سرنوشت مصوبه جنجال‌ساز بهارستان به کجا رسید؟

طبق آخرین تعریف سازمان بهداشت جهانى، سلامت عبارتاست از "رفاه کامل جسمى، روانى و اجتماعى؛ داشتن یک زندگى از نظر اقتصادى و اجتماعى مثمر ثمر، یعنی سلامت فقط به معنای بیمار یا معلول نبودن نیست". سلامت، نشانۀ نبودن درد و ناراحتى و تطابق و تنظیم مستمر با محیطزیست بهمنظور اطمینان از بهترین عملکرد است.
 
امروزه سلامت را موضوعى چندبعدى مىدانند؛ ابعاد جسمى، روانى، اجتماعى، روحى، عاطفى، شغلى، سیاسى، تغذیهاى، تشخیصى، درمانى، محیطزیست و...، با آنکه این ابعاد به هم مربوط اند؛ ولى هریک ویژگى خود را دارند.

این در حالی است که مجلس پنجشنبه گذشته (17 بهمن ماه) در جریان بررسی بودجه سال 93 مصوب کرده بود تا یک درصد به نرخ مالیات بر ارزش افزوده در سال 93 اضافه شود و درآمد حاصل از این تصمیم به سازمان "بیمه سلامت ایرانیان" اختصاص یابد.

"عباس زارعنژاد"، مشاور وزیر بهداشت روز جمعه (18 بهمنماه) گفت: روز گذشته با پیشنهاد برخی نمایندگان مجلس، 3 هزار میلیارد تومان از اعتباری را که قرار بود برای اصلاح زیر ساختهای بهداشتی شبکه بهداشت در سال 93 به وزارت بهداشت اختصاص یابد، به بیمهها منتقل کرد که در پی این اتفاق "سید حسن قاضیزاده هاشمی" وزیر بهداشت دچار ناراحتی قلبی شد و برای چکاپ و بررسی به یکی از بیمارستانهای تهران منتقل شد.
 
مدیر کل اطلاع رسانی وزارت بهداشت اضافه کرد: بنده در زمان وزارت "لنکرانی" هم شاهد بودم که یکی از نمایندگان در اقدامی عجیب با ایجاد مراکز معین درمانی باعث خالی شدن مراکز بهداشتی کشور از پزشکان شد و همین تصمیم وی، وزیر اسبق بهداشت را در آن زمان دچار ناراحتی قلبی کرد، این بار هم همان فرد که امروز در کسوت نماینده مجلس است، با لابیگری توانسته است بودجهای که قرار بود برای ایجاد و تقویت زیرساختهای بهداشتی در روستاها و حاشیه شهرها هزینه بشود را به بیمهها منتقل کرده است و در اتفاقی مشابه "قاضیزاده هاشمی" وزیر بهداشت نیز دچار ناراحتی قلبی شده است.

در جلسه علنی نوبت صبح روز شنبه (19 بهمن ماه) مجلس شورای اسلامی "حسینعلی شهریاری" رئیس کمیسیون بهداشت خانه ملت با اعلام تذکری نسبت به ابهام در بندی از لایحه بودجه مربوط به منابع وزارت بهداشت انتقاد کرد.
 
وی گفت: بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی منابع وزارت بهداشت در سال مالی 93 در اختیار بیمه سلامت ایرانیان قرار گرفته، این در حالی است که بیمه سلامت ایرانیان هنوز به اهداف اصلی خود مبنی بر اقدام 17شرکت بیمه دست نیافته و بسیاری از اختیارات وزارت بهداشت و درمان را ندارد و تجهیز بیمارستانها، تشکیل هیئت امنای ارزی برای واردات برخی داروها و تجهیزات بیمارستانی، اعمال سیاستهای پیشگیری در تکالیف بیمه سلامت ایرانیان نیست.
 
شهریاری تأکید کرد: برای اولین بار دولتی روی کار آمده که مصمم است مشکلات بخش سلامت را حل کند. در دولتهای گذشته اعتبارات به بخش سلامت اختصاص میدادیم اما تخصیص نمییافت، لذا باید ابهام این تبصره بر طرف شده و مشکل حل شود.

"علی لاریجانی" رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه در پاسخ به تذکر شهریاری با وارد دانستن این ابهام گفت: این ابهام وجود دارد اما از نظر آئیننامهای نیز برای بررسی این تبصره مشکل داریم.
 
بنابراین لاریجانی از "مصباحیمقدم رئیس" کمیسیون تلفیق خواست راهکاری برای اصلاح این بند از لایحه بودجه در کمیسیون بیابد، بنابراین این بند از لایحه بودجه به منظور اصلاح به کمیسیون تلفیق ارجاع شد.

