با هم می‌مانیم و نساجی را می‌سازیم

گفتوگو با مهندس بهرام حریری، مهندس عبدالحمید فیضی، مهندس میرمحمدتقی دانایی هوشیار- دبیر، رئیس هیئت مدیره و نایب رئیس هیئت مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران

به گزارش ارانیکو و به نقل از نساجی امروز، اردیبهشت 94، مجمع عمومی جامعه متخصصین نساجی ایران با برگزاری انتخابات اعضای هیئت مدیره همراه بود. هیئت مدیره جدید با ترکیبی از صنعتگران و دانشگاهیان تصمیم دارد ضمن حرکت در مسیر شعار همیشگی این تشکل مهندسی یعنی «با هم بودن آغاز است، با هم ماندن پیشرفت و با هم کارکردن موفقیت»، با راهاندازی و تقویت کمیته های تخصصی جایگاه ویژه و قابل تأملی در میان متخصصین نساجی به وجود آورد. جایگاهی که به ارائه خدمات بیمهای و تورهای مسافرتی محدود نمیشود و بیشتر رنگ و بوی حمایت از منافع متخصصین در واحدهای تولیدی، افزایش تعداد اعضا و تأثیرگذاری بیشتر در اذهان دولتمردان و تصمیمگیران کلان کشور دارد. به مناسبت آشنایی با برنامهها، تصمیمها و چشمانداز هیئت مدیره جدید جامعه، گفتوگویی با دبیر، رئیس و نایب رئیس هیئت مدیره در دفتر جامعه انجام دادیم آن هم در شرایطی که به دلیل برگزاری جلسه هیئت مدیره، سایر اعضای اصلی و علی البدل نیز کم و بیش در جریان این مصاحبه قرار گرفتند!

*جامعه متخصصین نساجی ایران را در چه شرایطی از هیئت مدیره پیشین تحویل گرفتید؟

مهندس فیضی: این جلسه، نخستین مصاحبه هیئت رئیسه جدید جامعه متخصصین نساجی ایران با ماهنامه نساجی امروز است و امیدواریم در فواصل زمانی کوتاه، نتایج اقدامات و برنامههای خود را از طریق این رسانه فراگیر به جامعه نساجی کشور منعکس نماییم.
جامعه متخصصین نساجی ایران با تلاش و پیگیریهای مستمر تعدادی از جوانان تحصیلکرده و متعهد شکل گرفت و شعار بسیار خوبی برای فعالیت این تشکل مهندسی برگزیدند یعنی «با هم بودن آغاز است، با هم ماندن پیشرفت و با هم کارکردن موفقیت...»
به دلیل سالها تلاش و پیگیری در حال حاضر انجمن صنایع نساجی ایران، اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران، مدیران و صنعتگران نساجی به خوبی با جامعه متخصصین آشنا هستند و در شرایط نسبتاً خوبی (علیرغم برخی نقایص) جامعه را از هیئت مدیره قبلی تحویل گرفتیم.

مطلب دیگر اینکه هنوز بعضی از محافل نساجی و صنعتگران، جامعه متخصصین را صرفاً یک پاتوق و محل گردهمایی تعدای از جوانان نساج تلقی میکنند که صرفا جویای کار و نام هستند! درصورتیکه این جمع ترکیبی از همه متخصصان و گردانندگان تخصصی این صنعت هستند و فراتر از یک بنگاه کاریابیست. باید این طرز تفکر را با همکاری دوستان،تغییر دهیم و بتوانیم جامعه متخصصین را بهعنوان یک تشکل فنی و تخصصی که دغدغه توسعه و پیشرفت صنعت نساجی کشور را دارد، به مخاطبان معرفی نماییم.

*مهندس حریری: از هیئتمدیرههای قبلی نهایت تشکر و قدردانی را به عمل میآوریم زیرا راهاندازی یک تشکل و ادامه حیات آن طی 13 سال علیرغم تمام مشکلات عدیده به خصوص در زمینه مسائل مالی، یک اقدام ارزشمند و بزرگ محسوب میشود.

