سیستان و بلوچستان، بهشت گمشده معدنی ایران

زیرا در شرایط تحریم امکان فعالیت مشترک میان ایران و دیگر کشورها به دلیل مشکلاتی که در تبادل منابع مالی وجود داشت کار را سخت کرده بود. حال با بهبود شرایط حاکم بر منطقه میتوان شاهد حضور سرمایهگذاران و شرکتهای قدرتمند در حوزه معدن و صنایع معدنی کشور بود. استان سیستان و بلوچستان با داشتن ذخایر ارزشمند معدنی که بعضی از آنها به تازگی کشف شدهاند، به ویژه کانیهای فلزی و همچنین نزدیکی به بندر چابهار، فرصت مناسبی برای سرمایهگذاری و ایجاد صنایع معدنی خواهد بود.

تسهیل ورود سرمایهگذاران معدنی

چنانچه شاهدیم با وجود مجموع این عوامل از سیستان و بلوچستان به عنوان یک بسته سرمایهگذاری کامل معدنی یاد میکنند که سرمایهگذاران و شرکتهای خارجی را به خود جلب کرده است. پیشبینیها حاکی از آن است که در آیندهای نهچندان دور استان سیستان و بلوچستان رشد چشمگیری در بخش معدن و صنایع معدنی خواهد داشت. در اینباره رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سیستان و بلوچستان اظهار کرد: فضای پساتحریم، شرایط مطلوبی است که خوشبختانه برای کل کشور ایجاد شده و بهطور حتم استان سیستان و بلوچستان نیز از این فضا سود خواهد برد. چراکه مبادلات تجاری با کشورهای همسایه همچون پاکستان و افغانستان که بیشترین صادرات را به این ۲ کشور داریم، تسهیل خواهد کرد. در گذشته تاجران و بازرگانان برای مبادلات پول مشکلاتی داشتند اما هماکنون با برداشته شدن تحریمها امکان مبادلات پولی فراهم شده است.

نادر میرشکار یکی از آثار برداشته شدن تحریمها و فضای پساتحریم را ترغیب سرمایهگذاران خارجی برای ورود به کشور بیان کرد و گفت: هماکنون سرمایهگذاران هندی به استان سیستان و بلوچستان آمده و درحال بررسی شرایط منطقه برای سرمایهگذاری در بخش معدن و صنایع معدنی استان هستند. در این میان هیاتهای خارجی همچون چینیها، برای حضور در پروژههای مختلف همچون معدن نیز در این استان ابراز تمایل کردهاند.

وی بر اینباور است که استان سیستان و بلوچستان میتواند از موقعیتهای بهدست آمده استفاده بهینه را ببرد. میرشکار در پاسخ به اینکه سرمایهگذاران خارجی قرار است در کدام بخش از فعالیتهای مرتبط با بخش معدن ورود کنند، گفت: درحالحاضر استان سیستان و بلوچستان ذخایر معدنی مختلفی را در خود جای داده همچون معادن غنی از مس، آنتیموان، سنگآهن و طلا، کروم، منگنز و تیتانیوم که از ظرفیتهای معدنی خوبی برخوردار هستند. بنابراین سرمایهگذاران میتوانند در این زمینهها از مرحله بهرهبرداری تا فرآوری و تولید محصول نهایی ورود پیدا کنند.

دسترسی به آبهای آزاد

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سیستان و بلوچستان به موقعیت جغرافیایی استان سیستان و بلوچستان و همچنین دسترسی به بندر چابهار اشاره کرد و گفت: دسترسی به آبهای آزاد و وجود بندر چابهار، میتواند موقعیت خوبی برای حملونقل مواد معدنی در اختیار فعالان این بخش قرار دهد. حال با توجه به قرارگیری در شرایط پساتحریم و سرمایهگذاریهایی که برای ارتقای سطح بندر و تجهیز آن انجام شده، میتوان از ظرفیت بندر چابهار استفاده کرد. گفتن این نکته لازم است که تا چندی پیش تنها امکان پهلوگیری کشتی با ظرفیت ۴۰هزارتنی در بندر وجود داشت اما هماکنون با تجهیز بندر، میتوانیم شاهد پهلوگرفتن کشتیهای با ظرفیت ۸۰ هزارتنی باشیم. به گفته میرشکار، روند فعالیتهای معدنی و رشد شاخصهای بخش معدن در استان نسبت به سالهای قبل و ارتقای جایگاه معدنی استان در کشور در سالهای اخیر نشاندهنده توسعه ظرفیت بخش معدن و صنایع معدنی استان است. به طوریکه فعالیت بخش خصوصی در اکتشاف در ۹ ماه سال جاری منجربه صدور ۵ گواهی کشف مواد معدنی فلزی و غیرفلزی و همچنین تعداد ۱۵ مجوز برداشت برای ماده معدنی شن و ماسه شده است.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سیستان و بلوچستان اظهار کرد: برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت، گذر از تحریم، توسعه اکتشاف و شناسایی ذخایر معدنی جدید و اقتصادی است تا بتوان بستر صنایع معدنی بزرگ را فراهم آورد و در دوران پساتحریم از ظرفیتهای تولیدی صنایع در ایجاد صنایع پاییندستی بهره کافی را برد. وی ادامه داد: در این زمینه فعالیتهای اکتشافی گستردهای در سطح کلان از سوی شرکتها و سازمانهای بزرگ دولتی و خصوصی در استان درحال انجام است که در آینده خبرهای خوش شناسایی ذخایر خوب مواد معدنی فلزی و غیرفلزی را خواهید شنید.

