ارزیابی جان کری از یک سال مذاکره هسته ‏ای با ایران

جان کری که در مرکز سابان اندیشکده بروکینگز سخنرانی می‎کرد، در این ارزیابی تاکید کرد آمریکا به اهداف خود برای متوقف کردن پیشرفت برنامه هسته‎ای ایران و همچنین به عقب راندن آن، دست یافته است. این ارزیابیها، بر اساس نگاه و شاخص‎هایی است که این کشور در قبال مذاکرات هسته‎ای داشته است.
یکی از مهمترین محورهای نتیجه سنجی توافق ژنو و اجرای آن توسط ایران از نگاه وزیر خارجه آمریکا، تضمین امنیت رژیم صهیونیستی بوده است. کری مدعی است توافق ژنو که ایران را از ادامه پیشرفت در برنامه هسته‎ای منصرف کرده، به نفع امنیت این رژیم بوده است.وزیر امور خارجه آمریکا در اینباره تاکید کرد: «سال گذشته، من اندکی پس از امضای برنامه اقدام مشترک که امکان آغاز مذاکرات رسمی را برای ما فراهم کرد، اینجا صحبت کردم. خوب به یاد دارم که آن روز خیلیها ادعا میکردند که ما اشتباهی فجیع مرتکب شدهایم. به ما گفته شد که ایران تقلب خواهد کرد و دیوار تحریمهایی که طی سالهای طولانی با زحمت شکل گرفته بود، فرو میریزد. ما به بر هم زدن امنیت و ایمنی کشور خود و نزدیکترین متحدانمان، متهم شدیم. من همان زمان در پاسخ به شما گفتم حقیقت این است که از روزی که برنامه مشترک اقدام اجرایی شد، ایالاتمتحده، شرکایمان از جمله اسرائیل و تمام جهان امنتر شدهاند. حدس بزنید چه اتفاقی افتاد. دقیقا همانی شد که گفتم.»
این ادعاهای آمریکا و برخی دیگر از کشورهای غربی در مورد ایران در شرایطی مطرح می‎شود که ایران بارها بر صلح آمیز بودن برنامه‏های هسته‎ای‎‏اش تاکید کرده است. همچنین این برداشت آمریکا از آنجا ناشی می‎شود که واشنگتن نگران آن بود که ایران در صورت دست یافتن به سلاح هسته‎ای، رژیم اسرائیل را هدف قرار دهد. به همین دلیل نیز اکنون که آمریکایی‎ها براساس ارزیابی‎های خودشان از توافق ژنو منتفع شده‎اند، رژیم اسرائیل را نیز یکی از برنده‎های این توافق می‎دانند. به گزارش خبرگزاری تسنیم، در مقابل این تحلیلها تحلیلهایی هم وجود دارند که بر این باورند که این توافق‎ها به زیان راهبردی آن رژیم بوده است. زیرا با برجسته شدن رویکرد تعاملی ایران با جهان، این رژیم دیگر قادر به توسعه راهبرد «ایرانهراسی» برای تقویت تهدید نظامی علیه ایران نخواهد بود.همچنین به گفته جان کری از دیگر دستاوردهای توافق هسته‎ای با ایران برای آمریکا، عقب راندن برنامه هسته‎ای ایران است. وزیر خارجه آمریکا می‎گوید: «یک سال قبل، برنامه هستهای ایران با تمام سرعت به سمت ذخایر بزرگتر، ظرفیت بالاتر غنیسازی، تولید پلوتونیوم سطح تسلیحاتی و کاهش مداوم زمان گریز پیش میرفت. اما امروز، ایران به تک تک تعهداتی که در توافق موقت داده بود، عمل کرده است.» کری با بیان اینکه امروز، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تاسیسات غنیسازی ایران، از جمله فردو دسترسی روزانه دارند، افزود: «اکنون کل ذخیره اورانیوم با غنای 20 درصد این کشور، هر اونس آن، یا رقیق شده یا (به اکسید) تبدیل شده است. آنها همچنین هرگونه غنیسازی بالای 5 درصد را تعلیق کردهاند. پیشرفت رآکتور پلوتونیوم اراک بهطور کامل درجا متوقف شده است. هیچ قطعه جدیدی در آن نصب نشده که به آنها اجازه راهاندازی آن را بدهد.»
با گذشت 10 دور از گفتوگوهای هسته‎ای در وین میان ایران و کشورهای عضو 1+5 که در راس آنها آمریکا قرار دارد، این سخنان کری نشان می‎دهد که آمریکا نیز پذیرفته است که ایران طی این یک سال به تعهداتش بر اساس توافق ژنو عمل کرده است. اما آنچه مشخص است تیم مذاکرهکننده ایرانی هرگز در برابر خواستههای زیادهخواهانه آمریکا تسلیم نشده و نخواهد شد و مذاکرهکنندگان ایرانی همچون محمد جواد ظریف و سیدعباس عراقچی نیز بارها تاکید کردهاند که در صورت زیادهخواهی آمریکا، مذاکرات راه به جایی نخواهد برد.