*آیا هیئت مدیره فعلی، شعار محوری و خاصی را برای دوره سه ساله فعالیت خود مدنظر قرار دادهاست؟

*مهندس حریری: سال94 در کشور به عنوان سال همدلی و همزبانی نامگذاری شده است که به اعتقاد من این شعار، مصداق بسیار خوبی برای جامعه متخصصین نساجی و صنعت نساجی دارد. ضمن اینکه شعار همیشگی جامعه متخصصین که مورد اشاره آقای مهندس فیضی نیز قرار گرفت، یک شعار فوقالعاده مطلوب و مثبت است که به زمان محدود یا خاصی تعلق ندارد و در تمام دورهها میتواند عامل اتکای هیئت مدیره و اعضا باشد.

*هیئت مدیره جدید چه برنامههای برای افزایش تعداد اعضای خود دارد؟

*مهندس فیضی: کمیتههای تخصصی جامعه با این هدف تشکیل شدهاند تا هر کدام به ارائه پیشنهادات خود برای برنامههای آتی جامعه و هم چنین افزایش تعداد اعضا بپردازند البته هنوز فعالیت این کمیتهها شروع نشدهاست. مطلب بعد اینکه جامعه متخصصین نساجی میتواند رابط میان صنعت و دانشگاه باشد. همانطور که میدانید صنعت دارای یکسری نیازهای فنی و تخصصی است که این نیاز از طریق ارتباط با دانشگاه برطرف میشود؛ برای مثال فعالیتهای تحقیقاتی، پژوهشی و آزمایشگاهی، مسائل مربوط به کنترل کیفیت و کمیت محصولات نساجی از طریق ارتباط صنعت با دانشگاه میسر میشود. در صورتیکه صنعت با تشکلی به نام جامعه متخصصین نساجی آشنا باشد و بداند که با یک تشکل فنی و مهندسی روبروست که ارتباط بسیار خوبی با دانشگاهها و مراکز علمی دارد، بدون تردید برای رفع مشکلات خود به ما مراجعه خواهد کرد. از سوی دیگر امکانات آزمایشگاهی و پتانسیلهای تحقیقاتی بسیار خوبی در اغلب دانشکدههای مهندسی نساجی کشور وجود دارد که متأسفانه بهرهگیری چندانی از آنها به عمل نمیآید و جامعه متخصصین با شناسایی این خلأها میتواند نقش خود را بهعنوان حلقه واسط صنعت و دانشگاه به نحو احسن ایفا نماید.

*مهندس دانایی: اجازه دهید من نیز از اعضای هیئت مدیره تمام دورههای جامعه متخصصین نساجی تشکر به عمل آورم که امروز وارث تمام تلاشها و زحمات آنها هستیم و همواره از راهنماییهای فکری و مشاوره آنها و دیگر دوستان بهرهمند خواهیم شد.

در مورد راهکارهای افزایش تعداد اعضا، نباید این پرسش را مطرح کنیم که چه باید کرد تا متخصصین نساجی به عضویت در جامعه ترغیب شوند؟ هر یک از اعضای هیئت مدیره به دلیل سوابق کاری و ارتباطاتی خود میتوانند بسیاری از دوستان و همکاران را به عضویت در جامعه متخصصین مقید نمایند اما طبعاً این نوع عضویت نه موجب رشد جامعه میشود و نه دستاوردی برای آنان دارد بنابراین لازم است با داشتن برنامه هایی موثر جذابیت جامعه را افزایش دهیم تا رغبت بیشتری به عضویت در جامعه بوجود آید؛ البته قرار نیست در جامعه به دنبال تامین وام خرید مسکن و خودرو و ... برای اعضا باشیم زیرا جامعه یک تشکل تخصصی و صنفی است و در تمام دنیا، NGOها براساس تعریف اولیه خود، به فعالیت میپردازند و تمام ابعاد این فعالیت در راستای تعریف اولیه آن تشکل است.
هیئت مدیره جدید، طیف وسیعی از صنعتگران باسابقه در شرکت ها و کارخانجات نساجی، متخصصین جوان و اساتید دانشگاهی را در بر میگیرد که بهطور حرفهای مشغول کار هستند و وجود همین طیف وسیع، وظیفه آنان را برای ایجاد جذابیت برای عضویت متخصصین، دوچندان میکند.

