تحرکات زیر پوستی در بازار پتروشیمی

تقویت حجم معاملات محصولات پتروشیمی در بورس کالا در حالی رخ میدهد که بازار برای عرضههای جدید بسیار خوش بین بوده و افزایش حجم تقاضا و تقویت جذابیت معاملات را به همراه داشته و دارد. با توجه به این موارد در کنار نوسان قیمتها در بازار داخلی به نظر میرسد میتوان انتظار ثبات بیشتر بازار را داشت، ولی برخی مدیریتها و بازارسازیها نیز همچنان نقطه ضعف این وضعیت  محسوب میشوند. هر چه میگذرد پتانسیل برخی مدیریتها در فرآیند بازار بیشتر به چشم میآید که ممکن است به التهابی دست ساخته منجر شود.

بازارهای داخلی

در بازار داخلی پلیمرها هنوز هم رفتار کم نوسان قیمتها در حال تجربه شدن است تا جایی که شرایط پیشین تفاوت چندانی با گذشته نداشته و همان نوسان محدود نرخها با دو جهتگیری افزایشی و کاهشی در گریدهای متفاوت به ثبت میرسد و تعیین و ابلاغ قیمتهای پایه جدید نیز بر این وضعیت صحه گذاشته است، ولی این همه ماجرا نیست.

همانگونه که پیشتر بارها به آن اشاره کرده و البته نسبت به آن موضع انتقادی داشتیم شرایط خاص عرضه و پایین بودن موجودی انبارها پتانسیل رفتارهای هیجانی و البته مدیریت بازار را بیش از پیش فراهم میآورد. هماکنون مدتی است که حجم بزرگی از کالاهای مورد معامله در بورس کالا با وقفه تحویل میشود که بهرغم بالابودن حجم معاملات، حمایتی از تغذیه مواد اولیه به بازار داخلی صورت نمیگیرد. این در حالی است که پس از برداشته شدن سقف ماهانه بهینیاب و همچنین توان استفاده از ظرفیت سالانه، پتانسیل افزایش حجم خرید نیز به وجود آمده که زمینهای را برای حضور قویتر واسطهها پدید میآورد. هماکنون شاید در نگاه اول اوضاع بازار آرام و نوسان قیمتها محدود باشد، ولی زیر پوست این قیمتهای مخابره شده رقابت شدیدی برای خرید و مدیریت فروش پدید آمده تا جایی که برخی گریدها، کمیاب یا حتی نایاب شده است. البته با توجه به محدود بودن حجم معاملات برای این قبیل گریدهای خاص، نوسان شدید قیمتی نیز به ثبت نمیرسد. 

این وضعیت که در گذشته برای گریدهای سنگین و تزریقی تجربه شده بود هماکنون به PVC هم سرایت کرده هرچند که برخی بازارسازیها و واسطه گریها در این بین رخ داده و هماکنون خروجیهای آن در حال خودنمایی است. به نظر میرسد این وضعیت در حالی رخ میدهد که از یکسو حجم تولید به نسبتی نامحسوس کاهش یافته، تحویل کالاها با وقفه صورت پذیرفته و از سوی دیگر حجم تولید در صنایع پاییندستی و تقاضا در بازار داخلی در حال افزایش است. از سوی دیگر در کنار افزایش قیمتهای جهانی و امید به رشد بیشتر نرخهای پایه و قیمتهای داخلی، ممکن است این وقفه عرضه به بازار داخلی از مسیر بورس کالا و واسطهها باز هم به تعویق افتاده پس احتمال افزایش التهاب در بازار داخلی ممکن است. 

از سوی دیگر در ادبیات مسوولان دفتر صنایع تکمیلی و حتی بورس کالا نشانی از ضعف عرضه دیده نشده حتی با صراحت کمسابقهای شاهد آن هستیم که از افزایش حجم عرضهها در نیمه دوم سال جاری خبر میدهند. نکته دیگر را باید برخی واقعیتهای فنی تولید دانست زیرا از یک طرف عمر واحدهای تولیدی در کشور بالا است که هزینه تولید و راندمان را کاهش میدهد و البته توقف تولیدهای بسیار نیز به همراه دارند. این در حالی است که در ورود قطعات و کاتالیزورها تاکنون تغییر چندانی را شاهد نیستیم که با افزایش قیمت دلار، هزینه واردات آن نیز افزایش یافته و مشکلات تولید نه بهبود یافته و نه شرایط مساعدتری را شاهد هستیم. از سوی دیگر سرمایهگذاریهای صورت گرفته هماکنون کاملا به مدار تولید وارد نشده تا جایی که برخی مواد اولیه با مشکل تامین میشود. البته دورههای تعمیر و نگهداری سالانه نیز نکته دیگری است که وقفه عرضهها را بهصورت طبیعی ایجاد میکند. 

موارد ذکر شده واقعیتهای این بازار است که در کنار افزایش نسبی حجم تولید در صنایع پایین دستی و نزدیکی به اعیاد پیشرو و ماه محرم میتواند شرایط جذابی را پیش روی تولید ترسیم کند که نیاز است با افزایش حجم عرضهها به سمت مدیریت بازار پیش رفت. 

