استقبال از فرمول بلند‌‌‌‌‌‌‌‌مد‌‌‌‌‌‌‌‌ت تعیین نرخ خوراک پتروشیمی‌ها

تنها یک روز پس از آنکه محمدرضا پورابراهیمی نایب رییس کمیسیون انرژی اقتصادی مجلس از عزم دولت برای تعیین قیمت خوراک پتروشیمیها براساس فرمول بلندمدت و دایمی خبر داده بود، منصور معظمی معاون برنامهریزی وزیر نفت از فرمول یک خطی پیشنهادی وزارت نفت برای تعیین نرخ خوراک گاز پتروشیمیها رونمایی کرد. براساس فرمول پیشنهادی وزارت نفت، قیمت خوراک گاز پتروشیمیها نسبت به قیمت جهانی هر خانواده از محصولات این پتروشیمیها تعیین خواهد شد. پیش از اعلام جزییات فرمول بلندمدت تعیین نرخ خوراک پتروشیمیها، کارشناسان بازار سرمایه همواره از تعیین چنین فرمولی به شرط جذاب بودن قیمتها استقبال میکردند.

در همین رابطه، دیروز حسین خزلی خرازی کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه قیمتگذاری کالاهای پایه و اساسی در بودجه سالانه موجب تغییرات وسیع و نگرانی میان سرمایهگذاران بهویژه طرفهای خارجی میشود، گفت: قیمتگذاری خوراک باید علاوه بر دایمی بودن جذاب هم باشد. خرازی بااشاره به اینکه کالاهای پایه و اساسی امکان قیمتگذاری در بودجه سالانه را ندارند، به فارس گفت: درصورت قیمتگذاری کالاهای پایه و اساسی در بودجه سالانه بازارهای کالاهای اساسی و سهام دستخوش تغییرات وسیعی خواهند شد و از طرفی سرمایهگذاران با اطمینان کمتری اقدام به سرمایهگذاری خواهند کرد.

وی افزود: علاوه بر نرخ خوراک پتروشیمیها باید مدل قیمتگذاری درازمدت در دیگر بخشها ازجمله برق، گاز، آب و سنگآهن اجرایی شود و از همه مهمتر مساله آب قطعا در آینده اثرگذار خواهد بود. خرازی با بیان اینکه مدل قیمتگذاری بلندمدت فرصت سرمایهگذاری و امکان آن را تسهیل میکند، افزود: باید مدلی در قیمتگذاری محصولات تعیین شود که دافع سرمایهگذاری نباشد.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه، متاسفانه قیمت گاز بازار منسجمی در دنیا و منطقه ندارد و نوسان آن چه در داخل و چه در محصولات صادراتی و بینقارهیی زیاد است، اما درمورد سنگآهن، روی و مس میتوان مدلی را بهصورت تابعی از قیمتهای جهانی تعیین کرد. خرازی بااشاره به اینکه تعیین فرمول برای خوراک گاز دشوارتر از قیمتگذاری خودرو در شورای رقابت است، گفت: در این زمینه میتوان نفت را بهعنوان معیاری برای قیمت گاز درنظر گرفت.

وی تاکید کرد: در تعیین فرمول خوراک حداقلی باتوجه به هزینه تولید و تحویل گاز تعیین شود و تغییرات ما بهازای آن براساس مدلی که هم صرفه اقتصادی داشته باشد و هم حقوق بیتالمال را حفظ کند، مصوب شود.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: هنر یک مدیر برجسته این است که بهترین راه را در شرایط مختلف انتخاب کند، بنابراین کارشناسان و افراد صاحبنظر در این زمینه باید با استفاده از یک فرمول جاذب سرمایهگذاری و رونق اقتصادی، رویکردی درازمدت درپیش بگیرند.



