آلمانی‌ها خوش‌بین به سرنوشت برجام و آینده پتروشیمی

برای کار دیگری در لابی شرکت ملی صنایع پتروشیمی منتظر بودم که یکی از آنها از درب خارج شد؛ با کمی این دست و آن دست به سراغش رفتم و پیچ خوردن پایش جلو در شرکت باعث شد قبل از سوار شدنش بر اتومبیل به او برسم. وقتی از او پرسیدم که آیا برای مذاکره برای «سرمایه گذاری» به ایران سفر کرده و با مدیران شرکت ملی پتروشیمی دیدار کردهاید، گفت که هدف از دیدارشان بیشتر «همکاری مشترک» بوده است. از جذابیت صنعت پتروشیمی ایران گفت و اینکه همه چیز منوط به آینده خواهد بود.

من فرصت کمی داشتم و باید به داخل شرکت پتروشیمی برمیگشتم؛ فراموش کردم نامش را هم بپرسم؛ اما ادامه پازل در ورودم به NPC تا حدودی حل شد. از طبقه 13ام ساختمان به اشتباه سمت راست رفتم و جلو درب اتاق مهندس شعریمقدم، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی به اشتباهم پی بردم؛ اما وسوسه پرسش از او باعث شد دل را به دریا بزنم و ببینم که آیا میتوانم سلامی به او عرض کنم یا نه؛ خوشبختانه مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی قبول کردند و من وارد شدم. وارد جایی که دقیقا پیش از من مهمان خارجی آقای مدیرعامل با پای پیچ خورده جلو شرکت، آنجا حضور داشت.

«چه خبر»؟ این یکی از مهمترین سوالها در حیطه کاری من است. پاسخ مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی به این سوال هم، همان دیدار با یک هیات «آلمانی» در اتاقش بود. در یکی از گفتوگوهایمان با غلامحسین نجابت، مدیرعامل اسبق شرکت ملی صنایع پتروشیمی وقتی راجع به این پرسیدیم که آیا NPC مجاز به همکاری و داشتن سهام مشترک با سرمایهگذاران خارجی است به این نکته اشاره کرد که اغلب سرمایهگذاریهای صورت گرفته در ایران توسط خارجیها تاکنون نه در قالب سرمایهگذاری مستقیم بلکه در قالب شریک مالی بوده است؛ به این معنا که آنها مبلغی را به عنوان فاینانس در اختیار صنعت پتروشیمی ایران قرار میدادند و دولت ایران فارغ از اینکه پروژه دچار چه سرنوشتی میشود ملزم به بازپرداخت این مبلغ در آینده بود؛ البته مثالهایی در زمینه سرمایهگذاری مستقیم صنعت پتروشیمی ایران همچون ژاپن و افریقای جنوبی وجود دارد که البته هر دو با ناکامی مواجه شدند.

همین اطلاعات سبب شد تا از شعریمقدم درباره نوع خواسته آلمانیها بپرسم. او در پاسخ به سوال من که آیا قصد آنها سرمایهگذاری مستقیم است، گفت: آنها با خودشان سرمایهگذار میآورند. آنطور که مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در گپ چند دقیقهیی و دوستانه در دفترش اظهار کرد، صحبت با آلمانیها به حجم و میزان سرمایهگذاری نیز کشیده شده بود. شعریمقدم گفت که از نیاز سالانه 8میلیارد دلاری صنعت پتروشیمی ایران و تعداد پروژههای ناتمام این صنعت در کشور با آلمانیها صحبت کرده و آنها نیز وعده دادهاند که با سرمایهگذاران کشورشان در این باره مذاکره خواهند کرد.

اما چه زمانی رویای حضور شرکتهای درجه یک در ایران از بیرنگ و رویی درخواهد آمد؟ حالا و با گره خوردن سرنوشت برجام به مجلس و کنگره و مسائلی از این دست؛ شاید برای مردم عادی این سوال پیش بیاید که آیا خارجیها خود برآوردی از این دارند که در چه مدتی مذاکرات با ایران درباره سرمایهگذاری جدیتر از «زنبیل گذاشتن» و رفتن خواهد شد؟ از عباس شعریمقدم میپرسم که آیا آلمانیها ایدهای داشتند که چه زمانی حضورشان در صنعت پتروشیمی جدی خواهد شد؟ آیا آنها به سال دیگر امیدوار هستند؟ مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی میگوید که آنها خوشبینتر از موکول شدن ماجرا به «سال بعد» هستند. شعریمقدم از صحبتهایشان و خوشبینی قابل توجهشان نسبت به عملی شدن برجام و بازگشت آنها به صنعت پتروشیمی ایران در «همین روزها» میگوید. اما وقتی از او سوال میکنم که آیا آلمانیها دغدغه نرخ خوراک پتروشیمی در ایران را مطرح کردند، پاسخ «خیر» نشان میدهد که شاید هنوز برای جدی تلقی کردن حضور آلمان به عنوان سرمایهگذار پتروشیمی در ایران زود باشد؛ زودی که مثلا در مورد هند صدق نمیکند. هندی که به دنبال خوراک ارزان است و حالا با ابلاغیه جدید اسحاق جهانگیری، معاون اول رییسجمهور که پایه خوراک را 13سنت اعلام کرده؛ نمیتواند چندان به آن خوشبین بود. ابلاغیه جهانگیری و مبهم بودنش نیز آخرین بخش گفتوگوی کوتاهم با مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در اتاقش بود.

شعریمقدم بحث خوراک را با «دستورالعمل آقای جهانگیری» تمام شده میداند. میگوید که حال باید خوراک را «13سنتی» بدانیم. البته او توضیح میدهد گازی که به عنوان سوخت به مجتمعها داده میشود 132تومان است و برای مثال مجتمع پتروشیمی فجر که تمام گاز مورد استفادهاش «سوخت» است قیمت همین خواهد بود؛ اما برای مثال پتروشیمی تبریز که عمده مصرفش از گاز در قالب خوراک است؛ ملزم به پرداخت 13سنت خواهد بود. به اینجای صحبت که میرسیم، نگاهی به ساعتم میکنم، چند ثانیه به شروع ساعت گفتوگویمان با مهندس محمدحسن پیوندی، معاون مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی باقی مانده است. با عباس شعریمقدم خداحافظی میکنم و او هم با یک بسته نقل من را بدرقه میکند. گفتوگو با محمدحسن پیوندی به واکاوی مباحثی مطرح شد که در کلیات با مدیرعامل NPC عنوان شدند. پیوندی در بخشی از این گفتوگو عنوان کرد که تکاپوی خارجیها برای حضور در صنعت پتروشیمی ایران نشان میدهد آنها بیش از خود ایران به اهمیت این صنعت در اقتصاد واقف هستند. این گفتوگو در روزهای آینده منتشر خواهد شد.