رونق بازار محصولات پتروشیمی و بهبود معاملات در روزهای پایانی سال

این در حالی است که التهاب روزهای اخیر در بورس و بازار را نمیتوان چندان هم جدی گرفت زیرا شائبه واسطهگری و سفتهبازی را در ذات خود نهفته داشته هرچند که رشد قیمتهای جهانی و ترس بازار از افزایش بیشتر قیمتها نیز در این خصوص موثر بوده است. با توجه به ذهنیت افزایش قیمتها در ذهن بسیاری از فعالان بازار شاید اینبار هم جهتگیری کلی چندان درست نباشد و بازار مسیر دیگری را در پیش بگیرد. با توجه به فعالیت این روزهای بازار برای روشن شدن اوضاع به زمان بیشتری نیاز است و شاید این قبیل رفتارها چندان هم سودمند نباشد هرچند که استفاده از سهمیه سالانه یا مجوز در مچینگ حق کدهای معاملاتی است ولی در هر حال به یک برنامه کلی و استراتژی مدون نیاز خواهد داشت.

معاملات روز دوشنبه پلیمرها در بورس کالا نیز وضعیت نامتناسبی داشت زیرا حضور خریداران و رشد تقاضا به نسبت هفتههای اخیر این ذهنیت را مطرح میکند که رخدادهایی در زیر پوست این بازار جریان دارد. ثبت تقاضای 170 هزار تنی EX3، تقویت تقاضا برای اغلب گریدها و رواج جو امیدواری به بازار را میتوان مهمترین ویژگیهای معاملات روز دوشنبه دانست که سیگنالهای مهمی از وضعیت معاملات در روز سهشنبه را به فعالان بازار مخابره کرد. شاید مهمترین ویژگی معاملات دوشنبه را بتوان تقاضای 170 هزار و 460 تنی EX3 دانست که در نوع خود یک رکورد مهم به شمار میآید که قطعا بر مبنای واقعیتهای بازار نبوده و نشاندهنده خودنمایی سفتهبازی بوده است.

در معاملات روز سهشنبه نیز همین شرایط ادامه یافته و وضعیت نسبتا جذابی بر معاملات حاکم بود ولی باز هم خودنمایی واسطهها به جد پیگیری شد تا جایی که تقاضایی نزدیک به 77 هزار تن به EX3 و 115 هزار تن برای PVC گرید S65 به ثبت رسید. این موارد را باید بسیار جدی گرفت، زیرا از طرز فکر فعالان بازار حکایت میکند. به عبارت سادهتر با فرا رسیدن روزهای پایانی سال هماکنون حجم تقاضا بهصورت سنتی افزایش یافته است ولی با توجه به ذهنیت بازار از افزایش قیمتها در روزها و هفتههای پیشرو، این وضعیت شتاب مضاعفی به خود گرفته است. به عبارت سادهتر فعالان بازار این ذهنیت را دارند که قیمتها افزایش خواهد یافت، بنابراین برای فروش در سال جاری و مخصوصا سال آینده برنامهریزی کرده تا با این فرآیند کسب سود کنند. متاسفانه باید گفت که این طرزفکر از دلایل بنیادین معتبری نیز برخوردار است.

بالابودن نسبی حجم عرضهها، عرضههای متنوع سلف، نوسان قیمت ارز، افزایش قیمتهای جهانی، کاهش التهاب در برخی گریدهای خاص، تقویت معاملات نقدی – مچینگ، نیاز به عرضههای بیشتر PVC و همچنین تمایل اغلب خریداران به ثبت معامله حتی در مچینگ را میتوان از ویژگیهای معاملات در روز سهشنبه در بورس کالای ایران به شمار آورد. از سوی دیگر معاملات نقدی – مچینگ پلیاتیلنهای ترفتالات بطری در کنار جذابیت و حجم مطلوب معاملات در روز دوشنبه همچنین وفور عرضهها برای گریدهای سبک پلیاتیلنی، باعث شد که در کل معاملاتی جذاب برای اغلب فعالان بازار در بورس کالا تجربه شود که میتواند به بهبود صنایع بالادستی و پاییندستی محصولات پتروشیمی کمک کند.

بازار داخلی محصولات پتروشیمی:

در بازار داخلی محصولات پتروشیمی با نگاهی به بازار پلیمرها شرایط متناسبی حکمفرما نیست ولی مثلا به نسبت بازار ارز، سیگنالهای اولیه و بنیادین آن شفافتر است. در دو هفته اخیر جمعا حجم معاملات در بورس کالا کاهش یافته که در کنار افزایش حجم تقاضا در بازار داخلی، به عقبنشینی عرضهها در بازار آزاد منجر شده است. این شرایط باعث شده با سیگنال دوگانه و دقیقتر؛ وضعیت نامتوازنی در بازار داخلی ایجاد شود، زیرا از یکسو تقاضا بر عرضهها پیشی گرفته و از سوی دیگر قیمتهای پایه در بورس کالا در هفته گذشته، کاهش یافته است. به عبارت سادهتر در بازار آزاد به رغم کاهش قیمتهای بورس کالا، شاهد رشد نرخها هستیم که البته در گذشته به صراحت از بروز این وضعیت یعنی رشد قیمتها در بازار داخلی، صحبت کرده بودیم یعنی باز هم پیشبینی «دنیای اقتصاد» از رشد قیمتها در بازار آزاد محقق شد.

