اوضاع بازار ارز از نگاه رئیس کل بانک مرکزی/اعلام برنامه‌های مهار تورم

علی صالحآبادی در یک گفتوگوی تلویزیونی درباره برنامههای خود برای مدیریت بازار ارز، گفت: مهمتر از نرخ ارز، آرامش و پیشبینیپذیری بازار ارز مهم است که خوشبختانه در این مدت، نوسانات بازار ارز کم بوده است. در هفت ماهه ابتدایی امسال، در سامانه نیما معادل ۱۶.۵ میلیارد دلار معامله شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل (۸.۸ میلیارد دلار) افزایشی حدود ۲ برابر داشته است. همچنین، در کل سال گذشته معادل ۱۶.۷ میلیارد دلار معامله در سامانه نیما صورت گرفته است.

وی افزود: در سال گذشته معادل ۱۰ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی برای تخصیص و تامین کالاهای اساسی استفاده شده که این رقم در هفت ماهه امسال معادل ۹.۵ میلیارد دلار بوده است. علاوه بر این ۹.۵ میلیارد دلار، ۱.۵ میلیارد دلار نیز برای واکسن تخصیص داده شده است.

درآمدهای ارزی دولت ۳ برابر شده است

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه وصولیهای ارزی دولت در هفت ماهه ابتدایی امسال نسبت به سال گذشته ۳ برابر شده است، ادامه داد: در سامانه نیما عمده ارز برای واردات کالاهای اساسی، سرمایهای و واسطهای بوده است و پیشبینی بنده این است که تا پایان سال، معاملات در سامانه نیما وضعیت خوبی خواهد داشت.

حجم معاملات در بازار متشکل ارزی

صالحآبادی بیان کرد: دسترسی دولت به منابع ارزی بیشتر و بهتر شده است. حجم معاملات در بازار متشکل ارزی ۵۰ میلیون دلار، در سال گذشته به میزان ۷۰۰ میلیون دلار و در هفت ماهه امسال نیز ۱.۱ میلیارد دلار بوده است که نشان از بهبود عمق معاملات در بازار متشکل ارزی دارد.

وی افزود: در حال حاضر موردی پیش نیامده است تا بانک مرکزی برای تنظیمگری بازار ارز ورود کند و بازار خود را مدیریت کرده است اما بانک مرکزی در صورت نیاز، دست به افزایش عرضه و تقاضا میزند. سیاست بانک مرکزی در بازار ارز، تداوم عرضه ارز از محل صادرات و نظارت بر این امر است.

خواسته رئیس کل بانک مرکزی از مجلس و دولت

رئیس کل بانک مرکزی درباره برنامههای خود برای مهار تورم نیز اظهار کرد: در راستای مهار تورم، خواسته بنده از دولت و مجلس این است که بودجه را ناتراز نبندند و اعداد درآمدها و هزینهها واقعی تعیین شوند. همچین، مالیات بر عایدی سرمایه و مجموع بر درآمد را تصویب کند تا از این محل کسری بودجه خود را تامین کند. کی از برنامههای جدی بانک مرکزی برای مهار تورم، کنترل و نظارت بر اضافه برداشت بانکها از بانک مرکزی است که بدین منظور، فروش اموال مازاد بانکها را در دستور کار داریم و در بانک مرکزی کارگروهی تشکیل داده میشود تا بانکبا برنامه خود را برای واگذاری اموال مازاد خود اعلام کنند.

صالحآبادی کمک به بانکها در کاهش معوقات، عمق بخشی به بازار بین بانکی، انضباط بانکها و کنترل رشد ترازنامه آنها را از دیگر برنامههای بانک مرکزی برای مهار تورم اعلام کرد و گفت: کنترل رشد ترازنامه بانکها قرار است اعمال شود که طبق آن، بانکعا باید حداقل سه درصد منابع خود را اوراق نگهداری کنند. جدیدترین آمار بانک مرکزی حاکی از آن است که اضافه برداشت بانکها از بانک مرکزی صفر است و عمده اضافه برداشتها متعلق به بانکهای غیردولتی است.