شرایط ویژه جغرافیایی

در این میان معاون اکتشافات سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی نیز درباره ظرفیتهای معدنی استان سیستان و بلوچستان ظهار کرده بود: استان سیستان و بلوچستان بهعنوان یکی از استانهای بزرگ ایران، از موقعیت جغرافیایی ویژهای برخوردار است و ضمن هم مرز بودن با ۲ کشور افغانستان و پاکستان به آبهای آزاد نیز راه دارد.

بهروز برنا در ادامه به شرایط زمینشناسی ویژه سیستان و بلوچستان اشاره کرد و گفت: جنوب استان محدوده(زون) مکران و در قسمت شمالی محدوده(زون) شرقی ایران قرار گرفته است. همچنین کمربند بّزمان- ارومیه که از این استان گذر میکند، یک کمربند مس- طلا است.

وی افزود: وجود ۲ کوه آتشفشانی مهم «تفتان» و «بزمان» و همچنین «کوه سلطان» که در خاک پاکستان قرار دارد از دیگر ویژگیهای سیستان و بلوچستان است زیرا این کوهها مسیر مناسبی برای کانیسازی مس و طلا بود که اوج آن «جبال بارز» است. برنا به اقدامات انجامشده سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی اشاره کرد و گفت: این سازمان، نقشههای پایه استان را از لحاظ زمینشناسی و ژئوشیمی تهیه کرده و برای برخی از مناطق عملیات ژئوفیزیک هوایی را انجام داده است. اما با توجه به ظرفیت بالای معدنی این استان، میتوان اقدامات بیشتری برای شناسایی ذخایر این استان در دستور کار قرار داد. معاون اکتشافات سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی اظهار کرد: همچنین سازمان زمینشناسی در سواحل جنوبی چابهار ذخیرهای ۴۰۰هزار تنی از «لوماشل» یا همان «صدف کوهی» را کشف کرده است. از دیگر اقدامات این سازمان، فعالیتهایی انجام شده روی شورابههای دریا است که نتایج قابل قبولی همچون وجود موادی مانند منیزیا، پتاس و لیتیوم حاصل شده است.

گستره فعالیتهای سازمان ایمیدرو در استانهای مرزی

در این میان نقش سازمانهای مختلف در عرصه معدن و صنایع معدنی همچون سازمان ایمیدرو را برای گسترش فعالیتهای اکتشافی نمیتوان نادیده گرفت. رییس هیاتعامل ایمیدرو چندی پیش در نشست خبری با اصحاب رسانه به بحث پهنههای معدنی که سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران در دست اجرا دارد به استان سیستان و بلوچستان نیز اشاره کرده و گفته بود: با توجه به شناسایی ۲۵ محدوده در پهنههای اکتشافی ۲۰ استان کشور، ۳۰۰محدوده امید بخش معدن بهدست آمده که شامل ۷۶ محدوده امیدبخش در پهنه سنگان خراسان رضوی، ۲۸ محدوده در نوار مرزی سیستان و بلوچستان، ۱۲محدوده در سراوان استان سیستان و بلوچستان، ۱۶ محدوده در نوار مرزی خراسانجنوبی، ۱۰۰محدوده در پهنه آباده جازموریان، ۶۰محدوده در پهنه مرکز ایران و ۱۰ محدوده در استان اردبیل است.

به گفته مهدی کرباسیان با کشف ذخایر معدنی در مناطق مرزی امنیت در آنها ایجاد میشود زیرا زمانی که پروژههای اقتصادی در مناطق مرزی ایجاد میشود بهدنبال آن امنیت نیز برقرار خواهد شد. وی به ذخایر آنتیموان در اطراف زابل اشاره کرد و افزود: ما ذخایر آنتیموان خوبی در این منطقه داریم که یک کارخانه کوچک نیز احداث شده و در مرحله تولید آزمایشی است. درحالحاضر در محدوده وسیعی از این منطقه امنیت برقرار شده زیرا مردم منطقه خود حافظ امنیت هستند.