نگاهی به معاملات محصولات پلیمری در هفته جاری در بازار آزاد نشان میدهد که در خلال روزهای اخیر روند عمومی بازار آزاد افزایشی بوده است. این در حالی است که شتاب رشد قیمتها در انتهای هفته گذشته آرام بوده ولی در ابتدای هفته و مخصوصا روزهای یکشنبه و دوشنبه به اوج خود رسید، ولی سپس از شتاب افزایش نرخها در روز گذشته کاسته شد. دلیل این وضعیت را باید در زمان تحویل کالاها از کارخانه و عرضه به بازار آزاد دانست زیرا این فرآیند زمانبر، در کنار افزایش حجم معاملات در هفته گذشته، این روند کلی قیمتی در بازار آزاد را باعث شد که البته از سوی نوسان قیمت ارز نیز حمایت شد. با توجه به این شرایط در کنار نوسان قیمت دلار و همچنین رشد آرام قیمتهای جهانی، شاید از شتاب رشد بهای پلیمرها در بازار آزاد کاسته شود و بازار به یک ثبات نسبی دست یابد ولی نهایتا با کاهش قیمت برخی گریدها همراه خواهد شد. در نهایت جهتگیری کلی در بازار ارز تاثیر بسزایی بر بازار محصولات پتروشیمی خواهد داشت که به بررسی آن در کوتاهمدت میپردازیم.

بازار ارز در روزهای اخیر شرایط بیثباتی دارد ولی این وضعیت کلی که بهصورت تضارب دادههای مثبت و منفی خودنمایی میکند، نتوانسته تا جهش قیمتی و یا سقوط نرخها را به همراه آورد که نشان میدهد قدرتنمایی سیگنالهای مثبت و منفی به یک اندازه است. این در حالی است که افزایش تقاضای روزهای پایانی سال شاید توانسته تا از کاهش قیمتها جلوگیری کند ولی به نظر نمیرسد که داده مثبت و مهمی از کاهش قیمتها به بازار داخلی تزریق شده باشد و اغلب موارد به گمانهزنیها و اظهارنظرها محدود شده است. در هر حال هماکنون ارز در سطوحی با سقف قیمتی 3500 تومان نوسان میکند، هرچند رشد نرخ و یا افت بهای آن بهصورت متوالی تجربه میشود.

دلایل اصلی این وضعیت را میتوان در شایعات و شنیدهها جستوجو کرد؛ گشایش یا عدم گشایش سوئیفت، واسطهگری و سفتهبازی، عقبنشینی و پیشروی تقاضا، وجود فاکتور ترس از کاهش قیمتها و همچنین فاکتور امید به رشد نرخ که البته جذابیت سفتهبازیها را تقویت میکند و در نهایت عدم ثبت گشایشهای واقعی ارزی مخصوصا درخصوص حواله و مشکلات مالی دولت در روزهای پایانی سال مواردی هستند که به این ابهامات دامن میزنند. در هر حال در شرایط فعلی و به عبارت دقیقتر، در آینده کوتاه که در زمانی موسوم به دوران گذار قرار خواهد گرفت، اغلب تحلیلها اشتباه از آب درمیآید زیرا دادههای اولیه و سیگنالهای اصلی و مهم شفاف نیستند. بنابراین اغلب اظهارات هم دقیق نخواهد بود و هم میتواند در کوتاهمدت با ابعاد مختلفی اشتباه از آب در آید.

مخالفت شورای رقابت با اختیاری شدن عرضه محصولات پتروشیمی در بورس

شورای رقابت در شرایط فعلی، پیشنهاد اختیاری شدن عرضه در بورس را تایید نکرده و آن را موجب عدم شفافیت، تبعیض و... عنوان کرده است. به گزارش روابطعمومی انجمن ملی صنایع پلاستیک ایران (اینپیا)، شورای رقابت رای خود را درباره موضوع عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا صادر کرد. به عبارت سادهتر این شورا با پیشنهاد اختیاری شدن عرضه در بورس در شرایط فعلی مخالفت کرد. در این رای با اشاره به نامه وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر اینکه در صورت عدم فروش محصولات پتروشیمی پس از دو مرحله متوالی عرضه در بورس، امکان فروش در خارج از بورس وجود داشته باشد، آن را موجب بروز عدم شفافیت، تبعیض در قیمت و اخلال در مکانیزم بازار عنوان کرده است.

