نگارش 1/5 صفحه از توافق نهایی

گروه دیپلماسی، کامران کرمی، خبرنگار اعزامی به وین: «مذاکرات متمرکز بر نگارش متن توافق است، اما همچنان موارد اختلافی وجود دارد.» این نقل قولی است که در دو روز گذشته خبرنگاران مستقر در راهروهای هتل کوبرگ وین بارها از مذاکرهکنندگان هستهای ایران و گروه 1+5 میشنوند. گفته میشود که فضای این دور از مذاکرات متمرکز بر نگارش متن توافقنامه جامع است و طرفین فرآیند نگارش متن را آغاز کردهاند و در تلاشند تا با بحثهای دوجانبه و همزمان کارشناسی (فنی و حقوقی)، نقاط مبهم را برطرف کنند. نگارش متن یک گام مثبت در این دور از مذاکرات بهشمار میرود.
موضوعی که یکی از مقامات آگاه تیم هستهای در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» به آن اشاره کرد و گفت که در دور پیشین مذاکرات ما نگارش متن را شروع کردیم، اما نگارش باید متوازن با حل اختلافات باشد، آنگاه است که میتوان پیش نویس توافق جامع را به پیش برد. او به موارد اختلافی اشاره کرد و گفت که موارد چندگانه اختلاف همچنان باقی است که در 3 موضوع غنیسازی، مدت زمان توافق و تحریمها دستهبندی میشود. او فضای کلی این دور از مذاکرات را خیلی خوب توصیف و ابراز امیدواری کرد که در این گفتوگوها بتوان پیشرفت ملموسی داشت. این دیپلمات بلندپایه همچنین از نگارش یک صفحه و نیم از متن توافق نهایی خبر داد.
از سوی دیگر به نظر میآید، احتمالها برای رسیدن به تفاهم میان دو طرف بر سر یک یا دو موضوع مورد بحث در این دور از مذاکرات افزایش پیدا کرده است. موضوعی که دیپلماتهای مستقر در وین به آن اشاره کرده و میگویند که به احتمال زیاد در این دور از مذاکرات بتوانیم بر سر یک یا دو موضوع به تفاهم رسیده و آنها را روی کاغذ بیاوریم.
در همین ارتباط سرگئی ریابکوف مذاکرهکننده ارشد هستهای روسیه در جمع خبرنگاران با اشاره به دیدار دوجانبه صبح سهشنبه خود با سید عباس عراقچی گفت که این دیدار خوب و سازنده بود و در فرآیند نگارش متن قرار گرفتهایم، اما خیلی جلو نرفتهایم. همچنین سخنگوی اشتون نیز بعد از ظهر سهشنبه در پاسخ به سوالات متعدد خبرنگاران درخصوص نگارش متن توافق مشترک از سوی هیاتهای مذاکرهکننده، بدون اینکه پاسخ روشن و مستقیمی به این سوال بدهد، گفت که گفتوگوها در مسیر دستیابی به عناصر موردنظر در توافق جامع در جریان است.
مایکل مان سخنگوی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بخش دیگری از اظهارات خود گفت که نشستهای متعددی اعم از عمومی، دوجانبه، سهجانبه و چندجانبه به این منظور برگزار شده تا دو طرف بتوانند به توافق نهایی دست یابند. مان با تاکید بر اینکه نمیتواند جزئیات مذاکرات را بیان کند، تاکید کرد که در برخی موارد همچنان اختلافنظرهایی وجود دارد، اما آنچه مهم است اینکه گفتوگوها روند خوبی را طی میکند و تلاش میکنیم که در زمان باقیمانده تا 20 ژوئیه به توافق برسیم، اما مهمترین موضوع، کیفیت یک توافق خواهد بود.
ایران و گروه 1+5 پس از مذاکرات بدون پیشرفت وین 4 در اواخر اردیبهشت 92، در این دور از مذاکرات مصمم به آغاز نگارش متن توافق جامع هستهای بوده و از این رو، گفتوگوهای فشردهای را برگزار کردهاند که مهمترین آن، نشست سهجانبه ایران و آمریکا و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در روز نخست گفتوگوها پس از ناهار کاری بود. گفته میشود که موضوع عراق نیز در مذاکرات ظریف و ویلیام برنز مطرح شده است.
در همین ارتباط وزیر امور خارجه ایران، مطرح شدن موضوع عراق در مذاکرات هستهای میان ایران و آمریکا را تایید کرد و گفت که موضوع مذاکره با آمریکا منحصر به بحث هستهای بوده، اما طبیعی است با توجه به وخامت اوضاع عراق، اشاراتی به آن شود. موضوعی که در اظهارنظر مقامات آمریکایی هم انعکاس پیدا کرده است. در همین ارتباط جانکری، وزیر خارجه آمریکا، روز دوشنبه، گفت آمریکا آماده مذاکره با ایران در مورد عراق است. به گزارش آسوشیتدپرس، وزیر خارجه آمریکا همکاری نظامی بین دو کشور را منتفی ندانست و گفت که حملات هوایی میتواند گزینهای برای مبارزه با نیروهای داعش محسوب شود. اگرچه موضوع عراق بهعنوان جدیدترین موضوع حاشیهای به اصل مذاکرات راه پیدا کرده است، اما اظهارنظر دیپلماتها حاکی از آن است که مذاکرات متمرکز بر بحث هستهای است و در این چارچوب، گفتوگوها به شکل دوجانبه و چندجانبه برگزار میشود.
در این خصوص محمدجواد ظریف در ادامه رایزنیهای خود، صبح دیروز در حاشیه نشست عمومی با 1+5، با یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مقر سازمان ملل در وین دیدار و گفتوگو کرد. همکاریها و همچنین انتظارات پیرامون وظایف آژانس، از مهمترین موضوعات مطرح شده در این نشست بوده است. سپس ایران و اعضای 1+5 در اولین نشست رسمی خود به مذاکره نشستند. با پایان یافتن مذاکرات عمومی، مذاکرات کارشناسی بین طرفین نیز در دو بعد فنی و حقوقی به ریاست حمید بعیدینژاد، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه برگزار شد.
میتوان تفاوت این دور از گفتوگوها را با دور قبلی مذاکرات در تمرکز بر متن توافقنامه احتمالی دانست که با توجه به تمامی احتمالات و حدس و گمانهایی که در فضای آرام شهر وین به گوش میرسد، بهنظر میرسد که با توجه به فضای رایزنیها، طرفین عزم جدی برای آغاز نگارش متن توافق جامع را داشته باشند، هر چند نباید مجددا فضای غیرواقعبینانه بر مذاکرات حاکم شود.