فولادهای ضدزنگ و توسعه

طبق بیانات بهرام زمانی کارشناس فولاد، درواقع «فولادهای ضد زنگ فریتی» دارای خاصیت مغناطیسی بوده و مقاومت آنها در برابر خوردگی بسیار زیاد است. این نوع از فولادها در ماشینهای لباسشویی، لوازم خانگی و دکوراسیون و... استفاده میشود. از سوی دیگر فولادهای ضدزنگ «آستنیتی» کاربرد بیشتری داشته و حدود ۸۰ درصد بازار جهان را به خود اختصاص دادهاند. غیرمغناطیسی بوده و انعطافپذیریی بالا و قابلیت جوشکاری دارد و در ساخت تجهیزات صنایع شیمیایی، صنایع دارویی، صنایع غذایی و بهداشتی (به عنوان مثال برای استفاده در تولید سینک آشپزخانه گرید ۳۰۴)، لوازم خانگی و معماری مورد استفاده قرار میگیرند. نوع دیگری از این فولادهای ضدزنگ، «مارتنزیتی» است که دارای مقاومت بالا نسبت به خوردگی بوده و قابلیت جوشکاری خوبی داشته و دارای خاصیت مغناطیسی است. مصرف عمده این فولادها در توربینها، شفتها، ابزار جراحی و تولید کارد و چنگال و... است.

براساس مطالعات انجام شده، تقاضای مصرف محصولات فولادی ضدزنگ در بازار و بهویژه در کشورهای توسعهیافته و درحال توسعه رو به افزایش بوده و سالانه بهطور متوسط ۶ درصد رشد تقاضا دارند. (مصرف سال ۲۰۱۴م حدود ۴۰ میلیون تن)، این درحالی است که مقدار تولید سالانه محصولات ضدزنگ، در دنیا بسیار محدود بوده و بهطور عمده بهوسیله تولیدکنندگان اروپایی و چینی تولید میشود.

سرانه مصرف فولادهای ضدزنگ در کشورهای مختلف

بررسیها نشان میدهد که میزان مصرف سرانه فولادهای ضد زنگ در ایران کمتر از ۱.۵ کیلوگرم است که در مقایسه با کشورهای در حال توسعه و توسعهیافته بسیار ناچیز است. بر اساس اطلاعات اولیه موجود، میزان برآورد مصرف ایران حدود ۱۱۰ هزار تن در سال تخمین زده میشود که البته این رقم به دلیل اینکه مواد اولیه فولاهای ضدزنگ ازجمله، اسلب، بلوم و بیلت در داخل کشور تولید نمیشود، بنابراین عمده مصرفکنندگان ضد زنگ، نیازهای خود را بهصورت قطعه، تجهیز و محصولات ساخته شده وارد کرده و در آمار محصولات تخت و طویل ضدزنگ محاسبه نمیشوند. از سوی دیگر تمامی محصولات و لوازم پزشکی، خانگی، لوکس و... ساخته شده از محصولات فولادی ضدزنگ، به شکل آماده از خارج از کشور وارد شده و ظرفیت تولید آنها در کشور به دلیل نبود مواد اولیه بسیار پایین است.با توجه به اینکه هیچ کارخانه تولید محصولات فولادی ضد زنگ در کشور وجود ندارد، صنایع پایین دستی آن نیز چندان ایجاد نشده است. در صورت احداث صنعت تولید محصولات فولادی ضد زنگ تحول عظیمی در احداث کارخانه و گارگاهها و صنایع پاییندستی به وجود میآید و مصرف اینگونه محصولات بالاتر خواهد رفت. از سوی دیگر به دلیل نبود صنعت تولید محصولات فولادی ضد زنگ در کشورهای منطقه، ازجمله کشورهای همسایه عراق، افغانستان و... در صورت تولید این محصولات در ایران، ظرفیت بسیار بالایی برای صادرات منطقهای نیز وجود خواهد داشت. بنابراین با توجه به این توضیحات و سرانه مصرف در کشورهای منطقه، به نظر میرسد مصرف حداقل ۵ تا ۷ کیلوگرم فولاد ضدزنگ در ایران، منطقی است که در این صورت میتوان تولید معادل ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار تن محصولات فولادی ضدزنگ، در نظر گرفت. همچنین حداقل ظرفیت منطقی یک پلنت تولید فولاد ضدزنگ باید بیش از ۲۵۰ هزار تن تا ۴۰۰ هزارتن باشد، بنابراین مطالعات امکانسنجی برای احداث یک واحد تولید فولادهای ضدزنگ (محصولات تخت) با ظرفیت ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار تن در سال منطقی است.