مدیریت بحران در دستور کار مدیران فولادی باشد

صنعت فولاد کشور کمتر از دو سال با تحقق چشمانداز ۱۴۰۴ فاصله دارد. چشماندازی که براساس آن تولید فولاد کشور باید به ۵۵میلیونتن برسد، اما حالا در آستانه رسیدن به این برنامه، صنعت فولاد که از صنایع استراتژیک کشور نیز محسوب میشود با چالشهای جدی مواجه است که میتوان گفت زنگ خطری برای سرمایهگذاریهای صورتگرفته و توسعههایی است که در این بخش صورت گرفتهاست. تقریبا در چند سالاخیر چالش تولیدکنندگان فولادی بهجای کاهش در حال افزایش است و برخی از آنها در حال تبدیلشدن به گره کوری است که باز شدنش به این آسانیها نخواهد بود. چالش گاز از مهمترین مشکلات صنعت فولاد است که سالبه سالدر حال عمیقشدن است و همچنان این صنعت فولاد است که از عدمتوسعه موازی ضربه میخورد.

متاسفانه در سالهای گذشته در راستای دستیابی به چشمانداز ۱۴۰۴، مجوزهایی زیادی برای احداث واحدهای فولادی و همچنین توسعه برخی واحدهای حاضر انجام شد، درحالیکه این توسعه در حوزههای انرژی و لجستیک بهصورت موازی صورت نگرفت. عدمتوسعه موازی و ناترازی در تولید و مصرف گاز باعث شد تا مجموعههای فولادی بخشی از تولید در فصل سرما را از دست بدهند، اتفاقی که بهطور مستقیم برنامههای تولیدی را نشانهگرفته، بر میزان درآمدزایی مجموعهها اثرگذار است، اما این توقف تولید از جایی با مشکلات جدیتری مواجه شد که عدمتوسعه در صنعت برق هم گریبانگیر فولادیها شد و در تابستان نیز با سهمیهبندی و قطعی برق مواجه شدند. درواقع صنعت فولاد چند ماه از سالرا به دلیل قطع برق و گاز از دست میدهد و این موضوع مستقیما منجر به ازدسترفتن سوددهی مجموعههای فولادی در ماههایی میشود که با قطعی همراه هستند.

اما تنها ضرر و زیان داخلی نیست که فولادیها را گرفتار میکند، بلکه عدمعرضه مداوم در بازارهای صادراتی از موضوعات دیگری است که ناشی از کمبود انرژی بوده و تنها به نفع رقبا تمام میشود. این موضوع در بررسی سهم صادراتی در کشورهای منطقه بهخوبی قابلمشاهده است. بهعنوان مثال امروز ترکیه اولین صادرکننده فولاد به عراق است و ایران بهجایگاه دوم رفتهاست.

هرچند سالگذشته بارها تولیدکنندگان فولاد نسبت به زیان ناشی از کمبود گاز هشدار دادند و همایشها و جلسات مختلفی برگزار کردند اما امسال نیزبار دیگر با شروع زمستان توقف خطوط تولید به دلیل قطع گاز در گزارشهای کدال برخی شرکتها قابلرویت است، این در حالی است که به دلیل بالابودن میانگین دما هنوز مصرف گاز در بخش خانگی با افزایش زیاد همراه نشده، اما این صنعت فولاد است که قربانی عدمتوسعه میشود.

پیشبینیها حاکی از آن است که صنعت فولاد در حدود ۱.۵میلیارد دلار به دلیل کمبود گاز با زیان مواجه میشود، درحالیکه این رقم میتوانست به ارزآوری کشور کمک کند. در حالی این صنعت سالبهسال با عمیقشدن چالش گاز مواجه است که بسیاری از واحدهای فولادی در تلاش برای توسعه بیشتر و افزایش ظرفیت خود هستند و گاز نیز تنها زیرساخت انرژی برای این صنعت محسوب نمیشود بلکه گاز برای واحدهای احیای مستقیم بهنوعی مادهاولیه بوده و قطع آن بهمعنای توقف خطتولید و افزایش هزینههای تولید برای این صنعت میشود.

در واقع صنعت فولاد امروز برای تولید نهتنها نگران میزان ذخیره سنگآهن کشور و توسعه خطوط حمل ریلی و توسعه بازارهای صادراتی است، بلکه در تلاش است تا با سرمایهگذاری در توسعه میادین گازی به کمک وزارت نفت آمده و بتواند این چالش را حل کند اما فراموش نکنیم توسعه میادین گازی پروژه کوتاهمدت نیست، پس تولیدکنندگان فولاد همچنان در چند سال پیشرو با این چالش مواجه هستند و باید به سراغ مدیریت بحران بروند.