نظر کیهان در مورد توافق ژنو 3: باز هم پیمان‌شکنی

وقتی فرزندی از فرزندان کشورمان برای رویارویی با حریفی قدرتمند در آوردگاهی بینالمللی به روی تشک کشتی میرود، همه چشمها به اوست تا با موفقیت و کسب مدالی ارزشمند به کشور بازگردد. گاهی او طلا میگیرد و گاهی برنز. گاهی تلاشش را میکند اما به هر علت در شکست دادن حریف توفیقی ندارد و حتی گاهی حریف از کشور اشغالگر و مجعول اسرائیل است و فرزند کشورمان به احترام آرمانهای مردمش، تشک را ترک میکند. در همه این عرصهها، و به خصوص در این وضعیت آخر، مردم تلاش فرزند خودشان را فراموش نمیکنند و قدردان جدیت و همتش برای افتخارآفرینی هستند.

مذاکرات تیم هستهای کشورمان پس از چند روز تلاش فشرده و گفتگوهای طولانی در سحرگاه دیروز به پایان رسید و بلافاصله بیانیهای - که به گفته منابع غربی تدوینش نبرد کلمهها بود - منتشر شد. همین مقدار تلاش و جدیت برای احقاق حق مردم در مقابل حریفانی زورگو و باجخواه، جای تشکر دارد و مردم - صرفنظر از نتیجه - این کوششها را فراموش نمیکنند.

اندکی پس از اعلام حصول توافق و پیش از انتشار مفاد آن، اظهارات متناقضی در خصوص ماهیت توافق حاصله از سوی طرفین گفتگوها بیان شد! از یکسو وزیرخارجه کشورمان دستآوردهای حاصله را خوب و موفقیتآمیز توصیف کرد و اعلام کرد که حقوق کشورمان در آن لحاظ شده است و از دیگر سو جان کری وزیر امور خارجه آمریکا کمتر از یک ساعت بعد از امضای توافقنامه ژنو، از یکسو این توافق را پیروزی آمریکا و تامینکننده امنیت متحدان آمریکا در منطقه به ویژه اسرائیل توصیف کرد! و از سوی دیگر در اقدامی عجیب گفت؛ در توافقنامه ژنو حق غنیسازی ایران به رسمیت شناخته نشده است! جان کری با اشاره به ماده 4 معاهده NPT، این ماده از معاهده یاد شده را فاقد اشاره به حق غنیسازی برای کشورهای عضو NPT دانست و گفت؛ نه فقط در ماده 4 بلکه در هیچیک از چهار گوشه معاهده NPT نشانه یا اشارهای به برخورداری کشورهای عضو معاهده از حق غنیسازی در خاک خود نشده است. انکار جان کری در حالی است که وزرای خارجه روسیه و فرانسه مواضع بهتری داشتند و این حق را به رسمیت شناختند!

صرف نظر از ماهیت توافق و فارغ از اینکه چه دستاوردی در این ماراتن نفسگیر نصیب کشورمان شده است، مخالفخوانیهای آمریکا، حکایت از تزلزل آنها در برداشتن کوچکترین گام برای به رسمیت شناختن حق مسلم مردم کشورمان دارد. آنها با این که بهتر از هر کسی میدانند براساس ماده 4 انپیتی، بهرهمندی از انرژی صلحآمیز هستهای حقی مشروع و مسلم برای تمامی اعضای آژانس بینالمللی انرژی هستهای است، پس از سالها حقکشی و جفا در حق مردم ایران همین توافق را هم کمتر از چند ساعت بعد از امضاء، مورد تشکیک و تردید قرار میدهند! این البته همان پیشبینی مقام معظم رهبری در خصوص خوی استکباری آمریکا و عهدشکنی آنهاست که سابقهای طولانی دارد و بیان مصادیق آن از حوصله این نوشتار خارج است.

همزمان شاهد ترویج خطی رسانهای از آن سوی مرزها هستیم که تلاش میکند در داخل کشور، حالت برد و باخت یا موافقت و مخالفت با عملکرد فرزندان کشور را دامن بزند این نگاه که با هدف رخنه در وحدت ملی شکل گرفته، ناشی از عدم شناخت صحیح از مردم ایران است و غافل است از این که مردم ما در هر حالی چه در جنگ و چه در صلح، ید واحد هستند که پیروی از رهبر خود را بر تحلیلها و اما و اگرهای رسانهای ترجیح میدهد و آن را راه برونرفت از همه مشکلات میداند در مکتب او درس صبر را آموختهاند.

