اولین گمانه از دلار بودجه

دلار همچنان میتازد و دولت تاکنون موفق به مدیریت آن نشده است. با افزایش نرخ دلار این سوال به وجود میآید که قیمت دلار در بودجه سال ۱۴۰۲ چقدر خواهد بود؟ اگرچه برخی از شنیدهها در راهروهای پارلمان حکایت از افزایش احتمالی دلار به کانال۴۰ هزار تومانی تا پایان سال جاری دارد، اما برخی نمایندگان عنوان میکنند که نباید با نرخ دلار در بودجه، پالس منفی به بازار برای افزایش نرخ دلار داد. اگرچه موعد قانونی ارائه بودجه ۱۵ آذرماه است، اما یکی از نمایندگان مجلس به «دنیای اقتصاد» گفت دولت اعلام کرده بودجه سال ۱۴۰۲ را اول آذرماه به مجلس ارسال میکند که البته به نظر نمیرسد زودتر از موعد قانونی یعنی ۱۵آذرماه دولت بتواند بودجه را به مجلس ارائه کند.

دولت نرخ دلار در بودجه را بر اساس بازار تعیین میکند؟

سمیه محمودی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در خصوص قیمت دلار در بودجه ۱۴۰۲ گفت: نمیدانم قیمت دلار تا زمان ارائه بودجه چقدر خواهد شد، اما نرخ دلار در بودجه باید بهروز باشد. شرایط فعلی به دلیل دستوری بودن بازار ارز است. باید نقدینگی به درستی هدایت شود، اما متاسفانه به درستی نقدینگی را هدایت نمیکنیم و بازار تعیینکننده قیمت است. او ادامه داد: نقدینگی و پولهای سرگردان در کشور بسیار زیاد است. مردم از اینکه ارزش ریال پایین میآید ترسیدهاند، بنابراین به سمت ارز یا طلا میروند.

این عضو کمیسیون اقتصادی با اشاره به پایین بودن نرخ دلار در بودجههای سنواتی نسبت به بازار گفت: در بودجههای سنواتی نرخ دلار پایینتر از نرخ بازار در نظر گرفته میشود، بنابراین درآمد مضاعف دولت از فروش دلار در بازار در هیچ جایی دیده نمیشود. دو نرخی بودن دلار خوب نیست. باید قیمت دلار در بودجه واقعی باشد. محمودی گفت: درآمد دولت از فروش دلار با قیمت بالاتر از بودجه باید به خزانه واریز شود تا معلوم شود در کجا هزینه میشود. تفاوت میان نرخ دلار در بودجه و نرخ دلار در بازار باعث میشود رقم درآمدی در بودجه با رقم درآمدی دولت متفاوت باشد.

این نماینده مجلس در خصوص زمان بررسی احکام بودجه ۱۴۰۲ گفت: زمان بررسی احکام بودجه به نظر نمایندگان بستگی دارد. اما بر اساس آنچه تاکنون تصویب شده دولت باید احکام بودجه را در آبان ماه و جداول بودجه را در اواسط بهمن ارائه کنند. همچنین جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامهوبودجه گفت: تلاش ما بر این است نرخی که در بودجه برای دلار در نظر میگیریم به بازار پالس افزایشی ندهد. البته دولت مکلف است که دلار را به نرخ آزاد بفروشد، ولی نرخی که تعیین میشود نباید زمینه را برای افزایش نرخ ارز فراهم کند.

این نماینده مجلس تاکید کرد: در هیچ جای بودجه صحبت از نرخ ارز نمیشود و نرخی که در بودجه در نظر میگیریم برای تبدیل درآمدهای ارزی به ریال است. اما در عمل آنچه اتفاق میافتد دولت ارز را با نرخ آزاد میفروشد. اگر نرخ بالایی را برای ارز در بودجه در نظر بگیریم پالس منفی را به بازار ارسال میکند و تقاضای کاذبی را برای ارز در کشور ایجاد میکند. بنابراین نرخ دلار در بودجه نباید بیش از ۳۰ هزار تومان باشد.

قیمت دلار در بودجه تابع چه فاکتورهایی است؟

غلامرضا مرحبا، نماینده آستارا و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه پیشبینی نرخ دلار در بودجه ۱۴۰۲ در حال حاضر اقدام منطقی نیست، گفت: در حال حاضر بودجه در دولت در حال تدوین است و پیشبینی نرخ ارز در بودجه از هم اکنون منطقی نیست. او ادامه داد: نرخ ارز تابع فاکتورهای بسیار زیادی است و قیمت آن در کشور بسیار متزلزل است. باید پیشبینی قیمت ارز در نزدیکترین زمان به تدوین بودجه اتفاق بیفتد آن هم با مطالعه و آیندهپژوهی در خصوص فاکتورهای موثر بر اقتصاد و بر سال مالی آینده.

این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تاکید کرد: بنابراین در حال حاضر پیشبینی و پیشگویی نرخ ارز در بودجه را منطقی و علمی نمیدانم. قیمت نرخ ارز باید مبتنی بر آیندهپژوهی و مطالعه فاکتورهای موثر باشد. این قیمتها هم نزدیک به قیمت واقعی است و دقیق نیست. مرحبا گفت: تجربه ثابت کرده که در پیشبینی نرخ موثر ارز در سالهای گذشته موفق نبودیم. اگر بر همان منوال و همان روشهای گذشته عمل کنیم این اتفاق در سالهای آینده هم میافتد. ما معمولا از آیندهپژوهی استفاده نمیکنیم. در حالیکه آیندهپژوهی علمی است که سناریوهای مختلفی را برای تعیین نرخ ارز در نظر میگیرد. همچنین باید فاکتورهای موثر در نرخ ارز را به درستی تشخیص دهیم و اگر توانستیم به درستی تشخیص دهیم و پیشبینی لازم را داشته باشیم؛ میتوانیم سناریوهای محتمل نزدیک به واقعیتهایی را برای نرخ ارز در بودجه طراحی کنیم که در شرایط مناسب پلنهای مختلفی را داشته باشیم.

این نماینده مجلس تاکید کرد: قیمت دلار در بودجه سال ۱۴۰۲ باید مبتنی بر واقعیت باشد. حتی ممکن است قیمت بازار هم واقعی نباشد. برای مثال اتفاق کوچکی در روابط بینالملل برابری نرخ ارز در برابر پول ملی را به نحوی بالا و پایین میکند که متناسب بر واقعیتهای حاکم بر اقتصاد نیست. قیمت ارز در شرایطی بالا رفته که پول ما بر اساس شرایط اقتصادی باید قویتر عمل میکرد. باید برای مشخص کردن قیمت دلار در بودجه ۱۴۰۲ صبر کرد.