  3 شرط برای تصویب فرمول بلندمدت

سیدفرهنگ حسینی کارشناس بازار سهام نیز بااشاره به اینکه سالهاست قیمت نفت و خوراک مایع پالایشگاهها و پتروشیمیها در بودجههای سالانه تعیین شده است، اظهار کرد: تا پیش از تصویب سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی این عدد برای سرمایهگذاران و بازار سرمایه اهمیت چندانی نداشته است، زیرا شرکتهای پتروشیمی و پالایشی عمدتا دولتی بودند.

وی افزود: با اجرای سیاستهای اصل 44 و خصوصیسازی، بخش عمدهیی از این مجتمعها واگذار شده است و بسیاری از سهامداران و سرمایهگذاران خرد و حقیقی نیز سهامدار شدهاند و قیمت خوراک بهعنوان یکی از اصلیترین پارامترها و بخش اصلی بهای تمام شده، نقش اساسی در سودآوری این شرکتها و بهدنبال آن، قیمت داشته است.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه تغییرات سالانه و پیشدرآمد آن صحبتها و نظرات مختلف از مدیران و کارشناسان مختلف و همچنین مذاکرات صحن مجلس، تاثیر بسزایی بر سودآوری این صنعت مهم بورسی دارد، گفت: این اقدامات در نقطه مقابل ریسک صنعت و سرمایهگذاریهای آتی را تحتتاثیر قرار داده است. حسینی با تاکید بر اینکه مشکل اساسی همواره تعیین قیمت بهصورت ثابت بوده است، گفت: بهدلیل زمانبر بودن مکانیسم تصویب قوانین، اصلاح آن سالها به طول میانجامد، از این جهت در پی رشد سهبرابری قیمت ارز در سال 1390 و 1391 و با ثابت ماندن قیمت گاز طبق قانون هدفمندی، دولت زیان دید؛ اکنون مکانیسم تعیین قیمت دلاری و براساس گاز 13 سنت اعلام شده است.

وی بهترین راهکار را تعیین فرمول بلندمدت دانست و تصریح کرد: برآورد 10 سال باتوجه به زمان حداقلی ساخت یک پتروشیمی در ایران که حدود 5سال است، مناسب است؛ ازسوی دیگر فرمول باید پویایی و پایداری لازم را داشته باشد که در شرایط مختلف خود تعدیلگر باشد و نیاز به دستکاری فرمول و ورود متغیرهای جدید به آن نباشد. وی افزود: همچنین باید تعهد لازم، کافی و جدی برای عدم تغییر فرمول حس شود تا اطمینان به ثبات ایجاد شده و انگیزههای سرمایهگذاری بالا رود. حسینی با ارایه پیشنهادی برای تداوم بلندمدت تعیین شدن فرمول تعیین خوراک در کشورمان گفت: باید فرمول مصوب پیش از پایان مدت 10 ساله، مجددا تعیین و تبیین شود، یعنی مثلا پس از گذشت 7سال، فرمول برای 10 سال بعد از پایان دوره قیمتگذاری تعیین شود تا از این طریق در زمان پایین دوره قیمتگذاری، چالش و ابهام ایجاد نشود و آیندهنگری کافی باشد.

وی گفت: از نکات قابلتوجه روند کاهشی قیمت گاز است، بهنحوی که در هنری هاب در ایالات متحده، قیمت هر مترمکعب گاز به حدود 10 سنت کاهش یافته است که عمدتا ناشی از افزایش عرضه گاز طبیعی و گاز شیل است. این تحلیلگر بازار افزود: همچنین ارتباط مستقیم بین قیمت گاز و قیمت نفت تا چندین سال پیش منطقی بود، اما روند قیمت نفت و گاز در برخی مناطق ازجمله هنری هاب متوقف شده است و حتی روندهای متفاوتی به خود گرفته، از این جهت، معادلات انرژی با ورود گاز شیل دچار تغییراتی شده است که این مهم و تاثیرات آن باید در قیمتگذاری لحاظ شود.