در همین حال "علیرضا زالی" رئیس کل سازمان نظام پزشکی نیز با ابراز نارضایتی از جا به جا شدن اعتبار 3000 میلیارد تومانی بهداشت از وزارت بهداشت به بیمهها، ضمن درخواست از مجلس برای اصلاح این موضوع، گفت: جابهجایی این اعتبار کمکی به پیشگیری و ارتقای سلامت مردم نخواهد کرد

وی اعلام کرده که یکی از مشکلات بودجهای و اعتباری حوزه سلامت که از سالهای گذشته همچنان وجود دارد، آن است که علاوه بر کسری قابل توجه اعتبارات بخش سلامت، بازتوزیع و تخصیص اعتبارات سلامت به بحث بهداشت و پیشگیری با مشکل جدی روبهرو بود.

به گفته زالی در سالهای گذشته سهمی که بهداشت از مجموع بودجه عمومی سلامت دریافت میکرد، کمتر از 10 و حدود هفت درصد بود. جهت جبران این قضیه در سال 93، راهکارهایی جبرانی از قبیل استفاده از ظرفیت مالیات بر ارزش افزوده میتوانست یک فرصت مترقی باشد و به طور ویژه مجلس 3000 میلیارد تومان را از محل مالیات بر ارزش افزوده که اتفاقا منابع شفاف و قابل دسترسی خواهد بود، به امر پیشگیری، ارتقای سلامت و بهداشت تخصیص دهد اما متاسفانه هنوز ساختار بیمهای کشور سلامت محور نشده است و هنوز هم چارچوبهای درمانی صرف بر نگرش بیمهای معطوف است، بنابراین جابهجایی این اعتبار کمکی به پیشگیری و ارتقای سلامت مردم نخواهد کرد.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی ادامه داد: با توجه به کسری قابل توجه بخش پیشگیری و ارتقای سلامت، این 3000 میلیارد تومان میتوانست گامی هرچند آغازین برای حل این مشکل باشد؛ اما متاسفانه با اتفاقی که شاهد آن بودیم و این مجموع اعتبارات به حوزه بیمهها منتقل شد، به نظر میرسد که کمک شایان توجهی به امر پیشگیری و بهداشت و درمان کشور نشود، با مصوبه اخیر مطمئنا یک دالان جدید بوروکراتیک برای این امر ایجاد شده است. ضمن آن که از اصل موضوع که قرار بود این پول برای پیشگیری و ارتقای سلامت تخصیص ویژه یابد، خارج شدیم.

ناگفته نماند، بیمه سلامت ایران سازمانی است که قرار است از تجمیع ۱۷ بیمه کشور تشکیل شود که تاکنون چنین سازمانی تشکیل نشده است.

"الیاس نادران" نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در جلسه علنی مجلس در روز 19 بهمنماه، مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی بخش هزینهای لایحه بودجه 93 کل کشور و با پیشنهاد الحاق متنی به تبصره 9 این لایحه خواستار رفع ابهام شد وی گفت: در تبصره 9 این نگرانی وجود دارد که مبادا شرایطی فراهم شود تا اعتبارات به جای اصابت در بیمه سلامت مردم و تکمیل بیمه روستایی، صرف هزینههای پرسنلی و اداری شود.

براساس این بند الحاقی جزء ح تبصره ۹ ماده واحده لایحه بودجه ۹۳ صددرصد منابع دریافتی از طریق ردیف ۵۳۰ هزار ۱۲۲ در اختیار سازمان بیمه سلامت ایران و شرکتهای بیمه گر قرار میگرفت که این موضوع منجر به موضع گیری شدید وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و حتی نمایندگان اعضای کمیسیون بهداشت و درمان شد.
 
بنابراین تعدادی از نمایندگان معتقد بودند بخشی از این موضوع یعنی تجهیزات بیمارستانها مربوط به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی بوده و ارتباطی با بیمه سلامت ایران ندارد، از این جهت نماینگان در این جلسه تکلیف این مبلغ را مشخص کردند.

"مهرداد بائوج لاهوتی" در تذکر شفاهی در صحن علنی مجلس گفت: "حجتالاسلام مصباحیمقدم" رئیس کمیسیون تلفیق درباره تبصره 9 که مربوط به اختصاص صددرصد منابع افزایش یک درصد ارزش افزوده به بهداشت، درمان نامهای را به هیئت رئیسه ارائه داده است، در این نامه کلمه "پیشگیری" را در این بند اضافه کرده تا این تبصره ابهام داشته باشد و این در حالی است که چنین اقدامی خیانت در امانت است. 
 
سپس حجتالاسلام غلامرضا مصباحی مقدم رئیس کمیسیون اصل 90 در تذکر 79 خود در پاسخ به لاهوتی گفت: انتظار نداشتم که آقای لاهوتی مرا به خیانت در امانت متهم کند هر کسی که چنین ادعایی را مطرح کرده دروغ است، اول تحقیق کنید بعد اتهام بزنید بیانصاف!

