دوگانگی پلیمرها در بازار رسمی و غیر رسمی

در بازار محصولات پتروشیمی شاهد تثبیت نسبی نرخها هستیم که نشاندهنده بالابودن حجم عرضهها در بازار داخلی است. به نظر میرسد ثبات نسبی نرخها در کنار جهتگیری کاهشی و آرام آنها میتواند از تولید در صنایع پایین دستی حمایت کند. البته عرضههای مستقیم به بازار، هشداری نسبت به بالاماندن حجم معاملات در بورس کالا به شمار میرود که میتواند به آرامی خریداران واقعی را از بورس کالا دور سازد.

بازار داخلی محصولات پلیمری

در بازار داخلی پلیمرها مدتی است که قیمتها با روند با ثبات و آرامی نوسان میکند و همچنین هنوز هم جهتگیری کاهشی خود را هر چند بسیار آرام، حفظ کرده است. رشد حجم معاملات در بورس کالا و افزایش محسوس حجم عرضهها در بازار داخلی را میتوان مهمترین دلیل این وضعیت دانست که اولین خروجی آن بهبود حجم تولید در صنایع پاییندستی خواهد بود. هم اکنون نزدیک به 9 هفته پیاپی حجم معاملات پلیمرها در بورس کالا بالاتر از 40 هزار تن بوده که نشاندهنده افزایش حجم عرضهها و مخصوصا رشد موجودی انبارها است.

به نظر میرسد این رخداد یعنی بالا بودن موجودی انبارها در بازار داخلی را باید جدی گرفت، زیرا میتواند بخش بزرگی از پتانسیل نوسان قیمتها و دقیقتر، افزایش نرخها را محدود سازد و پتانسیل ثبات را در بازار تقویت کند. به احتمال قوی این شرایط حداقل در هفته جاری ادامه خواهد یافت بنابراین نمیتوان انتظار افزایش محسوس قیمتها را داشت. از سوی دیگر برخی از شنیدهها حکایت از کاهش قیمت برخی گریدهای خاص از سوی تولیدکنندگانی محدود داشته و میتواند نرخها را باز هم کاهش دهد. این در حالی است که هنوز این موضوع در حد شایعه است ولی شرایط خاص بازار شاید به این کاهش قیمتها نیاز داشته باشد. البته در صورتی که قیمتهای پیشین برای بسیاری از گریدها حفظ شود شاید دیگر بازار جذابیت خرید خود را از دست بدهد و از ذخایر انبارها در بازار داخلی استفاده کند و تمایلی به خرید از بورس کالا نداشته باشد.

درخصوص واقعیتهای بازار باید گفت که هر چه میگذرد در بازارهای جهانی قیمت پلیمرها همگام با نفت یا شاید خطرناک تر از آن در مسیر کاهش قرار گرفته که همین وضعیت به عقبنشینی بسیاری از خریداران جهانی منجر خواهد شد. این وضعیت نیز به کاهش جذابیت صادرات منجر شده بنابراین بسیاری از شرکتهای بزرگ پتروشیمی شاید مجبور شوند اجناس خود را بیشتر در بازار داخلی معامله کنند. از سوی دیگر با زمزمه برداشته شدن تحریمها تلاش دارند تا در گام اول، حداقل بازارهای سنتی و سهم بازار خود را حفظ کنند،سپس به سراغ بازارهای دیگر و جدید بروند. این مطالب باز هم جذابیت عرضههای داخلی و به موازات بورس کالا را تقویت کرده و ممکن است سیگنالی برای کاهش قیمتها به شمار بیاید.

