بانک‌ها زیربار اجرای تعهدات ارزی گذشته نرفتند

اخیرا بانک مرکزی در بخشنامه مصوب شورای پول و اعتبار، دستورالعمل چگونگی ایفای تعهدات ارزی گذشته را به بانکهای عامل ابلاغ کرده، این در حالی است که برخی بانکها نه تنها زیربار اجرای این مصوبه نرفتهاند، بلکه با اجرایی کردن یکسری راهکارهای جدید جایگزین، مصوبه را دور می زنند.

اجرای این مصوبه نوعی الزام برای بانکها است اما بانکها تاکنون به تعهدات خود در این زمینه عمل نمیکنند و با مانع تراشی و ارائه راهکارها و پیشنهاداتی جایگزین، سعی در عدم اجرای آن دارند.

بر اساس این دستورالعمل ،در مواردی که معادل ریالی کل مبلغ اعتبار و یا برات اسنادی اعم از کالایی، کالایی- خدماتی و یا خدماتی به صورت یک جا و یا به دفعات از متقاضی دریافت شده باشد، فروش ارز به نرخ اعتبار و یا برات اسنادی در زمان دریافت وجه ریالی، قطعی تلقی شده و بانکهای عامل موظف هستند از محل منابع خود تعهدات مربوطه را انجام داده و اسناد و مدارک و وثایق مربوطه را بدون هیچگونه قید و شرطی به متقاضی (اعم از اینکه کالا ترخیص شده یا نشده و صرف نظر از اولویت کالایی) تحویل نمایند.

چنانچه معادل ریالی بخشی از مبلغ اعتبار و یا برات اسنادی (اعم از کالا و یا کالا- خدمت) قبل از سوم مرداد ماه سال جاری از متقاضی دریافت و کالا ترخیص شده باشد، فروش ارز بابت بخش پرداخت شده به نرخ اعتبار و یا برات اسنادی در زمان دریافت وجه ریالی قطعی تلقی شده و بانک های عامل موظفند از محل منابع خود تعهدات مزبور را انجام دهند. ضمن اینکه تامین ارز مابقی مبلغ اعتبار و یا برات اسنادی به تدریج به نرخ اعتبار و یا برات اسنادی توسط بانک مرکزی از منابع قابل دسترس تامین خواهد شد.

در مواردی که بخشی از مبلغ اعتبار و برات اسنادی واردات کالا و یا کالا- خدمت از متقاضی دریافت و کالا و یا کالا- خدمت ترخیص نشده باشد، ارز مورد نیاز  گروه های کالایی اول (اساسی و ضروری) و دوم (دارویی – انسانی) به نرخ مرجع و مطابق با بخشنامه های قبلی مربوط به تعهدات ارزی، گروهای کالایی سوم تا نهم به نرخ مبادله ای تامین خواهد شد. تامین ارز گروه کالایی دهم صرفاً از محل ارز متقاضی خواهد بود.

همچنین چنانچه بابت کل یا بخشی از مبلغ حواله، معادل ریالی آن از متقاضی دریافت شده باشد، فروش ارز قطعی تلقی شده و بانک عامل موظف است تعهدات خود را به نرخ روز دریافت وجه ریالی انجام دهند. در خصوص مابقی مبلغ حواله که معادل ریالی آن دریافت نشده است، انجام درخواست در چارچوب مقررات و با رعایت اولویت فعلی کالا  امکان پذیر می باشد.

فروش ارز جهت باز پرداخت تسهیلات اعطایی به تسهیلات گیرندگان از محل فاینانس غیرخودگردان بانک توسعه و تجارت (اکو)، بانک جهانی، بانک توسعه اسلامی و منابع بانک ها به نرخ مبادله ای از طریق مرکز مبادلات ارزی کشور خواهد بود.

پرداخت اقساط تسهیلات ارزی اعطایی از محل حساب ذخیره ارزی به نرخ مبادله ای است. ضمن اینکه اخذ مابه التفاوت ریالی از تسهیلات گیرندگان بابت اقساط پرداخت شده قبلی ممنوع است، این درحالی است که برخی بانکها هماکنون مابهالتفاوت از متقاضیان میخواهند.

دستورالعمل چگونگی ایفای "تعهدات ارزی گذشته"، بر اساس مصوبات شورای پول و اعتبار، طی بخشنامه شماره 1038/60 مورخ سوم اسفند ماه 91 توسط بانک مرکزی به بانکهای عامل ابلاغ شده که شامل 12 ماده و 2 تبصره تبیین شده است.