"سید حسن قاضیزاده هاشمی" وزیر بهداشت و درمان در خصوص اختصاص یک درصد مالیات ارزش افزوده به بیمه سلامت ایرانیان و سرمایه بیشتر روی حوزه درمان گفت: عالم سیاست است و ما آشنا با این حوزه نیستیم اما حدود ۵ ماه است که مشکلات بهداشت و درمان را در مجلس مطرح نمودهایم، پرستاران ۲۲ ماه حقوق دریافت نکردهاند و بسیاری از پزشکان بدون دریافت حقوق و اضافه کار مشغول به کار هستند.

وی تاکید کرده بدون دریافت حقوق هیچ مدیر و ارگانی نمیتواند فعالیت کند پس با وزارت بهداشت شوخی نکنید و آن را جدی بگیرد.

وی در خصوص اختصاص بودجه به بیمهها و اینکه بهتر نیست بیمهها زیر نظر وزارت بهداشت باشند، گفت: مدیری که در کشور پاسخگوی مردم و قانونگذاری است، اما بودجه در اختیار ندارد در هیچ کجای دنیا وجود ندارد و جای تاسف است که یک درصد بودجه به جای وزارت بهداشت به بیمهها پرداخت شد، اگر سه هزار میلیارد در اختیار ما بود زیر ساخت بهداشت کشور را یکپارچه میکردیم، هشت و نیم میلیون حاشیه نشین را سرو سامان میدادیم و نیروهای پزشکی را ماندگار میکردیم.

"احمد آریایینژاد" عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اظهار داشت: مشکلات کمبود "بودجه وزارت بهداشت" موجب شد طرح پزشک خانواده مسکوت بماند و رنج ناشی از هزینههای درمان بیش از پیش بیماران را آزرده کند.

براساس اصلاحیه نمایندگان بندالحاقی جزء ح تبصره ۹ ماده واحده به شرح زیر اصلاح شد:
 
صدردصد منابع از طریق ریدیف ۵۳۰۱۲۲ به پوشش کامل درمان افراد ساکن در روستاها و شهرهای دارای ۲۰ هزار نفر جمعیت و پایین تر و جامعه عشایری در چارچوب نظام ارجاع تجیهزات بیمارستانی با اولویت بیمارستان های توسعه نیافته مصارف هیئت امنایی ارزی و ارتقای سطح بیمه بیماران صعب العلاج و افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی خارج از روستاها و شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر می شود، سهم هریک از مواد مذکور با لحاظ ماده ۳۶ قانون برنامه پنجم توسعه توسط معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور تعیین و تخصیص مییابد.
 
نمایندگان مجلس شورای اسلامی با ۱۷۷ رای موافق ۱۲ رای مخالف و ۶ رای ممتنع از مجموصکهای ماهیانه پاداش، فوق العادههای ماموریت، کارانه، بهرهوری، نوبت کاری، دیون و مانند اینها از محل ممنوع است.
 
نادران معتقد بود ممکن است وزارت بهداشت منابع جمع آوری شده از یک درصد افزازش مالیات بر ارزش افزوده به جای تهیز بیمارستانها صرف هزینههای پرسنلی و ادرای شود.
 
نمایندگان مجلس شورای اسلامی با ۱۷۷ رای موافق ۱۲ رای مخالف و ۶ رای ممتنع از مجموع ۲۰۶ نماینده حاضر با اصلاحیه پیشنهادی نادران موافقت کردند.
 
براین اساس مبلغ ۳۰۰۰ میلیارد تومان که از محل افزایش مالیات بر ارزش افزوده حاصل خواهد شد در اختیار معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور قرار میگیرد تا در راستای اهداف تعییین شده صرف شود.

"ایرج ندیمی" نماینده مردم لاهیجان و سیاهکل و عضو هیئترئیسه کمیسیون تلفیق بودجه 93 کل کشور در مجلس درباره کسر اعتبار سه هزار میلیارد تومانی بودجه وزارت بهداشت درلایحه بودجه 93 توسط مجلس، اظهار داشت:پس از بحثهای صورت گرفته در کمیسیون تلفیق مقرر شد به طور کلی بحث سه هزار میلیارد تومان بر عهده معاونت نظارت و راهبردی ریاست جمهوری گذاشته شود و از آنجا که دولت خود اطلاعات بیشتری از مشکلات حوزه سلامت دارد در جلسهای که با وزارت بهداشت و بیمهها برگزار خواهد کرد، تقسیم اعتبار کند.

در پایان باید گفت، حوزه سلامت با جان مردم ارتباط مستقیم دارد و بیمه باید زیر چتر حوزه وزارت بهداشت باشد تا این وزارتخانه به عنوان نهاد مرجع بتواند با توجه به آماری که از میزان بیماریها و تجهیزات دارد، بودجه لازم را هزینه کند، اکنون این بودجه زیر نظر معاونت نظارت راهبردی رئیسجمهور قرار گرفته است که باز هم با نظارت آنجا بودجه به وزارت بهداشت داده شود و باز هم بودجه بهطور مستقیم به این وزارتخانه داده نشده است.