2.7 میلیون تن فولاد روی دست تولیدکنندگان

وضعیت تولید و توسعه فولاد در واحدهای بزرگتر تولیدی کشور مانند ذوب آهن و فولادمبارکه وخیم است. این کارخانهها از آنجا که صنایعی پرمصرف را متحمل شدهاند، قرار است طرحهای توسعهایشان متوقف شود تا برای تولید و تامین زیرساختها با مشکل کمآبی مواجه نشوند.

صاحبنظران صنعت فولاد معتقدند فولادمبارکه در تابستان مشکل تامین آب دارد و در زمستان با تامین گاز مواجه میشود. به همین دلیل طرح توسعهای در این واحدها به لحاظ اقتصادی به صرفه نخواهد بود. از سویی دوران رکود بازار فولاد همچنان ادامه دارد و فولادسازان بسیاری از بخش خصوصی به دلیل ورود دامپینگهای خارجی از کشورهای چین و روسیه انگیزه خود را برای فروش محصولاتشان از دست دادهاند و به دپوی فولاد در انبارها رو آوردهاند که در این میان بسیاری از محصولات تولیدی آنها رسوب کرده است.

گرچه میزان فولادهای دپو شده 3 میلیون تن اعلام شده اما با این وجود تمامی این عوامل میتوانند در پیکر طرح جامع فولاد تاثیرگذار واقع شود که مهمترین آنها جابهجایی واحدهای فولادی است. اگرچه برای دستیابی به این برنامه راهبردی مدت زمان 10 سالهای تعیین شده است اما انتقال واحدهای فولادسازی زمانبر خواهد بود. نمیتوان این مساله را همنادیده گرفت که تامین مواد اولیه فولاد در سالهای آینده با سهولت امکانپذیر نخواهد بود.

بررسیها نشان میدهد فقر سنگآهن، گندله و زغالسنگ در تامین خوراک واحدهای فولادسازی از عمده کسریهای صنعت فولاد محسوب میشود که نیازمند برنامهریزیهای جدیدی است تا در کنار حمایت از واحدهای فولادی دولتی، بستر تولید فولادسازان بخش خصوصی را فراهم کند به صورتی که حداقل واحدهای تولیدی کشور از اهداف ارتقای صنعت فولاد که در طرح جامع لحاظ شده بود، عقب نشینی نکنند. با این حال به تازگی مهدی کرباسیان معاون وزیر صنعت از رسوب 2.7 میلیون تن فولاد در انبارها خبرداده و گفته است باید زمینه را برای صادرات محصولات فولادی فراهم کرد و با پرداخت جایزه، صادرات را رونق داد.

وی نبود موازنه در زنجیره فولاد را مهمترین دغدغه تولید دانسته و گفته است: صنعت فولاد در شرایطی به سر میبرد که 2.7 میلیون تن ورق فولادی در انبارها رسوب کرده است و باید فکری برای صادرات آنها کرد.

از نگاه سکاندار ایمیدرو پرداخت جایزه باید زمینه را برای رونق صادرات فولاد است چرا که کاهش شدید قیمت جهانی فولاد و رسیدن بهای آن به حدود 260 دلار و همچنین اختصاص 15 درصدی جایزه صادراتی چین به محصولات صادراتی، ارزش واردات فولاد به دیگر کشورها برای کالاهای چینی بسیار پایین آمده است.

او در عین حال بر این عقیده است که عوامل دیگری در برهم زدن تناسب قیمتی فولاد در بازارهای جهانی موثر بودهاند که از جمله آن میتوان به تغییر نرخ روبل روسیه در مقابل دلار اشاره کرد که در ارزانتر شدن قیمت محصولات فولادی آنها تاثیرگذار بوده است. این در حالی است که چندی پیش بیش از 120 نفر از مدیران کارخانجات تولیدکننده فولاد عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با امضای نامهای 25 راهکار برای خروج صنعت فولاد از رکود و بهبود وضعیت تولید فولاد در کشور به معاون اول رئیسجمهور پیشنهاد دادند.

تولیدکنندگان فولاد در این نامه خواستار ایجاد تناسب قیمتی در حلقه های مختلف زنجیره فولاد از سنگآهن تا محصول نهایی با توجه به سهم 30 درصدی قیمت مواد اولیه در بهای تمام شده تولید فولاد شدند و افزایش تعرفه واردات فولاد به منظور مقابله با دامپینگ چین را ضرورت دیدند. آنها همچنین وضع مشوقهای صادراتی موثر برای کارخانجات صادرکننده فولاد در بودجه سال 1395 را از طریق برخورداری صادرکنندگان از بخشودگیهای مالیاتی به میزان 10 درصد ارزش صادرات خواستار شدهاند. حال با این وجود، آیا ایران میتواند با اعطای جایزه صادراتی طلسم دپوی کارخانهها و رسوب محصولات را بشکند؟