یکی از راهکارهای هیئت مدیره برای افزایش جذابیت جامعه، تشکیل کمیتههای تخصصی (به تفکیک مسئولیتها) است تعدادی از اعضای اصلی و علیالبدل هیئت مدیره به عضویت این کمیتهها در آمدهاند و هر کدام به توسعه فعالیتهای خود خواهند پرداخت. در مجموع باید عنوان کنم که جامعه مسئولیت جذب نیرو ندارد بلکه متخصصین باید برای جمع خود ، ارزش و اعتبار قائل شوند و به عضویت آن درآیند. جامعه توان مالی چندانی ندارد فلذا فضایی هم در اختیار ندارد که در آن اعضا به مذاکرات صنعتی و تجاری و تخصصی بپردازند. بهتر است واقعبینانهتر به جامعه نگاه کنیم و بدانیم یک تشکل مردمنهاد است که از میان متخصصین صنعت نساجی راهاندازی شده و وظیفه آن پیگیری مطالبات صنفی اعضاست.

*مهندس حریری: هیئت مدیره در دومین جلسه خود، با هدف افزایش تعداد اعضا و ایجاد جذابیت برای متخصصین، چهار کمیته تخصصی را پایهگذاری نمود که عبارتند از کمیته ارتباط با صنعت (آقایان مهندس فیضی، مهندس دانایی و مهندس زجاجی)، کمیته مالی و اسپانسری(آقایان دکتر کاظمی، دکتر شاهبابایی و دکتر باقر زاده )، کمیته پژوهشی و آموزشی(خانمها دکتر حبیبی و مهندس موسوی و آقای دکتر شریفنژاد) و کمیته خدمات رفاهی و روابط عمومی(آقایان مهندس فرزاد، مهندس اسماعیلپور و مهندس قربانی). همان طور که ملاحظه میکنید اعضای کمیتههای تخصصی، ترکیبی از اعضای اصلی و علیالبدل جامعه متخصصین نساجی هستند که هر کدام زیرمجموعههای خود را تشکیل خواهند داد.

*به برنامههای جامعه متخصصین برای تقویت و تداوم ارتباط با سایر تشکلهای نساجی و همچنین نهادهای مرتبط دولتی مانند دفتر صنایع نساجی وزارت صنعت و معدن و ... اشاره نمایید.

*مهندس حریری: بحث ارتباط با تشکلها و نهادهای دولتی یکی از وظایف اصلی جامعه است و پس از اولین جلسه هیئت مدیره، جلسهای با سرکارخانم نصراللهی- مدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت- برگزار کردیم تا هم با اعضای جدید هیئت مدیره آشنا شوند و هم در جریان برنامهها و اقدامات جامعه قرار گیرند. واقعیت این است که هر یک از تشکلهای نساجی با سیاستگذاریهای منطقی و استراتژیهای دقیق ، میتوانند سهم قابل توجهی در رشد و توسعه این صنعت داشته باشند و جامعه متخصصین نیز ضمن حفظ ارتباطات مثبت و مطلوب خود با سایر تشکلهای نساجی، در راستای بهبود شرایط نساجی کشور گام برخواهد داشت.

*فکرمیکنید جامعه متخصصین به سطحی رسیده که در تصمیمگیریهای مربوط به صنعت نساجی و یا در زمینه تدوین استراتژی توسعه صنعتی، مورد مشورت تصمیمگیران کشور قرار گیرد؟

*مهندس حریری: خوشبختانه پاسخ شما، مثبت است. جامعه، نماینده متخصصین نساجی کشور به شمار میآید و اطمینان داشته باشید زمانی که یک تصمیمگیری در مورد صنایع نساجی اتخاذ میشود، جامعه به ارائه راهکارها و پیشنهادات تخصصی خود میپردازد.

*مهندس دانایی: در تکمیل صحبت آقای مهندس حریری باید عنوان نمایم که هر کدام از تشکلهای فعلی نساجی، نماینده یک طیف از این صنعت گسترده هستند، برای مثال انجمن صنایع نساجی نماینده صاحبان سرمایه و کارفرمایان واحدهای نساجی محسوب میشوند که در تمام دورهها، عملکرد بسیار خوبی داشته است. اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران نماینده تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات نساجی میباشد، جامعه متخصصین نساجی نیز یک تشکل مهندسی است که به متخصصین و دانشآموختگان نساجی اختصاص دارد.