فردا؛ نشست معاونان در ژنو

از سوی دیگر فردا(چهارشنبه) هیاتهای مذاکرهکننده ایران و گروه 1+5 دور تازه مذاکرات هسته‎ای را برای رسیدن به توافق جامع و نهایی در ژنو سوئیس آغاز خواهند کرد. این نشست یک روزه که پس از دیدار دو روزه و دوجانبه هیات‎‎های ایرانی و آمریکا در ژنو برگزار می‎شود، در سطح معاونان است. دیدار هیات‎های ایرانی و آمریکایی روز دوشنبه در ژنو با دیدار میان معاونان ایران و آمریکا آغاز شد؛ ریاست هیات آمریکایی را «وندی شرمن» برعهده دارد.
در این دور از مذاکرات که نخستین دور مذاکرات در دوره تمدید هفت ماهه است و احتمالا آخرین دور مذاکرات در سال 2014 میلادی خواهد بود، علاوه بر عراقچی و روانچی، حمید بعیدینژاد، داود محمدنیا، محمد امیری، حسین زمانینیا و یک کارشناس حقوقی اعضای تیم هستهای ایران را در این مذاکرات تشکیل می‎دهند. اعضای تیم مذاکرهکننده آمریکا نیز در این دور از مذاکرات علاوه بر شرمن، عبارتند از: مدیرکل ارشد شورای امنیت ملی آمریکا در امور ایران عراق و کشورهای خلیجفارس، مشاور ارشد معاون وزارت خارجه در امور کنترل تسلیحات و امنیت بینالمللی، مدیرکل شورای امنیت ملی آمریکا در امور عدم اشاعه، مشاور حقوقی وزارت امور خارجه، مدیرکل دفتر ایمنی و امنیت اتمی وزارت انرژی، مشاور ارشد وزارت خزانهداری در امور تحریمها، مشاور ارشد معاون وزارت امور خارجه.

خوشبینی امارات به نتیجه مذاکرات

همزمان با آغاز دور تازه گفتوگوهای هسته‎ای در ژنو، نخستوزیر امارات متحده عربی در رابطه با به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‎ای ایران ابراز خوشبینی کرد. به گزارش خبرگزاری تسنیم شیخ محمد بن راشد آلمکتوم، نخستوزیر امارات متحده عربی و حاکم دبی، در مجمع استراتژی عرب که روز یکشنبه در دبی آغاز شد با اشاره به مذاکرات هستهای بین ایران و گروه 1+5 گفت: «علائم مثبت زیادی دارند که نشان میدهند مساله برنامه هستهای ایران به دلیل اتحاد بینالمللی قوی علیه تروریسم به نتیجه خواهد رسید. یکی از این نشانههای مثبت پیشرفت رو به جلوی عراق به سمت ثبات است.» همچنین سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه و جان کری همتای آمریکاییاش نیز روز یکشنبه در رم پایتخت ایتالیا با یکدیگر دیدار و راجع به مساله هسته‎ای ایران به گفتوگو و رایزنی پرداختند. باید توجه داشت که این دور از گفتوگوها از آنجا که اولین دوره گفتوگوها در دوره تمدید 7 ماهه مذاکرات است، اهمیتی بیشتر از همیشه دارد و دو طرف به ارزیابی ارادههای سیاسی یکدیگر برای رسیدن به توافق میپردازند.