نقش تقلب بر تاروپود فرش

مسئلهای که تولیدکنندگان فرش قم در کنار سایر مشکلات آن را پررنگ عنوان میکنند تا جایی که وجود چنین اقداماتی در بازار فرش موجب شده تا تولیدکنندگانی که دارای سبک و نقشه خاص خود هستند بسیاری از تولیدات خود را از ترس کپی شدن در نمایشگاهها عرضه نکنند و به عبارتی تولیدات درجه یک فرش ایران که علاوه بر صنعت، باذوق هنری نیز آمیخته است در انبارها باقی بماند. مطلبی که رضا ارمی از تولیدکنندگان صاحب سبک و نامدار فرش دستباف ابریشم که سابقه خانوادگی ۷۵ ساله را در تولید فرش دارند با خبرنگار مهر، در میان میگذارد و یکی از دلایل عدم ارائه آثار ناب و درجهیک بافتههای خود در نمایشگاهها را کپیبرداری عنوان میکند.

کپی برداری بزرگترین ضرر به تولیدکننده است.

وی با اشاره به هزینههای گزاف و زمان زیادی که برای طرح و نقشه پرداخت و صرف میشود بر این نکته تأکید دارد که برخی تولیدکنندگان بدون توجه به این موضوع طرح و نقشهها را بهراحتی کپی میکنند و تولیدات خود را باقیمت پائینتر در بازار به فروش میرسانند. این تولیدکننده فرش دستباف ابریشم که نگاه هنری به فرش را بر هر موضوع دیگری ارجح میداند تولید فرش از روی نقشه و طرح دیگران را بهمنزله تقلبی میداند که تولیدکننده اصلی را با ضرر فراوانی مواجه میسازد زیرا موجب میشود خریداران جنس تقلبی را با عنوان اصل خریداری کرده و این بزرگترین ضرر به تولیدکننده و صاحب اثر اصلی است. وی با بیان اینکه بسیاری از تولیدات کپی قدرت رقابت با تولید اصلی و برند شده را ندارند بر این امر تصریح میکند که استفاده از طرح و نقشه دیگران و فروش آن به نام و برند اصلی به دلیل عدم کیفیت کافی حتی موجب میشود تا جایگاه و نگاهی که به فرش ایران وجود دارد به دلیل عدم کیفیت نزول پیدا کند.

ارمی در ادامه سخنان خود فرش را هنری معرفی میکند که باید باذوق هنری، نوآوری و ابداع همراه باشد و دراین بین به همه افرادی که خواستار ورود به عرصه تولید فرش هستند و همچنین افرادی که نقشه دیگران را کپی میکنند توصیه میکند که باید باذوق و هنر خود به فکر ارائه طرح و سبک برای خود باشند نه اینکه نقشه و طرح دیگران را با کپی ارائه دهند.

فروش فرش با نقشه کپی به نصف قیمت اثر اصلی

سهیل بیگدلی، تولیدکننده جوانی که ۱۲ سال است وارد بازار تولید فرش شده اما به گفته خودش توانسته با تلاش و همت شبانهروزی نقشه و سبک خاصی برای فرشهای خود در بازار داشته باشد در گفتگو با خبرنگار مهر، از درگیری با یکی از تولیدکنندگان بر سر کپی از روی نقشه و طرح خود سخن میگوید. وی در این گفتگو بر این نکته اشاره میکند که هنگامیکه طرح و نقشهای وارد بازار شده و به فروش خوب دست پیدا کرد یا به یک برند تبدیل شد بهسرعت با کپی مواجه میشود که این برای تولیدکننده اصلی ضرر فراوانی به دنبال دارد.

بیگدلی بر ذوق، هوش، ظرافت و نوع نگاهی که باید بر اساس آن طرح و نقشه برای فرش طراحی شود اشاره داشته و بر این نکته تأکید میکند که در برخی از نمایشگاهها بهراحتی از روی نقشه فرشهای ارائه شده عکس گرفته میشود و در اختیار طراح و نقاشی دیگر قرارگرفته و طرحی که برای آن سختی و هزینه زیادی پرداختشده با هزینهای بسیار کمتر بهراحتی کپی میشود.