در بازارهای جهانی نفت خام و با آغاز به کار مجدد آن در هفته جاری شاهد ثبات نسبی قیمتها هستیم تا جایی که نوسان محدود آنها احتمال ثبات نسبی در سطوح فعلی را تقویت میکند. نوسان قیمت نفت خام سبک آمریکا با 41/ 0 درصد رشد و معامله در قیمت 47/ 44 دلار و همچنین رشد 67/ 0 درصدی بهای نفت خام برنت و ثبت 74/ 47 دلار واقعیتهای این روزهای بازارهای جهانی است که بر بهای محصولات پتروشیمی موثر خواهد بود. در بازارهای جهانی نیز محصولات پلیمری در مسیر کاهش نرخ قرار داشته و به سطوح بسیار پایینی کاهش یافته است. اگر به شاخص پلتز بهعنوان یکی از معرفهای بازار محصولات پتروشیمی در بازارهای غربی توجه کنیم، این شاخص در پایان ماه سپتامبر در کمترین حد در 6 سال اخیر قرار داشته که نشاندهنده شرایط بسیار سخت در بازارهای جهانی است.

معاملات بورس کالای ایران

در روز گذشته رینگ پتروشیمی بورس کالای ایران شرایط نسبتا جذابی داشت، زیرا در کنار تقویت عرضهها به نسبت سایر روزهای دوشنبه، خریداران نیز نسبت به خرید متمایل شدند. انواع استاندارد و همچنین انواع OFF این کالا مهمترین و جذابترین گروههای کالایی به شمار رفتند که بخش بزرگی از آنها با رقابت مورد معامله قرار گرفتند. این در حالی است که هنوز هم بسیاری از محصولات پلیمری با رقابت مورد معامله قرار میگیرند که در کنار مدیریت بازار، نشاندهنده تقویت حجم تولید در صنایع پاییندستی به شمار میرود. در هر حال جذابیت خرید انواع OFF گرید مطلب جدیدی نیست، ولی جهش تقاضا برای پلیپروپیلنهای نساجی و همچنین گرید ZR230C پلیپروپیلنهای شیمیایی مطلب دیگری است که شاید به نسبت معاملات در ماههای گذشته جدید به نظر برسد.

میثم باقری از کارشناسان بازار پلیمرها معتقد است که درخصوص معاملات پلیپروپیلنها مخصوصا گریدهای نساجی هم اکنون قیمت این کالا در بازار داخلی به نسبت بورس کالا همچنان جذاب باقی مانده زیرا افت قیمتهای چندانی را تجربه نکردهاند. از سوی دیگر بسیاری از واسطهها نیز در این بازار در حال خودنمایی هستند که میتواند سیگنالی برای مدیریت بازار و بالا نگه داشتن حجم معاملات به شمار بیاید. این موارد باعث شده تا هنوز انواع پلیپروپیلنهای نساجی در بورس کالا با توجه مخاطبان روبهرو باشد. وی درخصوص دلیل کاهش قیمت انواع محصولات پلیمری در بازار داخلی نیز گفت: هماکنون شنیدهها حکایت از آن دارد که حجم عرضههای موازی با بورس کالا بالا است و مخصوصا برای محمولههای بزرگ و تناژ بالا، برخی عرضهکنندگان اصلی قیمتهای مطلوب و تخفیفات گستردهای را در دستور کار قرار میدهند.

این شرایط اولین دلیل افت قیمتها به شمار میرود. وی در ادامه افزود: دلیل دیگر را باید در شرایط سخت نقدینگی برخی فعالان بازار به حساب آورد، زیرا بهصورت اعتباری در بورس یا حتی بازار داخلی اقدام به خرید کرده و در بازار بهصورت نقدی و با قیمتهای پایین تری اقدام به فروش میکنند. این مطلب نیز باعث شده تا برخی قیمتها به نسبت قیمتهای بورس کالا فاصله چندانی را ثبت نکند. نکته پایانی را وی در برخی شنیدهها جستوجو کرد و گفت: هم اکنون شایعاتی در بازار پراکنده شده که عنوان میدارد برخی معاملات بدون پرداخت مالیات بر ارزش افزوده در حال داد و ستد هستند که با محوریت مناطق آزاد شکل میگیرد. این مطلب در صورت صحت میتواند دلیل مهم دیگری برای پایین بودن قیمتها در بازار داخلی به شمار رود. وی در پایان بهعنوان یک توصیه توجه به گریدهای مشابه را پیشنهاد کرد و خرید از تولیدکنندگان مختلف با گریدهایی مشابه را راهگشای برخی فعالان بازار برای کسب قیمتهایی کمتر عنوان داشت.