بی‌رمقی عمیق بازار فولاد

کمای عمیق بازار آزاد مقاطع طویل فولادی در روزهای سپریشده از هفته جاری ادامه یافت؛ بهگونهایکه نهتنها نوسانات نرخ ارز در این روزها نتوانست این بازار را به حرکت بیندازد که انتشار اخباری مبنی بر بازبینی در شیوهنامه فولادی نیز تاثیری در این بازار برجای نگذاشت. درحالیکه هر کیلوگرم میلگرد سایز ۱۶ فولادی در روز ابتدایی هفته جاری یعنی شنبه ۴ دی ماه با بهای ۱۲هزار و ۵۰۰ تومان در بازار آزاد تهران به فروش رفت، این بازار ظرف روزهای بعد با افت اندک قیمتی روبهرو شد؛ بهگونهایکه در نهایت نرخ هر کیلوگرم میلگرد در این بازار به ۱۲ هزار و ۴۰۰ تومان در روز دوشنبه ۶ دی ماه رسید. بررسیهای میدانی از استمرار روند رکودی در این بازار حکایت دارد؛ بهگونهایکه فعالان بازار بر این باورند که نمیتوان حداقل تا ۲هفته آینده امیدی به خروج این بازار از رکود داشت.

اما خبری که در حد شنیدهها یا در برخی از منابع خبری به آن اشاره شده، پتانسیل بازبینی شیوهنامه فولاد است با این پیشفرض که تلاش شود اثر منفی بر بازار سرمایه نداشته باشد. اینکه شیوهنامه بارها مورد بازبینی قرار گیرد یک رسم متداول است که در شرایط مختلف بازار مورد نیاز بوده و نشانهای از پویایی فرآیند تصمیمسازی است. جایگاه فولاد چه در بورس کالا و بازار داخلی و چه بازار سرمایه به قدری برجسته است که نمیتوان آن را نادیده گرفت. بنابراین اهمیت این بازنگری را برجستهتر خواهد کرد.

اینکه بازار با رکود واقعی تقاضا در روزهای سرد سال روبهرو است و عرضه کافی هم به نسبت وجود دارد را باید در نظر گرفت؛ در شرایطی که بازارهای جهانی از شتاب رشد قیمتی فاصله گرفتهاند. انتظارات تورمی در بازار ارز هم فضایی برای خریدهای هیجانی در بازار فولاد باقی نگذاشته اگرچه با نزدیکتر شدن به روزهای پایانی بهمنماه، با ورود تقاضای فصلی به سنتی روبهرو میشویم. در هر حال این آرامش نسبی در بازار فولاد و برتری عرضه بر تقاضا پتانسیل جرقههای بزرگ قیمتی چند ده درصدی را به همراه ندارد و شوکهای قیمتی و مقطعی، از اثرگذاری محدودی برخوردار خواهد بود. اما بازبینی شیوهنامه امکان تعدیل بنیادین برخی از ویژگیهای مهم بازار را دربردارد که میتواند یک محرک مهم برای بازار سرمایه به شمار رود؛ یعنی این بازبینی بیش از آنکه اثر واقعی داشته باشد، پتانسیل تحریک روانی اهالی بسیاری از بازارها را در بر داشته که یکی از آنها میتواند بورس کالا بهعنوان بخشی از بازار سرمایه باشد.

از هماکنون بهصورت شفافتر نمیتوان به این بحث پرداخت و تنها یک دستور بازنگری صادر شده و خروجیهای آن مشخص نیست؛ اگرچه شنیدهها حکایت از آن دارد که این مباحث کارشناسی آغاز شده اما تا به جلسات رسمی وارد شده و در مورد آن بحث و بررسی جدی صورت گیرد به زمان بیشتری نیاز داریم. تجربه نشان داده است که این تغییرات و بحثها در گام اول در بازار سرمایه ایفای نقش خواهد کرد که یکی از اجزای اصلی آن بورس کالای ایران خواهد بود؛ اگرچه بر حجم معاملات احتمالا اثر چندانی ندارد، ولی از این پتانسیل برخوردار است که فضای بیشتری برای صادرات فولاد را دربرگیرد.