بازارهای جهانی

در بازارهای جهانی محصولات پتروشیمی و به تبعیت از نوسان قیمت نفت و مواد اولیه این صنعت شاهد تقویت نسبی معاملات، بازگشت خریداران و توقف کاهش قیمتها است. این در حالی است که میتوان به بهبود قیمتها امیدوار بود زیرا هم قیمت تمام شده تولیدات با محوریت رشد قیمت نفتا و اولفینها در مسیر افزایش بوده و هم خریداران به بازار بازگشتهاند. این وضعیت شرایط بهتری را پیش روی بازار محصولات پتروشیمی قرار داده هرچند که افت قیمت نفت هم متوقف شده است.

در لحظه تنظیم این گزارش قیمت هر بشکه نفت خام آمریکا با 48/2 درصد کاهش به 45 دلار و 52 سنت رسیده و هر بشکه نفت خام برنت نیز با 61/1 درصد افت، 48 دلار و 13 سنت معامله میشود. به نظر میرسد قیمتهای نفت خام در همین سطوح باقی بماند زیرا نفت به قیمتهایی پایینتر از 40دلار بسیار بدبین است و سفتهبازها نیز اجازه سقوط شدید قیمتها را نمیدهند. از سوی دیگر بررسیها نشان میدهد که حجم تولید نفت خام آمریکا رو به کاهش است و هنوز هم خبری از افزایش عرضه نفت خام ایران به بازارهای جهانی مخابره نشده که تمامی این موارد در کنار رشد آرام تقاضا میتواند به تقویت این بازار منجر شود. از سوی دیگر رشد قیمت پلیمرها در بازارهای جهانی تازه آغاز شده و هنوز به تمامی گریدها سرایت نکرده است پس میتوان به ادامه رشد نرخها باز هم امیدوار بود. تمامی این موارد میتواند سیگنال مهمی برای تقویت بازارهای داخلی به شمار رود. 

معاملات بورس کالای ایران

در روز گذشته در تالار محصولات پتروشیمی شاهد جذابیت معاملات بودیم هرچند که بسیاری از خریداران به بورس بازگشته، ولی ممکن است نتوانند کالاهای موردنیاز خود را خریداری کنند. این وضعیت در یک نگاه نشان دهنده حجم بالای معاملات است که میتواند به افزایش حجم تولید و تغذیه بازارهای داخلی منجر شده و از طرف دیگر ممکن است فاکتوری برای قدرتنمایی واسطهها با توانمندی مالی بالاتر باشد که میتواند جهتگیری کلی و مشخصی را در بازار ایجاد کند. 

بازگشت خریداران PVC و افزایش جذابیت واسطهگری و احتمال مدیریت بازار در این گرید خاص، جذابیت گریدهای سبک فیلم، باز گشت نسبی ثبات به انواع سنگین و تقویت نسبی معاملات را میتوان مهمترین ویژگیهای معاملات روز گذشته برشمرد. با توجه به تمامی این موارد و مخصوصا افزایش حجم معاملات در بورس کالا، امید به تغذیه بهتر و بیشتر بازار وجود داشته و ممکن است بتوان به تقویت بنیادین بازار و تقویت حجم معاملات و البته احتمال تثبیت قیمتها امیدوار بود. این در حالی است که به نسبت حجم عرضهها نیز در حال تقویت بوده و از افزایش حجم تولید در صنایع بزرگ بالادستی خبر میدهد که میتواند داده مثبت و مهمی باشد؛ آن هم پس از اعلام قیمتهای پایه بهصورت افزایشی.

مهمترین رخدادها در بازار محصولات پتروشیمی

اعلام قیمتهای پایه جدید با تثبیت نرخها با جهتگیری افزایشی آرام
 نوسان قیمتها در بازار داخلی تا جایی که رفتارهایی متناقض را با افزایش و کاهش قیمت برخی گریدها شاهد هستیم.
 افزایش حجم تولید در صنایع پاییندستی و بازگشت خریداران 
 رشد تقاضا در بازار داخلی و بورس کالا که به افزایش رقابتها در بورس کالا منجر شد. 
 ثبت یک روز پر رونق و جذاب در بورس کالای ایران 
 نوسان قیمت دلار و افزایش آرام آن
 شایعه کاهش برخی عرضهها در بازار داخلی به دلیل وقفه در تحویل یا برخی مدیریتها در بازار آزاد
 تعلیق ممنوعیت صدور ضمانتنامه برای بدهکاران بانکی که ممکن است به بهبود شرایط برای خریدهای اعتباری منجر شود
 بالابودن جذابیت PVC، سبک فیلم، 0209 امیرکبیر و برخی پلی پروپیلنها در کنار گریدهای سنگین
 تثبیت قیمتهای جهانی محصولات پلیمری تا جایی که میتوان از هماکنون انتظار افزایش قیمتها را داشت
 کاهش آرام قیمت نفت خام پس از تثبیت نرخ آن در سطوحی بالاتر از 40 دلار در کنار افزایش آرام قیمت مواد اولیه صنایع پتروشیمی در جهان 
 تثبیت نرخ 13 سنت برای خوراک صنایع پتروشیمی داخلی و ابلاغ آن