برنامهای برای افزایش نرخ اوراق نداریم

وی با تاکید براینکه برنامهای برای افزایش نرخ اوراق دولتی نداریم، بیان کرد: از ابتدای سالجاری معادل ۴۳ هزار میلیارد تومان اوراق دولتی در بازار بین بانکی فروخته شده است. برنامه بانک مرکزی حفظ تعادل بازار سرمایه است و در زمینه تسهیلاتی به سیستمهای کارگزاری برای اوراق داده میشود.

صالحآبادی درباره اجرای کامل قانون چک نیز توضیح داد: برای اجرای قانون چک معادل ۱۷ وظیفه به بانک مرکزی داده شده که ۱۱ مورد آن اجرا شده و شش مورد آن نیز هنوز اجرا نشده است که شامل مواردی چون چک الکترونیک، چک موردی، اعتبار چک و ... است که این موارد تا پایان سال جاری اجرا خواهند شد.

رئیس کل بانک مرکزی در ادامه درباره انتظار دولت از نظام بانکی برای هدایت نقدینگی به سمت بخش تولید، گفت: همین حالا هم بخش مهمی از نقدینگی به سمت تولید هدایت میشود و تقریبا ۷۰ درصد تسهیلات نظام بانکی در بحث سرمایه در گردش که عمده آن هم در قسمت صنعت و معدن است، پرداخت میشود. بخش مهم این مسأله به نظام مالیاتی برمیگردد. در دنیا نظام مالیاتی دو وظیفه برعهده دارد؛ یک وظیفۀ آن در واقع تامین مالی برای دولت و وظیفه دیگر هم تخصیص بهینه منابع در اقتصاد است.

نقش مالیات در هدایت تسهیلات به تولید

وی با بیان اینکه "نظامهای مالیاتی، تعیینکننده سمت و سوی سرمایهها هستند"، اظهار کرد: در دنیا فعالیتهای غیرمولد و سفتهبازانه از مالیات بالایی برخوردارند و فعالیتهای مولد مالیات کمتری شامل حال آنها میشود؛ بنابراین یکی از برنامههای بسیار مهم همین قانون مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر درآمد است که اکنون در مجلس طرح شده که در صورت تصویب نقش بسیار مهم و موثری بر تخصیص بهینه منابع و افزایش درآمدهای مالیاتی دولت خواهد داشت.

رئیس کل بانک مرکزی در رابطه با میزان سوق پیدا کردن اعتبارات به بخش غیر مولد و مولد توضیح داد: رصد جریان وجوه در بانک مرکزی انجام میشود و به این اطلاعات دسترسی وجود دارد، منتها طبیعتا باید مرتب اصلاح، بهروز و تکمیل شود. اکنون همهچیز کامل نیست، ولی با پیشرفت خوبی همراه بوده است و تا حد زیادی این سامانهها بهروز شدهاند، ولی هنوز جای کار دارد.

بانکها تکالیف خود برای مسکن را حتما ایفا میکنند

صالحآبادی درباره پرداخت تسهیلات به بخش مسکن نیز گفت: قانون و دولت بانکها را مکلف به تخصیص ۲۰ درصد از منابع خود به بخش مسکن کرده است که بانک مرکزی و بانکها این موضوع را به صورت جدی دنبال میکنند. راههای متنوعی برای تامین منابع ساخت مسکن وجود دارد که یکی از آنها، صندوقهای املاک و مستغلات و بازپرداختهای مسکن مهر است.

وی یکی از ملزومات اصلاح نظام بانکی را اصلاح نگاه نظارتی بانک مرکزی بر بانکها دانست و بیان کرد: پیش از این نظارتهای بانک مرکزی مبتنی بر ریسک نبوده است و امروزه در دنیا با استفاده از تکنولوژیها، بانک مرکزی به صورت سیستمی بر بانکها نظارت میکند.