در این موضوع که ارکان تصمیمگیری کشور جامعه را به رسمیت میشناسند، جای هیچگونه شک و شبههای وجود ندارد و به همین دلیل پروانه فعالیت جامعه به امضای وزیر کشور میرسد، در جلسات مختلف با حضور مدیران دولتی از هیئت مدیره جامع دعوت به میان میآید تا به بیان نقطهنظرات و دیدگاههای جامعه در زمینه موضوعات مختلف صنعت نساجی بپردازند؛ تقویت این ارتباط و همبستگی، ارتباط مستقیم با عملکرد ما (هیئت مدیره) و انتظارات ارکان تصمیمگیر دارد. نهادهای تصمیمگیر به دنبال بهرهگیری از نظرات تخصصی جامعه هستند و همانطور که آقای مهندس حریری اشاره کردند این موضوع از طرف سرکار خانم نصرالهی مورد تاکید و پیگیری قرار گرفته است. طبعاً اگر قرار است در مورد صنعت نساجی، سند یا استراتژی خاصی تدوین شود انجمن صنایع نساجی، اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک و جامعه متخصصین نساجی، مهمترین ارکانی هستند که سیاستگزاران میتوانند با اتکا به نظرات و دیدگاههای آنان، اقدامات موثر خود را کارآمد و موثر نمایند.

*مهندس فیضی: پیش از انتخاب رشته دانشگاهی، طی انجام یک تحقیق متوجه شدم که صنعت نساجی دومین صنعت مهم و اثرگذار ایران پس از صنعت نفت و پتروشیمی است، حجم اشتغالزایی صنایع نساجی در مقایسه با سایر صنایع به مراتب بالاتر است و صنایع نساجی، صنعت بومی و ملی ایران به شمار میآید و قدمت آن به سه هزار سال میرسد. متأسفانه صنایع نساجی، طی سالهای متمادی به دلایل مختلف مورد هجوم و بیمهری قرار گرفته است و باید سعی کنیم آن را به جایگاه اصلی خود بازگردانیم.

*آبان سالجاری شاهد برگزاری یکی از مهمترین رویدادهای صنایع نساجی جهان یعنی ایتما خواهیم بود. جامعه برای حضور متخصصین و بهرهگیری از این رویداد بینالمللی چه برنامههایی مدنظر قرار دادهاست؟

*مهندس حریری: یکی از برنامههای مهم کمیته رفاهی و روابط عمومی جامعه، پیگیری مسائل مربوط به ایتمای میلان و همچنین نمایشگاه بینالمللی نساجی تهران است. طبعاً برگزاری ایتما، یک موقعیت بسیار ارزشمندی است تا متخصصین و صنعتگران نساجی ایران در جریان مدرنترین تکنولوژیها و ماشینآلات نساجی قرار گیرند و دانش فنی و تخصصی خود را افزایش دهند و در جهت اعزام اعضای جامعه به ایتما و حداکثر استفاده از این فرصت، برنامههایی تدارک خواهیم دید؛ ضمن اینکه در کمیته پژوهشی و آموزشی نیز برگزاری دورههای آموزشی نساجی را مدنظر قرار دادهایم.

*وضعیت فعلی صنایع نساجی ایران را چگونه ارزیابی میکنید و پیشبینی شما از آینده صنعت نساجی پس از رفع تحریمهای بینالمللی چیست؟

*مهندس دانایی: اجازه دهید پرسش شما را با ارائه آمار و ارقام پاسخ دهم. در سال2013 صادرات صنایع نساجی و پوشاک 766 میلیارد دلار بود که رشد 8 درصدی نسبت به سال2012 را تجربه کرد. همچنین نرخ رشد آن 4 برابر رشد کل تجارت جهانی بود و 5/6 درصد کل کالاهای صادراتی جهان به تولیدات این صنعت اختصاص دارد.