توجه به آنچه ذکر شد و نیز عنایت به اظهارات روز گذشته مقامات غرب و واکنشهای متقابل، چند نکته را پیش روی ما قرار میدهد؛
1- بدعهدی آمریکایی و غیرقابل اعتماد بودن آنها، خیلی زودتر از آنچه که تصور میشد معلوم و مسلم شد.
2- ساختار اصلی تحریمها به قوت خود باقی است و قرار است درباره آن صحبت شود اما شاهد برخی گشایشها در متن توافقنامه هستیم.
3- غنیسازی 5 درصدی ادامه دارد و درباره حق غنیسازی ما قرار است طی یک سال آینده مذاکره شود.
4- این توافق، توافقی موقت و شش ماهه است و نمونه اول در نوع خودش نیست و ایران قبلا حداقل 3 توافق مشابه با غرب داشته است.
5- توافق حاصله شروع «امری فرایندی و روندی» است که بستگی بسیاری به گامهای بعدی و مذاکرات آتی دارد و نباید با ایجاد هیجانهای رسانهای به جای یک پیروزی به مردم غالب گردد که حداقل نتیجه حاصل از آن، پدید آمدن انتظاراتی است که به دلیل ماهیت توافق حاصله امکان قابل تامین نبودن آن دور از انتظار نیست.

علاوه بر اظهارات پیمانشکنانه جان کری که با لبخندهای آنچنانی وی در جریان مذاکرات ناهمخوان و شاید برای برخی از دوستان خوشباور داخلی، عجیب به نظر میرسید، باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا نیز ساعتی بعد از امضای توافقنامه ژنو از سوی دکتر ظریف، کاترین اشتون و وزرای خارجه 6 کشور عضو گروه 5+1، با ژستی پیروزمندانه! و لحنی که سعی داشت مقتدرانه تلقی شود، به قانونشکنی جمهوری اسلامی ایران در فعالیت هستهای خود اشاره کرد و با حالتی متکبرانه مدعی شد با امضای این توافقنامه به جمهوری اسلامی ایران اجازه داده است، طی 6 ماه پیش روی که در توافقنامه به آن اشاره شده است، اعتماد جامعه بینالملل- بخوانید آمریکا و چند کشور متحد اروپایی آن- را نسبت به صلحآمیز بودن برنامه هستهای خود جلب کرده و به آنان اطمینان بدهد که در پی تولید سلاح هستهای نیست. این اظهارات در حالی است که در تمامی نظامهای حقوقی جهان، ارائه دلیل و سند بر عهده مدعی است- البینه علیالمدعی- و برای راستیآزمایی فعالیت هستهای ایران اسلامی و اطمینان از غیرنظامی بودن آن، روش قانونی و تعریف شده بازرسیهای آژانس از تاسیسات هستهای کشور عضو در نظر گرفته شده است و این بازرسیها در طول 10 سال گذشته در حال انجام بوده و در هیچیک از گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی هیچ سند و نشانه و شاهدی حاکی از انحراف برنامه هستهای کشورمان به سوی تولید سلاح گزارش نشده است و طی 10 سال گذشته تیمهای مذاکرهکننده جمهوری اسلامی وقت و فرصت فراوانی را برای پاسخگویی به ادعاهای آژانس هزینه کرده است و بعد از اثبات بیاساس بودن ادعاهای مطرح شده، ادعاهای باز هم بیاساس تازهتری پیش کشیده شده است و انتظار آن بود که در فاز جدید مذاکرات، به این روند نامطلوب و غیرقانونی پایان داده شود ولی مقامات آمریکایی بار دیگر با پیمانشکنیهای خود نشان دادند که قابل اعتماد نیستند.

در هر حال تلاش فرزندان کشورمان در این جبهه سخت و نفسگیر برای تامین منافع ملی ستودنی است و به تاسی از رهبر معظم انقلاب آرزومند آنیم که دستیابی به آنچه که رئیس جمهور محترم در نامهشان به معظمله مرقوم داشتهاند محقق شده و ملت گامی دیگر به اهداف خود نزدیک شود.

حسین شمسیان