانه‌ها تحت تأثیر گرانی ارز و تحریم‌ها قرار گرفت

آلبرت بغزیان با اشاره به لزوم بررسی صحیح میزان تأثیر هدفمندی یارانهها بر سطح معیشت مردم و نقش تحریمها و نوسان ارزی بر اقتصاد کشور، اظهار داشت: دو مسئله تحریم و نوسان ارزی پیش از اجرای قانون هدفمندی یارانهها وجود نداشت.

وی ادامه داد: اگر سهم هدفمندی یارانهها را از میزان تأثیرگذاری بر تورم و اختلالات اقتصاد از تحریم و مشکلات ارزی جدا شود، سهم اندکی از میزان تأثیر آن بر بازار خواهد بود.

این استاد اقتصاد دانشگاه گفت: تأثیرات اجرای قانون هدفمندی یارانه بر تولید کشور بلند مدت و تأثیر بر مصارف داخل کشور کوتاه مدت است، چرا که مردم با اجرای هدفمندی عکسالعمل فوری نشان داده و مصارف خود را مدیریت کردهاند، چون دولت یارانه نقدی را زودتر از موعد به حساب خانوار واریز کرد.

وی با اشاره به تأثیر تحریمها بر میزان تورم، گفت: مسئله تحریم، عدم انتقال ارز و افزایش آن از 1226 به نزدیک 3000 تومان در روند اجرای هدفمندی یارانهها مشکل آفرین شد.

وی افزود: بنابراین اگر تفکیکی میان تأثیرات عوامل مختلف بر معیشت و تورم انجام شود، سهم هدفمندی یارانهها مشخص میشود.

بغزیان با بیان اینکه مشکلات بهوجود آمده به خاطر سه عامل است، گفت: در جریان مدیریت اقتصاد کشور سه عامل هدفمندی یارانهها، تحریم و نوسان ارزی دخیل بودند و ترکیب این سه عامل موجب به وجود آمدن شرایط فعلی است.

وی ادامه داد: اینکه هدفمندی به تنهایی در کاهش سطح رفاه جامعه مؤثر بود، یا خیر باید پاسخ دهیم، مشکلات ارزی و تحریمها هم در کنار آن سهیم بودند.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: اگر شرایط ثابت گذشته اکنون نیز تداوم داشت، یعنی نرخ ارز تغییری نمیکرد و تحریمها هم به وجود نمیآمد، قطعاً وضعیت بهتر میشد.

وی ادامه داد: مشکلات مردم بیشتر به خاطر نوسان ارزی و تحریمهاست، تا اجرای قانون هدفمندی یارانهها، اما سؤال این است که آیا هدفمندی یارانهها عامل گرانی ارز بود یا خیر؟، باید گفت: عامل گرانی فقط ارز نبود، بلکه تحریمها به خاطر جلوگیری از ادامه اجرای قانون هدفمندسازی یارانهها شکل گرفت.

بغزیان گفت: اگر قیمت تمام حاملهای انرژی آزاد شده و به نرخ فوب خلیج فارس برسد، امکان افزایش یارانه نقدی به وجود میآید.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به لزوم آزادسازی تدریجی قیمتها، گفت: برنامه دولت این بود که قیمت بنزین از 400 تومان به 700 و در نهایت به 1000 تومان افزایش یابد، ولی اکنون گامهای دولت طولانیتر شده و باید این میزان برای رسیدن به اهداف قانون سریعتر اصلاح شود.

*کنترل اثر تورمی اجرای فاز دوم را آسان میکند

بغزیان با اشاره به اینکه اجرای منظم فاز بعدی هدفمندی یارانه مستلزم کنترل و مدیریت اثرات تورمی آن است، خاطرنشان کرد: در صورت مدیریت اثرات تورم، اجرای فاز بعدی هدفمندی یارانهها امکانپذیر خواهد بود.

وی همچنین با اشاره به اینکه در مواردی هم از بخش تولید میتوان انتقاد کرد، گفت: چرا که تولید هنوز به جایگاه اصلی خود نرسیدهاست، به عنوان مثال تا مسئله تحریم به وجود آمد، تولید پژو 206 هم متوقف شد.

وی ادامه داد: تولیدکنندگان اذعان میکردند که به خودکفایی رسیدهاند، اما با این تغییرات متوجه شدیم که چقدر آسیبپذیری در بخش خودرو وجود دارد.

بغزیان با اشاره به اینکه اهداف هدفمندسازی به خاطر نرخ ارز و تحریم مختل شد، بیان کرد: در صورت پرداخت 5 برابری یارانهها قیمت حاملهای انرژی باید به میزان فوب خلیج فارس رسیده و با دلار مبادلهای (2500 تومان) محاسبه و نرخگذاری شود.

این کارشناس اقتصادی افزود: قیمت بنزین باید به طور کامل آزاد شده تا قاچاق آن نیز متوقف شود، اما در این بین مسئله کاهش قدرت خرید مردم و عدم افزایش درآمد را قبول داریم.

بغزیان گفت: افزایش قیمتها در جریان پرداخت بیشتر یارانهها به وجود میآید، اما در این بین مردم و تولیدکنندگان باید با همراهی دولت از اثرات منفی آن بکاهند.

وی در رابطه با بهترین راهکار برای اجرای قانون با تبعات بسیار کمتر برای اقتصاد، تأکید کرد: دولت ابتدا باید در نرخ ارز ثبات ایجاد کرده، تا تولیدکننده، واردکننده و سرمایهگذار بلاتکلیف نمانند.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در صورت ثبات در نرخ ارز سرمایهگذاران به فکر اقدامات سوداگرایانه و دلالبازی نخواهند بود.

بغزیان با اشاره به لزوم برنامهریزی مستمر برای مقابله با تحریمها، گفت: برنامهای هم باید برای تحریم به طور مستمر تدوین شود، به عنوان مثال اگر قرار است تحریمها بیش از گذشته اعمال شود، زودتر از آن باید فکری برای کاهش اثرات منفی آن اندیشیده شود.