در حال حاضر ۹۸۱۸ واحد نساجی (دارای پروانه بهرهبرداری از وزارت صنعت) در ایران به فعالیت میپردازند که 11 درصد کل پروانههای بهرهبرداری کشور را به خود اختصاص میدهند؛ سرمایهگذاری ثابت واحدهای مذکور، 78 هزار میلیارد ریال است که 5 درصد کل سرمایه صرف شده صنایع کشور میباشد. تعداد شاغلین مستقیم صنعت نساجی297 هزار نفر است که 13 درصد کل شاغلین کشور را در بر میگیرد این اعداد نشان میدهد که هزینه سرمایهگذاری در این صنعت برای هر نفر تقریباً یکچهارم متوسط سایر صنایع است؛ جذابیت سرمایهگذاری در این صنعت وجود دارد و این موضوع را وزارت صنعت و به ویژه دفتر صنایع نساجی و پوشاک با جدیت دنبال میکند.

طبق آمارهای مرکز ملی آمار ایران در سال1390، میزان شاغلین در صنعت نساجی، پوشاک و چرم کشور 647 هزار نفر است که 21 درصد شاغلین کشور را به خود اختصاص میدهد؛ این اعداد بیانگر جذابیت صنعت نساجی است و کاملاً برعکس سیاهنماییهای رایج میباشد. صنعت نساجی یک صنعت بحرانزده، ورشکسته و رو به توقف نیست کما اینکه شاهدیم صنعتگران متفکر صنایع نساجی همیشه به توسعه واحدهای تولیدی خود میپردازند و سایر صنایع را نیز به حرکت در میآورند.

طبق آمار بانک مرکزی، مصرف سرانه خانوار شهری، 7/12 میلیون ریال برای هر نفر در سال و مصرف داخلی پوشاک بیش از 300 هزار میلیارد ریال برآورد شدهاست. موسسه تامسون رویترز در سال1390، مصرف سالیانه انواع منسوجات، پوشاک و چرم ایران برای هر نفر را 20میلیارد دلار تخمین زده است که این اعداد بسیار قابل اعتنا هستند و مقایسه آنها با یکدیگر نشان میدهد که صنعت نساجی برخلاف تمام تبلیغات منفی که حاشیه سود بسیار پائینی دارد و سرمایهگذاری در آن منطقی نیست؛ با رشد قابل توجه سرمایهگذاری، سودآوری و توسعه روبروست و جامعه بهعنوان نماینده تمام متخصصانی شناخته میشود که در رشد و توسعه نساجی موثر هستند و مطمئن باشید اگر متخصصین این صنعت وجود نداشتند دستیابی به رشد فعلی، امکانپذیر نمیشد.

زمانی که صحبت از نظام مهندسی نساجی به میان میآید، همگان تصور میکنند قرار است یک دستانداز به سایر دستاندازهای صنعت نساجی افزوده شود و به همین دلیل در مقابل تدوین نظام مهندسی، مقاومتهای بسیاری صورت میگیرد در حالیکه با استقرار نظام مهندسی نساجی، بسیاری از مشکلات واحدهای نساجی از ابتدا و در زمان توسعه مرتفع خواهد شد. مثلاً یک صنعتگر برای تدوین طرح توسعه واحد تولیدی خود به گزارشات و تاییدات کارشناسان و مشاوران مختلفی از بانک گرفته تا وزارت صنعت و... نیازمند است در حالی که برای احداث یک ساختمان، داشتن تأییدیه نظام مهندسی ساختمان کفایت میکند و تمام نهادهای دولتی و غیردولتی آن را قبول دارند و این کوچکترین ثمره وجود نظام مهندسی است . واقعیت این است که نظام مهندسی نساجی، تسهیل امور صاحبان صنایع را به دنبال دارد و قرار نیست مشکل جدیدی به مشکلات صنعتگران بیفزاید یا صرفاً برای عدهای درآمد ایجاد کند بلکه خدماتی خواهد بود که اهالی نساجی از مواهب آن بهرهمند خواهند شد.