همچنین در ادامه این رای، شورا در شرایط فعلی پیشنهاد اختیاری شدن عرضه در بورس را تایید نکرده و مقرر شده است تا بر اساس مفاد بند 3 ماده 58 قانون اجرای سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی، ظرف مدت حداکثر 3 ماه، چند نهاد ذیربط دستورالعملهای لازم را تهیه و به شورا ارائه کنند. مرکز ملی رقابت با همکاری وزارت صنعت و معدن و تجارت، انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی، اتحادیه سراسری تعاونیهای تامین نیاز صنایع پاییندستی و بورس کالای ایران از جمله نهادهای تهیه دستورالعملهای لازم هستند. این دستورالعملها عبارتند از: رفع مشکلات موجود در معاملات بورس، افزایش شفافیت، تعیین کالاها و شرایط عرضه در بورس این محصولات و نحوه نظارت بر بازار این محصولات. تصویر این نامه در رسانههای مختلف منتشر شده و قابل استناد خواهد بود.

بازارهای جهانی محصولات پتروشیمی

با افزایش نسبی قیمت جهانی نفت خام، رونقی جدید در بازار محصولات پتروشیمی ایجاد شده هرچند که شتاب آن کمتر از بازار نفت است، بنابراین میتوان به ادامه این شرایط روبهرو رشد امیدوار بود. این در حالی است که بازار محصولات پالایشی همچون نفتا یا سایر انواع خوراک مایع صنعت پتروشیمی نیز با رشد نرخ همراه شده است. این وضعیت در کنار رشد تقاضای پلیمرها در بازارهای جهانی و ترس از افزایش بیشتر بهای نفت خام باعث شد تا بهای مواد اولیه صنایع پتروشیمی نیز همچون اولفینها مثل اتیلن رشد کرده و در نهایت این سیکل ممتد به افزایش قیمت اغلب پلیمرها در بازارهای جهانی با محوریت شرق آسیا منتهی شد. پلیمرهای سبک، PVC، پلیاستایرنها و اغلب پلیپروپیلنها در بازارهای جهانی رشد قیمت داشتند. با توجه به شرایط کلی در بازارهای جهانی، به نظر میرسد این روند افزایشی باز هم ادامه داشته باشد.

مهمترین رخدادها در بازار محصولات پتروشیمی

بازگشت مقتدرانه تقاضا به رینگ پتروشیمی بورس کالا در شرایطی که پررنگی حضور واسطهها برای برخی از گریدها همچون EX3 بیش از خریداران واقعی بود.

ثبت دو روز جذاب در بورس کالای ایران برای معاملات محصولات پلیمری برای روزهای دوشنبه و سهشنبه

جذابیت نسبی اغلب عرضهها تا جایی که بیشتر کالاها در تالار و مچینگ مورد معامله قرار گرفت.

التهاب در بازار EX3 و PVC – S65 و 3840

حضور در زمان اوج تقاضای فصلی پلیمرها با نزدیکی به روزهای پایانی سال و به منظور فروش در سال آینده

ذهنیت افزایش قیمتها در بازار هرچند که به صراحت از آن یاد نمیشود.

انتظار بهبود حجم تولید در صنایع بالادستی و پاییندستی

ثبت رقابت برای بسیاری از گریدهای پلیمری

تامین بخشی از تقاضای بازار در روز دوشنبه هرچند که باعث نشد جذابیت معاملات در روز سهشنبه کاهش یابد.

افزایش قیمتهای داخلی محصولات پلیمری در بازار آزاد از ابتدای هفته جاری تاکنون که البته با شدت و ضعفهایی همراه بود.

پایین بودن نسبی حجم عرضهها در بازار داخلی در شرایطی که به آرامی وارد یک فاز افزایشی شده است.

پایین بودن موجودی انبارها که نشان دهنده برتری تقاضا بر عرضهها بود.

نوسان قیمت دلار در بازار داخلی و ترس از افزایش آن در بازار پلیمرها که باعث شده تا خرید جذابیت بیشتری پیدا کند هرچند هنوز نظرات مختلفی درخصوص دورنمای بازار داخلی وجود دارد.

ترس بازار از افزایش قیمتها در بورس و بازار آزاد

رشد قیمت نفت در بازارهای جهانی در شرایطی که هنوز هم جهتگیری کلی آن افزایشی است.

تثبیت کف قیمتی 30 دلار برای قیمت نفت برنت و حتی نفت خام سبک آمریکا در بازارهای جهانی

افزایش قیمت مواد اولیه محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی مخصوصا اولفینها همچون اتیلن در بازارهای آسیایی

افزایش آرام قیمت محصولات پتروشیمی هرچند از شتاب محدودی برخوردار است.