وی با بیان اینکه فرشهای با نقشه کپی در بازار گاهی به نصف قیمت اثر اصلی فروخته میشود، میگوید: گاهی به ما میگویند فرش با نقشه شما را در بازار میتوانیم با نصف قیمت هم خریداری کنیم در حالی که فرش کپی قطعاً کیفیت اصل را نداشته و توسط تولیدکنندگان درجه دو و سه بازار تولید میشود که این خود برای تولیدکنندگان درجه یک ضرر مالی به همراه دارد. این تولیدکننده بر لزوم شناسنامهدار شدن فرش تأکید دارد و این اقدام را موجب کاهش کپیبرداری از آثار تولیدی میداند زیرا شناسنامه تنها برای فرشهایی که دارای نقشه و برند هستند صادر میشود که این امر موجب میشود تا با شناخته شدن آثار کپی شده تولیدکنندگان این فرشها به دنبال طراحی و نقشه برای تولیدات خود باشند.

کاهش رونق فرش با کپی برداری

علی معصومی نیز از دیگر تولیدکنندگان باسابقه فرش دستباف ابریشم است. وی از سابقه ۵۱ ساله خود در زمینه فعالیت در بازار فرش سخن میگوید و بر این نکته تأکید دارد که چنانچه کپی از آثار و نقشه فرش دیگران نبود قطعاً بازار فرش رونقی بیش از آنچه امروز دارد را تجربه میکرد. وی به زمان و وقت فراوانی که صرف طراحی یک نقشه میشود اشاره و بر سخنان دیگر تولیدکنندگان صحه میگذارد که کپی موجب ضرر فراوانی به تولیدکننده اصلی شده و همچنین فروش فرش با نقشه تقلبی در بازار جهانی به دلیل عدم کیفیت موجب زیر سئوال رفتن نام و شهرت فرش ایران میشود.

راهاندازی گروه تیمچه فرش قم

حسن بیک زاده، عامل توسعه خوشه فرش دستباف قم، با اشاره به جایگاه فرش قم در بازار جهانی، به مسئله کپی اشاره و میگوید برخی با سوءاستفاده از این جایگاه اقدام به کپی کردن نقشههای مطرح و برند فرش کرده و آن را باقیمت پائین تری به فروش میرسانند. وی به راهاندازی گروه تیمچه فرش قم که یکی از اهداف آن را جلوگیری از کپیبرداری از فرش میداند اشاره و ادامه میدهد: طراحی شناسنامه فرش برای اعضای عضو این گروه در آینده نزدیک صورت میگیرد تا شناسنامه بهعنوان سند مالکیت، فرش اصل از کپی را بهخوبی مشخص کند.

در حال حاضر حدود ۲۵ هزار بافنده در قم در زمینه بافت فرش دستباف شناساییشده و نزدیک به ۳۶۰ نفر از تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش نیز در استان قم فعالیت میکنند که ۹۰ درصد از تولیدان این افراد به خارج از کشور صادر میشود. با توجه به شهرت و جایگاه فرش قم در بازار جهانی قطعاً برخورد با کپی از روی نقشهها و برندهای نامدار گرچه شاید در ابتدا موجب کاهش تولید شود اما قطعاً کیفیت تولیدات اصل موجب ارتقاء هرچه بیشتر نام هنر صنعت فرش در بازار جهانی خواهد شد و دیگر تولیدکنندگان را نیز ترغیب میکند که برای رقابت و باقی ماندن در این بازار به طراحی و نوآوری در زمینه فرش رویآورند.

در اینجا شاید ایده طراحی شناسنامه برای فرشهای بافتهشده در مراحل اولیه بهترین راهحل برای مبارزه با کپیبرداری در بازار فرش است تا بتوان بدون ترس از کپی شدن نقشهها و طرحهای تولید کنندگان، جایی برای حضور بافتههای درجه یک در نمایشگاههای داخلی و خارجی باز کرد.