در مورد تحریمها نیز باید عنوان کنم که گرچه مشکلات فراوانی ایجاد شده است ولی معتقدم موجب تقویت و بالندگی ما نیز بوده است. صنایع کشور بهویژه صنعت نساجی به خوبی نشان دادهاند که توان دست و پنجه نرم کردن با مشکلات و چالشها را دارند و اینکه چگونه تحریمها را به نفع خود دور بزنند. زمانی که بحران اقتصادی به وجود میآید، صنایع مختلف، ماهیت خود را نشان میدهند چه تعداد صنایع را به جز نساجی میشناسید که در اوج رکود، به حیات خود ادامه میدهند و روی پاهای خود استوار میایستند؟ پس از تحریمها نیز به شرایطی بازخواهیم گشت که تمام صنایع با آن آشنایی دارند و در این میان، صنایع نساجی شیوههای خروج از بحران را به خوبی میشناسد و نگرانی خاصی برای این صنعت پس از رفع تحریمها، وجود ندارد.

*مهندس فیضی: صنعت نساجی نیازمند رسیدگی و توجه بیشتر دولتمردان و مدیران بخش خصوصی است. بهاعتقاد من، این صنعت برای سالهای طولانی به حال خود رها شده، از دستیابی به تکنولوژی روز دنیا غافل مانده و بههمین دلیل قیمت تمام شده محصولات و میزان ضایعات خطوط تولید در مقایسه با مشابه خارجی بسیار بالاتر است. در حالیکه صنعت نساجی در دنیا با پیشرفتهای شگرفی روبروست و براین اساس ماشینآلات و دستگاههای بسیار مدرن، تولید و روانه بازار میشوند. متأسفانه صنعت نساجی کشور توان چندانی برای رقابت با کشورهایی مانند هند و پاکستان و ترکیه ندارد در حالیکه سالهای دور، فاستونی ایران با مشابه فاستونی انگلیس و ایتالیا مورد مقایسه قرار میگرفت!

مطلب بعدی اینکه نساجی، صنعت بومی کشور ماست و نکته مهم پس از رفع تحریمها، دسترسی به روشهایی است که کاهش قیمت تمام شده و ضایعات تولید و دسترسی آسان به مواد اولیه را در بر داشته باشد.

*مهندس حریری: برخی از سرمایهگذاران منتظر سیاستگزاریهای آینده کشور و رفع احتمالی تحریمها هستند تا پس از تحریمها به سرمایهگذاری در بخشهای مختلف صنعت از جمله نساجی بپردازند. البته این به معنی عدم سرمایهگذاری در شرایط امروز نیست اما در حال حاضر هزینههای سرمایهگذاری به دلیل تحریم، بسیار بالاست؛ از سوی دیگر تمام مواد اولیه و ماشینآلات موردنیاز واحدهای نساجی در داخل کشور تولید نمیشود و امکان دسترسی به منابع بهتر و حق انتخاب مواد اولیه باکیفیت، پس از رفع تحریمها میسر خواهد شد. در این میان تبدیل نگاه سنتی به نگاه صنعتی، راهگشای نساجی در دوران پساتحریم خواهد بود.

*مطلب نهایی...

مهندس حریری: جامعه متخصصین نساجی خانه تمام مهندسین و متخصصین نساجی کشور است و امیدواریم صنعت نساجی با همفکری و همدلی تمام تشکلهای این صنعت در خط مقدم صنایع ایران قرار گیرد.

*مهندس فیضی: از هیئت مدیرههای قبلی جامعه متخصصین نساجی کمال تشکر و قدردانی را به عمل میآوریم که با تلاشهای بیدریغ خود، جامعه را حفظ نمودند و آن را به هیئت مدیره جدید تحویل دادند. از آقای مهندس امامی رئوف و تمام همکاران ماهنامه نساجی امروز نیز جهت انعکاس اخبار مربوط به جامعه متخصصین نساجی تشکر میکنیم.

*مهندس دانایی: گرچه مدت زیادی از تشکیل جامعه متخصصین نساجی ایران گذشته است ولی هنوز تا نیل به اهداف اصلی تشکیل این تشکل فاصله زیادی داریم و همت و همیاری همه متخصصین نساجی، لازمه تعالی این جامعه است.

به فرموده حافظ : همتم بدرقه راه کم ای طایر قدس که درازست ره مقصد و من نوسفرم