مصرف داخلی زعفران نصف شده است/ ترکیه هم به صادرکنندگان زعفران ایران به اسم خود ملحق شد

فرشید منوچهری، دبیر شورای ملی زعفران در خصوص وضعیت بازار زعفران گفت: متاسفانه اخیرا شاهد بعضی اطلاعات به دور از واقعیت در خصوص تولید و صادرات زعفران هستیم. پیشنهاد میشود علاقمندان از سایتهای گمرک و وزارت جهاد کشاورزی در مورد دادههای تولید و صادرات جویا شوند.

وی در ارتباط با تاثیر قیمت روز زعفران، بر تقاضای بازار داخلی گفت: به هر میزان قیمت افزایش یابد به صورت طبیعی تقاضای داخل کاهش پیدا میکند. با توجه به پایین و ثابت بودن سطح درآمد افراد جامعه، افزایش قیمت زعفران نیز باعث کاهش مصرف داخل این محصول میشود. به طوریکه قبلا ۲۵ درصد از زعفران ایران، مصرف داخلی داشت، اما اکنون این میزان به ۱۰ تا ۱۲ درصد کاهش پیدا کرده است.

منوچهری در ارتباط با صادرات زعفران به افغانستان گفت: آنچه مسلم است زعفران ایران از طرق رسمی و قاچاق به افغانستان وارد شده، بستهبندی و به نام زعفران افغانستان عرضه میشود. طبق اعلام وزارتخانههای مربوطه در افغانستان میزان تولید آن کشور، حداکثر حدود ۲۱ تن بوده اما میزان صادرات آن، حدود ۶۹ تن است. مابه التفاوت صادرات رسمی تا تولید خود را از چه منبعی تامین کردهاند؟ این میزان زعفران ایران بوده که به نام زعفران افغانستان صادر میشود. البته، در بیشتر کشورها این عمل انجام میشود. زعفران صادراتی به اسپانیا، چین، ایتالیا، یونان و اخیرا ترکیه نیز به این صورت هستند. چون زعفران شناسنامه ندارد، از همین روی نام خودشان را روی بستهبندی درج و در بازارهای جهانی عرضه میکنند. طبیعی است که در آینده با توجه به بازارسازی انجام شده توسط این کشورها، آنها بتوانند تولیدات خودشان را با زعفران ایران جایگزین کنند و ما بازاری را که با زحمت ساختهایم، از دست بدهیم.

دبیر شورای ملی زعفران در مورد افزایش قیمت گفت: به طور مثال سال گذشته، قیمت زعفران نگین ممتاز کیلویی ۴۰ تا ۴۵ میلیون تومان بود ولی اکنون قیمت آن به حدود ۶۲ تا ۶۵ میلیون تومان افزایش یافته است. این بررسی نشان میدهد، افزایش قیمت صورت گرفته است که این امر به نفع کشاورزان میباشد. افزایش قیمت باعث ایجاد انگیزه در کشت محصول میشود. کمااینکه بر اساس اعلام معاونت باغی وزارت جهاد کشاورزی سطح زیر کشت در سال جاری از ۱۲۲ هزار هکتار به ۱۲۳هزار هکتار افزایش یافته است. درچنین شرایطی ایجاب میکند که وزارت جهاد کشاورزی برای تولید و صادرات زعفران، برنامهریزی و مدیریت لازم را مبذول دارد.

وی در خصوص نوسانات قیمت در بازار زعفران گفت: آیا این نوسانات قیمت، به بازار خارج کشور ما، ضربه نمیزند؟ تاثیر نوسانات قیمت روی صادرات چیست؟ بدون تردید پاسخ این سوالات مثبت است. وقتی نوسان قیمت وجود داشته باشد، قادر به عقد قرارداد حتی با اعتبار نامه یک ماهه نخواهیم بود و این به اطمینان خریدار خارجی لطمه وارد میکند. در صورت کاهش تولید داخلی، آیا میزان کاهش تولید ما بیشتر از کل صادراتمان بوده است؟ که قطعا اینطور نبوده است. آنچه باعث رنج زعفران ما میشود، عدم تثبیت قیمت، نوسانات قیمت ارز و حضور قاچاقچیان است.

منوچهری در خصوص عدم تناسب قیمت داخلی با قیمتهای صادراتی گفت: قیمت جهانی زعفران ایران بین ۱۰۰۰ دلار تا ۱۲۰۰ دلار است. یعنی در بهترین حالت، کیلویی ۶۰ میلون تومان فروخته میشود. در صورتیکه از کشاورز حداقل۶۰ میلیون تومان خریداری میشود. صادرات زعفران حداقل ۸۰ دلار تا ۱۰۰ دلار برای صادر کننده هزینه دارد، چون حمل هوایی و بیمه حمل آن گران است. ۱۲۰۰ دلار از کشاورزخریداری میشود و ۱۰۰ دلار هم هزینه صادرات دارد، چطور ۱۲۰۰ دلار فروخته میشود؟ آیا چنین برداشتهایی لزوم مدیریت بر صادرات و صادرکننده زعفران را ایجاب نخواهد کرد؟

وی افزود: آیا قیمت فروش زعفران ایران برای کشورهای دیگر، مانند کشورهای آسیای میانه که اصلا زعفران را نمیشناختند، ایجاد انگیزه کرده که به دنبال کشت زعفران بروند؟ آیا در درازمدت این موضوع باعث جایگزینی محصول این کشورها به جای زعفران ایران نمیشود؟ چرا قیمت ثابتی برای زعفران اعلام و تثبیت نمیشود تا تمامی تجار صادرات خود را بر اساس یک قیمت واحد انجام دهند؟ چطور داعیه بزرگترین تولید کننده و صادر کننده دنیا را یدک میکشیم، اما توان تنظیم قیمت ثابت در بازارهای جهانی زعفران را نداریم؟ باید طوری عمل شود که قادر به اعلام قیمت زعفران در بورس جهانی باشیم. مواردی که به آنها اشاره شد لزوم برنامهریزی و مدیریت در تولید و صادرات زعفران و حمایت از هر دو بخش اصلی این محصول ارزشمند را نشان میدهد.